Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
B
Ilość znalezionych haseł: 664

Las jako zjawisko geograficzne

biomy leśne – ogólne uwarunkowania

(ekologia lasu, las jako zjawisko geograficzne), Lasy (ekosystemy leśne, formacje leśne, biomy leśne) występują wszędzie tam, gdzie: występuje odpowiedni klimat, jest odpowiednia gleba, zanieczyszczenia środowiska nie przekraczają krytycznego progu i człowiek nie usuwa ich bezpośrednio (wypalanie, karczunek, wylesienia). Klimat jest wiodącym czynnikiem, warunkującym występowanie ekosystemów leśnych, dlatego od dawna poszukiwane są współczynniki, które wyrażałyby tę zależność. Współczynniki klimatyczne określające możliwość występowania formacji leśnej to między innymi: tetraterma Mayra - las może występować tam, gdzie średnia temperatura czterech miesięcy okresu wegetacyjnego (V-VIII) przekracza 10°C; kryterium Rubnera - las może występować tam, gdzie długość okresu wegetacyjnego (temperatury > 10°C) przekracza 60 dni; współczynnik hydrotermiczny Langa - las występuje tam, gdzie iloraz rocznej sumy opadów i średniej temperatury rocznej (L) wynosi ponad 40; współczynnik hydrotermiczny Sielianinowa (K) – las może występować tam, gdzie współczynnik ten (będący ilorazem dziesięciokrotnej sumy opadów i sumy temperatur dobowych) wynosi od 1 do 3 (dla półpustyni wynosi on poniżej 1, a dla tundry powyżej 3). W dowolnym miejscu naszego globu klimat zależy od: nachylenia osi Ziemi do ekliptyki i jej ruchu wokół Słońca, szerokości geograficznej, prądów morskich, panujących wiatrów, odległości od wybrzeża, usytuowania względem łańcuchów górskich, wysokości nad poziomem morza, topografii i innych czynników. Ze względu na wpływ tak wielu czynników przebieg stref klimatycznych (patrz ryc. 1), a w następstwie stref glebowych (patrz ryc. 2) jest dość nieregularny. Z nieregularnej strefowości klimatu i gleby wynika nieregularna strefowość formacji roślinnych, w tym formacji (biomów) leśnych (patrz ryc. 3).

Zobacz więcej...

Podstawowe pojęcia z zakresu ekologii

biosfera

(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), biosfera jest cienką warstwa na powierzchni Ziemi, w której występuje życie, obejmująca dolną warstwę atmosfery do wysokości około 10 km (troposfera), wszystkie wody do głębokości ponad 11 km (hydrosfera), łącznie z gorącymi źródłami o temperaturze > 100°C, oraz zewnętrzną warstwę skorupy ziemskiej (litosfera), do głębokości kilku kilometrów. Większość organizmów żywych oraz największe natężenie procesów życiowych koncentruje się jednak w cienkiej warstwie grubości rzędu 100 m, na powierzchni lądu, w glebie, wodzie rzek i jezior oraz w powierzchniowej warstwie wód oceanu. Biosfera stanowi globalny ekosystem, w którym w zamkniętych obiegach krążą pierwiastki. Na tę pracę składają się procesy fizykochemiczne (z dominującym cyklem obiegu wody i geologicznym cyklem tektoniczno-sedymentacyjnym) i biologiczne (cykl produkcji i dekompozycji biomasy, powiązany z obiegami węgla, tlenu, azotu, siarki i innych pierwiastków). Praca ta zasilana jest energią promieniowania słonecznego oraz, w znacznie mniejszym stopniu, energią reakcji promieniotwórczych w głębi planety. Właściwości fizyczne i chemiczne nieożywionych części biosfery (skład atmosfery, wody, osadów itd.) oraz tempo i kierunek procesów w znacznym stopniu kształtowane są przez żywe organizmy. Warunki utrzymania stabilności biosfery nie są znane i stanowią przedmiot intensywnych badań. Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa (ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), biosfera jest pojęciem nadrzędnym dla krajobrazu i biomu. Można powiedzieć, że wszystkie ekosystemy na kuli ziemskiej tworzą razem biosferę. Niekiedy pojęcie biosfery jest też używane jako nadrzędne względem środowiska, lub siedliska. Jerzy Modrzyński (ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), strefa kuli ziemskiej będąca częścią światowego systemu ekologicznego, obejmująca powietrze, ląd i wodę, zamieszkana przez organizmy żywe. Krzysztof Okła

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt