C
Ilość znalezionych haseł: 565
(botanika roślin, drzewa i krzewy leśne), (Padus) rodzaj z rodziny różowatych (Rosaceae) i podrodziny śliwowych (Prunoideae) obejmujący kilkanaście gatunków w Europie, Azji i w Ameryce Północnej. Ostatnio często włączany do rodzaju Prunus. W Polsce jeden gatunek – czeremcha pospolita, czeremcha zwyczajna (Padus racemosa L. = Prunus padus L.). Krzew lub drzewo do 15 m wys. Pędy ciemnobrązowe, w młodości krótko owłosione, pokryte podłużnymi, popielatymi przetchlinkami. Pąki stożkowate, ostro zakończone, z brązowymi, szaro, pergaminowo obrzeżonymi łuskami. Liście jajowatoeliptyczne lub odwrotniejajowate, 6-12 cm długości, krótko zaostrzone, u nasady sercowate, na brzegu ostro piłkowane. Blaszki po górnej stronie pomarszczone i ciemnozielone, pod spodem szarozielone lub niebieskawe, z kępkami włosków wzdłuż nerwu głównego i w kątach nerwów. Nerwacja liści bardzo wyraźna; nerwy boczne nie dochodzą do brzegu blaszki lecz są łukowato wygięte i połączone ze sobą. Ogonek z 2 zielonymi gruczołkami. Kwiaty białe w gronach, początkowo wyprostowanych, później zwisających, rozwijają się w maju. Owoce (pestkowce) czarne i błyszczące. Występowanie – prawie cała Europa, bez południowej Wielkiej Brytanii, zachodniej Francji, Półwyspu Iberyjskiego oraz południowych Bałkanów i południowo-zachodniej Skandynawii. Poza Europą: północna Afryka oraz zachodnia i środkowa Azja. W Polsce na całym obszarze, w górach do 1150 m n.p.m. (Gorce). Żyzne i wilgotne siedliska lasów łęgowych oraz niskich grądów. Gatunek pospolity w łęgach wiązowo-jesionowych i jesionowo-olszowych, a także częsty w zbiorowiskach zaroślowych w dolinach rzek i strumieni oraz nad jeziorami. Bardzo częstym i dziczejącym w lasach gatunkiem jest cz. późna, cz. amerykańska [Padus serotina (Ehrh.) Borkh. = Prunus serotina Ehrh.]. Drzewo do 40 m wysokości, u nas często także wysoki krzew. Korowina na młodych pniach gładka, na starszych tarczkowato spękana i łuszcząca się. Pędy ciemnobrązowe, od strony zacienionej zielonkawe, nagie i pokryte licznymi, drobnymi, okrągłymi, szarymi przetchlinkami. Rdzeń kremowy. Pąki małe, stożkowate i ostro zakończone. Łuski brązowo-zielone o brzegach ciemnobrązowych. Liście eliptyczne, do 15 cm długości, na wierzchołku zaostrzone, u nasady klinowate, brzegiem drobno, gruczołkowato piłkowane. Blaszki skórzaste, z wierzchu błyszczące, pod spodem wzdłuż nerwu głównego rudawo owłosione. Kwiaty w wyprostowanych gronach rozwijają się późno, zwykle pod koniec maja lub w czerwcu, około 2-3 tygodni po czeremsze pospolitej. Owoce początkowo czerwone, po dojrzeniu czarne. Występowanie – rozległy zasięg we wschodniej i południowej części Ameryki Północnej obejmujący południowo-wschodnie krańce Kanady oraz blisko połowę powierzchni USA, od stanów Minnesota i Maine na północy, po Teksas i Florydę na południu. Ponadto Arizona i Nowy Meksyk w USA oraz Meksyk i Gwatemala. Gatunek o szerokiej skali ekologicznej, występujący na niżu i w górach (do 1500 m n.p.m. w Apallachach), w różnych regionach klimatycznych oraz na glebach jałowych, średnio żyznych i żyznych. Dość ważne drzewo w leśnictwie amerykańskim, którego drewno wykorzystywane jest między innymi do wyrobu luksusowych mebli, boazerii i wykładzin. Gatunek sprowadzony do Polski w 1813 roku. Ma niewielkie wymagania glebowe, jest umiarkowanie światłożądny, odporny na mrozy, suszę i zanieczyszczenia powietrza. Dawniej powszechnie sadzony w lasach, jednak bez pozytywnych rezultatów produkcyjnych. Zawiódł także jako domieszka biocenotyczna, gdyż na siedliskach ubogich rośnie bardzo słabo. Łatwo odnawia się z nasion oraz odrośli stając się często ekspansywnym i uciążliwym chwastem w uprawach leśnych. Innym, podobnym gatunkiem obcym, zadomowionym w Polsce jest czeremcha wirginijska [Padus virginiana (L.) M.Roem = Prunus virginiana L.].
Zobacz więcej...
(botanika leśna, drzewa i krzewy leśne), (Cerasus) rodzaj z rodziny różowatych (Rosaceae) i podrodziny śliwowych (Prunoideae). Ostatnio często włączany do rodzaju Prunus. Obejmuje około 60 gatunków w Europie, Azji i Ameryce Północnej W Polsce 2 gatunki. Czereśnia ptasia, trześnia [Cerasus avium (L.) Moench = Prunus avium (L.) L.] – drzewo do 20 m wysokości z szeroką koroną i charakterystycznie złuszczającą się okrężnie korowiną. Pędy grube z licznymi krótkopędami i gęstymi skupieniami dużych pąków kwiatowych. Liście jajowate do eliptycznych, podwójnie piłkowane, z gruczołkami na ogonku. Kwiaty białe, po 3-6 w baldaszkach, na długich szypułkach. Owoce – pestkowce – kuliste, od czerwonych do prawie czarnych, u dzikich drzew małe i często niesmaczne. Występowanie – środkowo-wschodnia Europa, Kaukaz, Zachodnia Azja; u nas głównie w południowych rejonach kraju, zwłaszcza na pogórzach, najczęściej w lasach liściastych. Wiśnia karłowata, wisienka stepowa (Prunus fruticosa Pall.) – krzew do 1,5 m wysokości wytwarzający odrosty korzeniowe. Pędy cienkie, wiotkie, brązowoszare, w młodości owłosione, później nagie. Pąki drobne, jajowate, kwiatowe grubsze od liściowych. Liście odwrotnie jajowate do eliptycznych, na długopędach 4-5 cm długości, a na krótkopędach 2-3 cm długości, w nasadzie klinowate, na wierzchołku słabo zaostrzone lub tępe. Blaszki skórzaste, ciemnozielone, obustronnie nagie, na brzegu drobno, tępo gruczołowato piłkowane. Kwiaty po 2-4 na krótkopędach, rozwijają się razem z liśćmi w kwietniu-maju. Owoce (pestkowce) kuliste, do 1 cm średnicy, ciemnoczerwone, lśniące, kwaśne. Gatunek pontyjski o zasięgu rozciągniętym na południu Eurazji, od południowo-zachodniej Syberii do południowej części Europy Środkowej, po rejon górnego Renu. W Polsce osiąga północno-zachodnią granicę zwartego zasięgu. Większość stanowisk skupiona jest na Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Zachodniowołyńskiej i Polesiu Wołyńskim, w okolicach Przemyśla oraz w środkowej części Wyżyny Małopolskiej i w południowo-wschodnich rejonach Wyżyny Radomskiej. Poza tym pojedyncze stanowiska znajdują się w okolicach Torunia, Inowrocławia, Gostynia i Bielinka nad Odrą. Na wschodzie całkowitego zasięgu geograficznego wiśnia karłowata występuje w strefie stepu i lasostepu, natomiast na zachodzie – w niestrefowych, kserotermicznych zbiorowiskach zaroślowych. Na terenie Polski najczęściej jest składnikiem ciepłolubnych zarośli występujących na odsłoniętych wzgórzach i zboczach jarów oraz na krawędziach dolin rzecznych, zwykle na stanowiskach o wystawie południowej. Spotykana jest także w ciepłolubnych dąbrowach i w zbiorowiskach okrajkowych na obrzeżach tych lasów. Podlega ochronie gatunkowej. W „Polskiej czerwonej księdze roślin” zaliczony do kategorii taksonów narażonych. Jednym z najważniejszych, lecz do niedawna niedocenianych, czynników zagrożenia wiśni karłowatej jest krzyżowanie z uprawianą w sadach wiśnią pospolitą (Cerasus vulgaris Mill. = Prunus cerasus L.) i ekspansja form hybrydogennych.
Zobacz więcej...
(zoologia leśna, ptaki), (łac. Aythya fuligula, ang. Tufted Duck) ptak z rodziny Anatidae (kaczkowate), rzędu Anseriformes (blaszkodziobe). Długość ciała 40-47 cm, rozpiętość skrzydeł 65-72 cm, masa ciała 340-1000 g. Wyraźny dymorfizm płciowy wyłącznie w okresie lęgowym. Kaczor ubarwiony czarno z białymi bokami ciała, w szacie godowej ma długi czub zwisający z tyłu głowy. Samica brunatna z krótkim czubkiem. Dziób szary z czarnym końcem. W Polsce obecnie szeroko rozpowszechniony gatunek lęgowy, pojawił się w naszym kraju dopiero pod koniec XIX wieku. Zamieszkuje stawy, jeziora, starorzecza z zarośniętymi brzegami. Gniazdo zakłada na ziemi lub na wodzie (pływająca platforma z roślin). W okresie V-VII składa 8-11 jaj, które wysiaduje wyłącznie samica przez 23-28 dni. Zagniazdownik, pisklęta wykluwają się pokryte puchem i są od razu gotowe do opuszczenia gniazda. Wyprowadza jeden lęg w roku. Gatunek wędrowny, przeloty III-V i VIII-XII, zimuje w zachodniej Europie i basenie Morza Śródziemnego, część osobników zimuje w kraju. Pożywienie: mięczaki i bezkręgowce wodne, rośliny wodne. Liczebność w Polsce szacowana na 15-25 tysięcy par. Gatunek łowny. Okres polowań od 15 sierpnia do 21 grudnia.
Zobacz więcej...
(botanika leśna, rośliny zielne), Actaea – rodzaj z rodziny Ranunculaceae (jaskrowate). W Polsce jeden gatunek. Czerniec gronkowy (Actaea spicata L.) – bylina do 70 cm wysokości, liście duże, potrójnie 3-sieczne, szczytowe jajowate, nierówno wrębne. Kwiaty drobne, żółtawobiałe, zebrane w grona. Owoc – kulista lub jajowata, czarna jagoda. Gatunek występujący najczęściej w żyznych lasach liściastych, grądach i buczynach, charakterystyczny dla związku Tilio platyphylli-Acerion pseudoplatani (górsko-podgórskie zboczowe lasy lipowo-jaworowe).
Zobacz więcej...
(fitopatologia leśna), patogen: anamorfa - Dothistroma septospora (Dorog.) Morelet; telemorfa - Mycosphaerella pini E. Rostrup (Ascomycota, Dothideomycetes, Dothideomycetidae, Capnodiales). Patogen poraża sosny, modrzewie, świerki i daglezje. Na żywych jak i obumarłych igłach pojawiają się pooprzeczne ,2-3 mm szerokie, czerwone prążki. Jesienią może dochodzic do zamierania części szczytowej igieł. Starsze roczniki igieł zamieraja i opadają. W obrebie czerwonych prążków pojawiaja się brunatnoczarne podkładki z przestrzeniami wypełnionymi makrokonidiami. Chroba najczęściej występuje w dolnych i środkowych częściach koron. Może wystapić epifitozyjne. Patogen zaliczany jest do najgroźniejszych patogenów półkuli południwej. Występuje także w Europie i Ameryce Północnej. W Polsce stwierdzana do poczatku lat 90. ub. wieku. Warunki sprzyjąjce to wyskoka wilgotność (100%), przegęszczone drzewostany, obecność materiału infekcyjnego. Ochrona chemiczna (środki miedziowe), podkrzesywanie drzew i usuwanie silnie porażonych dolnych okółków. Wtórne zasiedlanie igieł przez Lophodermium pinastri (Schrad.) Chevall. i pojawienie się na igłach czarnych poprzecznych linii, miseczek i piknidiów może zatuszować objawy pierwotnego sprawcy choroby.
Zobacz więcej...
(ochrona przyrody), wydawnictwa książkowe zawierające rejestr i opis statusu gatunków zwierząt, roślin i grzybów zagrożonych wyginięciem w skali globalnej bądź regionalnej. W porównaniu do czerwonych list gatunków, które są uproszczonym wykazem, czerwone księgi zawierają dokładne opisy gatunków, mapy ich rozmieszczenia oraz proponowane sposoby ochrony. Pierwsze tomy światowej czerwonej księgi, wydane w postaci skoroszytowej przez IUCN w latach 60. XX wieku, były poświęcone ssakom i ptakom. Zawierały karty różnego koloru, w zależności od stopnia zagrożenia. Gatunku skrajnie zagrożone ujęto na kartach czerwonych i od tego koloru przyjęto nazwę dla całej księgi. Z czasem ukazały się tomy poświęcone innym grupom organizmów, ujmowanych w skali świata, kontynentów i regionów. W Polsce ukazały się dwie edycje czerwonych ksiąg. Pierwsze wydanie Polskiej czerwonej księgi zwierząt ukazało się w 1992 roku. Drugie wydanie w postaci dwutomowej ukazało się w w roku 2001 (Tom I – Kręgowce) i w roku 2004 (Tom II Bezkręgowce). Pierwsze wydania Polskiej czerwonej księgi roślin ukazało się w 1993 r. i zawierało opisy 206 taksonów roślin naczyniowych. Drugie wydanie ukazało się w 2001 r. i zawierało już 296 taksonów.
Zobacz więcej...
(ochrona przyrody), czerwone listy gatunków w porównaniu z czerwonymi księgami są uproszczoną formą ewidencji rzadkich i ginących gatunków roślin, zwierząt i grzybów, polegającą na wyszczególnieniu nazw taksonów z podaniem kategorii zagrożenia i ewentualnie innych zwięzłych informacji o statusie. Są wykazem nawiązującym do czerwonych ksiąg i zwykle kierują się tymi samymi kryteriami klasyfikacji taksonów. Ich uproszczona formuła pozwala objąć znacznie większą część krajowych gatunków. Pierwsze czerwone listy ukazały się w drugiej połowie lat 70. w krajach niemieckojęzycznych (niem. Roten Listen), a od 1996 roku wydaje je także IUCN – obecnie w wersji online na stronie www. Ukazały się też polskie wydania czerwonych list, w tym najnowsze: Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce (2002). Obejmuje w sumie 2769 gatunków, które znalazły się w zasięgu przyjętych kryteriów i kategorii zagrożeń, jak też te, które wyginęły lub prawdopodobnie wyginęły w kraju. Czerwona lista roślin i grzybów Polski (2006), w której znalazło się łącznie 3123 taksony, w tym między innymi: 963 gatunki grzybów i 506 gatunków roślin naczyniowych, co stanowi 21% rodzimej flory Polski IUCN Red List of Threatened Species (Światowa Czerwona Lista gatunków zagrożonych)
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 »
Wszystkich stron: 38
