B
Ilość znalezionych haseł: 664
(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), biocenozą nazywamy grupę populacji współwystępujących w określonym miejscu i czasie. Właściwości biocenozy wynikają z oddziaływań między osobnikami z różnych populacji. Biocenozę można również rozpatrywać pod kątem różnorodności gatunkowej, zależności troficznych między gatunkami, przepływu energii, a także oddziaływań między gildiami gatunków. To, jakie gatunki wchodzą w skład danej biocenozy, może zależeć od typu siedliska, historii rozwoju danej biocenozy (historii zasiedlania danego siedliska przez kolejne gatunki), a także od związków między tymi gatunkami, takich jak drapieżnictwo, pasożytnictwo czy konkurencja. Biocenozy naturalne nie są przypadkowymi zbiorami gatunków z puli dostępnych, występujących na danym obszarze. Oddziaływania konkurencyjne między gatunkami mogą stanowić ważny czynnik mający wpływ na strukturę biocenozy, przy czym aktualnie istniejące związki konkurencyjne nie zawsze muszą w tym odgrywać znaczącą rolę. Obecna struktura biocenoz (np. sposób zróżnicowania nisz ekologicznych gatunków wchodzących w jej skład) ukształtowana jest bowiem w znacznej mierze przez oddziaływania konkurencyjne zachodzące w przeszłości. Nie istnieje jeden określony typ biocenozy klimaksowej dla danego obszaru geograficznego, można jedynie mówić o pewnym kontinuum biocenoz klimaksowych zróżnicowanych zgodnie z gradientem środowiskowym. Biocenozy klimaksowe nie są stałe, lecz podlegają bezustannym przemianom. Kierunkowa zmienność biocenoz w ciągu sukcesyjnym zmierzająca do osiągnięcia stadium klimaksu może zostać zatrzymana na wczesnych etapach rozwoju. Ogólnie można powiedzieć, że stan biomasy i różnorodność gatunkowa biocenoz wzrastają w trakcie przemian sukcesyjnych, lecz często osiągają maksimum nie w stadium klimaksu, lecz w stadiach pośrednich.
Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
(Ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), ogół populacji roślin (fitocenoza) i zwierząt (zoocenoza) żyjących w określonym ekosystemie i powiązanych zależnościami o charakterze troficznym i ekologicznym. Biocenoza jest głównym czynnikiem kształtującym specyficzny dla danego ekosystemu biotop.
Zasady hodowli lasu wprowadzone Zarządzeniem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych nr 99 z dnia 24 grudnia 2002 r., s. 8
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, biocenoza leśna), rośliny, w tym tworzące roślinność leśną, zajmujące określoną przestrzeń, grzyby, zwierzęta (wszelkie organizmy zwierzęce), bakterie, organizmy bakteriopodobne, sinice lub/oraz wirusy, stale lub przez określony czas występujące w tej przestrzeni, rozpatrywane łącznie z powiązaniami lub/oraz zależnościami, w jakich wymienieni przedstawiciele świata organizmów żywych pozostają.
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, biocenoza leśna), zespół organizmów żywych lokalnego ekosystemu leśnego. Tworzą go zarówno rośliny, wśród których dominującą rolę odgrywają drzewa, jak i inne organizmy zamieszkujące glebę leśną (wraz ze ściołą), runo mszyste, runo zielne, podszyt i warstwę drzew (złożoną niekiedy z kilku pięter). Wszystkie organizmy w biocenozie leśnej powiązane są zależnościami troficznymi. Najważniejszy jest tu skrócony łańcuch pokarmowy między głównymi producentami (drzewami) i odżywiającymi się martwą materią organiczną destruentami, żyjącymi głównie w glebie i na jej powierzchni. Przez ten łańcuch troficzny (zwany detrytusowym) przechodzi około 95% wyprodukowanej przez roślinność leśną biomasy. Organizmy glebowe tworzą niezwykle różnorodny i złożony zespół (edafon), którego biomasa w lasach naszej strefy klimatycznej wynosi zazwyczaj kilka ton na 1 ha, przewyższając biomasę heterotroficznych organizmów żyjących w nadziemnej części ekosystemu leśnego. W skład edafonu leśnego wchodzą następujące grupy organizmów (według dawniejszej systematyki): mikroflora (bakterie, promieniowce, grzyby, glony), mikrofauna (wiciowce, korzenionóżki, orzęski), mezofauna (wrotki, nicienie, roztocze, skoczogonki), makrofauna (ślimaki, wazonkowce, równonogi, pająki, pareczniki, dwuparce, chrząszcze i ich larwy, larwy muchówek, inne owady) i megafauna (dżdżownice, kręgowce). Największy udział w biomasie edafonu leśnego mają grzyby, promieniowce i bakterie oraz dżdżownice. Liczebność tych organizmów oszacowana dla bryły glebowej o powierzchni 1 m2 i miąższości 30 cm wynosi: czterdzieści dżdżownic, miliard grzybów, dziesięć miliardów promieniowców i bilion bakterii (patrz tab. 1). Organizmy heterotroficzne bytujące w przestrzeni ekosystemu leśnego nad glebą i żerujące na żywych tkankach roślinnych (liściach, pąkach, kwiatach, owocach, nasionach, drewnie), jako roślinożercy rozpoczynają tak zwany łańcuch spasania. Przez ten łańcuch troficzny przechodzi około 5% biomasy wyprodukowanej przez roślinność leśną. Biomasa kolejnych poziomów troficznych (zarówno tego, jak i poprzedniego łańcucha) jest w przybliżeniu dziesięciokrotnie mniejsza od poziomu poprzedniego. Tych poziomów jest zazwyczaj kilka. Na przykład owad liściożerny zjadany jest przez owada drapieżnego, ten może być skonsumowany przez ziębę, którą z kolei może zaatakować sójka, a ta może z kolei paść ofiarą kruka, jastrzębia czy lisa. Wydaliny i martwe ciała zwierząt trafiają na dno lasu, stając się składnikiem detrytusu (ścioły) rozkładanego przez destruentów. W procesie dekompozycji detrytusu powstają sole mineralne, które są pobierane z gleby przez roślinność leśną (głównie drzewa).
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, biocenoza leśna), gatunki tworzące biocenozę leśną są w niej reprezentowane przez populacje osobników, mogących kojarzyć się z sobą i wydawać płodne potomstwo. Wzrost populacji poszczególnych gatunków w biocenozach leśnych nie odbywa się jednak w sposób nieograniczony. Po osiągnięciu zagęszczenia równowagi, przy którym śmiertelność równoważy rozrodczość, wielkość populacji pozostaje na poziomie odpowiadającym pojemności środowiska (sumie dostępnych dla osobników danego gatunku nisz ekologicznych). Pojemność ta oscyluje w pewnych granicach, zależnych na przykład od dostępności pokarmu, czy mniej lub bardziej korzystnych warunków abiotycznych, co w efekcie powoduje pulsację liczebności i areału populacji. Między osobnikami tworzącymi populację obserwuje się różne interakcje. Najczęściej jest to konkurencja, ponieważ osobniki tego samego gatunku mają podobne wymagania i korzystają z tych samych, ograniczonych zasobów środowiska. Konkurencja między osobnikami jest główną przyczyną samoprzerzedzania się drzewostanu, jak też eliminowania młodego pokolenia drzew w zasięgu oddziaływania koron i systemów korzeniowych drzew matecznych. U zwierząt nasilenie konkurencji zmusza słabsze osobniki do opuszczenia terytorium zajmowanego przez populację. Inną interakcją tego samego gatunku jest kooperacja. U drzew, rosnących zwłaszcza w niekorzystnych warunkach środowiska, objawia się ona na przykład w tworzeniu biogrup. Drzewa w biogrupie są często zrośnięte korzeniami i tworzą wspólną koronę. Biogrupy takie są w młodości bardziej odporne na presję roślinożerców, a w starszym wieku na szkodliwe działanie wiatru. Kooperacja w grupie jest częstym zjawiskiem u zwierząt. Przykładem może być współdziałanie osobników w opiece nad potomstwem czy współdziałanie drapieżników w czasie polowania. W niektórych populacjach zwierząt leśnych obserwuje się również zjawisko altruizmu, polegające na tym że jedne osobniki rezygnują z wydania potomstwa (a nawet przeżycia), zwiększając szanse innych osobników w populacji. Przykładem mogą być bezpłodne robotnice w populacji mrówek czy pszczół, poświęcające swoje zdolności rozrodcze i opiekujące się wyspecjalizowaną w reprodukcji królową. Interakcje między osobnikami oraz regulacja liczebności i areału populacji poszczególnych gatunków ma duże znaczenie dla zachowania dynamicznej równowagi w biocenozach leśnych.
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 »
Wszystkich stron: 45
