E
Ilość znalezionych haseł: 343
(ekologia lasu, ekosystem leśny), porównawcze badania ekosystemu borowego (bory sosnowe i dębowo-sosnowe) i grądowego (lasy dębowo-lipowo-grabowe) przeprowadzono w Puszczy Niepołomickiej. Roczny przyrost biomasy wynosi w borach około 7, w grądach ponad 10 ton x ha-1. Przy stanie biomasy (podawanej w milionach kJ x ha-1) wynoszącym w borach 2 204, a w grądach 3 020 jednostek – produkcja pierwotna brutto wynosi odpowiednio 408 i 434, produkcja pierwotna netto 126 i 190 jednostek/rok. Główną przyczyną niższej produkcji pierwotnej netto w borach jest znacznie wyższa intensywność oddychania, wynosząca 282, w porównaniu z 244 jednostkami/rok w grądzie. Zawartość biomasy w liściach, gałęziach i korze jest nieznacznie, a w pniach i korzeniach znacznie większa w grądzie. Jeszcze większe różnice na korzyść grądu stwierdzono w odniesieniu do zawartości azotu w liściach i gałęziach, a zwłaszcza w pniach i korzeniach, gdzie jest ona około sześciokrotnie wyższa. Z jednego hektara boru rośliny pobierają rocznie około 50 kg azotu, 14 kg potasu, 10 kg wapnia, 5 kg fosforu i 3 kg magnezu. W grądach odpowiednie liczby są prawie trzy razy wyższe. Konsumenci pierwszego rzędu (roślinożercy) pobierają w borach około: 3% biomasy, 22% azotu, 28% potasu i 47% wapnia (zawartych w roślinach), podczas gdy w grądach około: 5% biomasy, 14% azotu, 6% potasu i 34% wapnia. W ekosystemie borowym stwierdzono występowanie około 50, a w ekosystemie grądowym ponad 100 gatunków roślin.
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, ekosystem leśny), las naturalny powstał spontanicznie w drodze naturalnej sukcesji jako wysoko zorganizowany ekosystem leśny. Wykazuje on ekologiczną równowagę, wyrażającą się jednością biotopu j biocenozy. Oddzielenie ich oznacza zniszczenie ekosystemu i załamanie lub przerwanie spełniania funkcji produkcyjnych, ochronnych i rekreacyjnych [Thomasius 1997]. W lesie naturalnym stosunki biocenotyczne są zachowane w sposób zbliżony do lasu pierwotnego (chodzi o skład gatunkowy, strukturę, teksturę itp.). Zawsze charakteryzuje go naturalna pokrywa leśna, powstała wskutek odnowienia naturalnego, które nigdy nie było modyfikowane przez siew lub sadzenie. Lasy naturalne mogły być poddawane wpływom antropogenicznym w przeszłości [Schuck i in. 1994] - nie spowodowały one jednak niekorzystnych zmian w takim ekosystemie. Różnica między lasem pierwotnym a naturalnym wiąże się z działalnością człowieka w przeszłości. W lasach europejskich prawie zawsze można dostrzec wpływ człowieka. Dlatego nazwa „las naturalny” jest częściej stosowana w praktyce niż nazwa „las pierwotny'. Las naturalny stanowi wielką wartość dla nauk leśnych, w tym szczególnie dla hodow1i lasu, oraz dla innych nauk przyrodniczych - głównie ze względu na to, że umożliwia badanie naturalnych zespołów leśnych, budowy i dynamiki drzewostanów oraz ekosystemu leśnego.
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, ekosystem leśny), las pierwotny jest to ekosystem leśny nienaruszony przez człowieka w sposób bezpośredni lub pośredni - rozwija się on w warunkach naturalnych, a „gospodarują” w nim odwieczne prawa przyrody. Las pierwotny to puszcza sprzed tysięcy lat lub istniejące jeszcze gdzieniegdzie na świecie lasy dziewicze. Lasy takie zachowały się w tajdze syberyjskiej i kanadyjskiej oraz w równikowych strefach Afryki, Ameryki Południowej i Australii. Rozproszone resztki lasów pierwotnych przetrwały w odosobnionych regionach Europy, głównie na terenach górskich i bagiennych (zwłaszcza na Bałkanach, w Alpach i Karpatach). Według ostatnich szacunków stwierdzono tu istnienie około 0,3 mln ha lasów pierwotnych (0,4% ogólnej powierzchni lasów Europy), rosnących w rezerwatach ochrony ścisłej i na innych powierzchniach chronionych strefy umiarkowanej Europy. Do krajów o największym udziale powierzchni ściśle chronionych należą: Słowacja, Bułgaria, Albania, Słowenia i Czechy. W Polsce lasy o charakterze pierwotnym znajdują się m.in. w Puszczy Białowieskiej, w rezerwatach ścisłych na Babiej Górze, w Gorcach i w Bieszczadach; należą do nich także niektóre górnoreglowe bory świerkowe w Tatrach. Las pierwotny jest kategorią., z której pochodzą lasy pozostałych kategorii. Ponieważ na kuli ziemskiej nie ma praktycznie miejsca, na które człowiek nie wywarłby swego wpływu (choćby przez imisje przemysłowe krążące w atmosferze i z opadami docierające niemal wszędzie), zatem las pierwotny odpowiadający podanej na początku definicji, ściśle biorąc nigdzie już nie istnieje. Jeżeli pominie się oddziaływania pośrednie, można przyjąć, że mamy do czynienia z lasami „o charakterze pierwotnym'.
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, ekosystem leśny), las zagospodarowany (gospodarczy, produkcyjny) to las, który człowiek użytkuje, ochrania i odnawia. Jest to las produkcyjny, gdyż dostarcza różnych sortymentów i płodów leśnych, a poza tym w różnym stopniu pełni funkcje ochronne i rekreacyjne. Las prawie zawsze wywiera wpływ na glebę, klimat, stosunki wodne, ma ponadto, o czym już wspomniano, znaczenie wypoczynkowe, zdrowotne i krajobrazowe. Jeśli jeden z tych aspektów ma w danych warunkach tak duże znaczenie dla dobra ogólnego, że wytwarzanie drewna i innych płodów schodzi na dalszy plan, to lasy których taka sytuacja dotyczy nazywa się ochronnymi. Wyrazem doceniania roli lasów w Polsce jest uznanie wszystkich lasów gospodarczych za ogólnie chronione - na mocy ustawy o lasach. Odrębną kategorię lasów stanowią lasy ochronne, określane jako szczególnie chronione na mocy różnych ustaw. Zalicza się tu lasy o szczególnych walorach przyrodniczych, uznane zgodnie z przepisami o ochronie przyrody za rezerwaty. W tak zniekształconym i zachwianym ekosystemie, jakim jest las użytkowany przez ludzi, świadoma i celowa działalność człowieka jest rzeczą konieczną. Zapewnia ona powstanie nowej generacji, a następnie, dzięki wielu zabiegom pielęgnacyjnym, utrzymuje gospodarczy ekosystem leśny w stanie umożliwiającym mu spełnianie potrzebnych funkcji. Dzisiejsze leśnictwo ekosystemowe (bliskie naturze) opiera się na znajomości procesów ekologicznych: naturalnej sukcesji, konkurencji, śmiertelności, odnawiania (rozrodczości), przeżywalności, czy strategii przetrwania. Jego cele to: odbudowa zniekształconych lub zdegradowanych fragmentów lasów zbliżonych do naturalnych; ochrona i faworyzowanie dziko żyjących roślin i zwierząt; ochrona i propagowanie całego bogactwa zasobów genowych drzew, krzewów i roślin zielnych; promowanie naturalnej selekcji; zachowanie i wzmacnianie różnorodności ekosystemów; ograniczenie pozyskiwania drewna oraz udostępnianie i sprzedaż walorów rekreacyjnych, estetycznych, zdrowotnych itp.
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, ekosystem leśny), najpotężniejszy i najbardziej złożony ekosystem lądowy, występujący pod różnymi postaciami, wchodzącymi w skład biomów leśnych zajmujących około 30% powierzchni lądów i stanowiących niezwykle istotną część biosfery. Biomasa (sucha masa) ekosystemów leśnych na kuli ziemskiej jest ponad dwanaście razy większa od biomasy wszystkich pozostałych ekosystemów lądowych. Produkcja pierwotna netto (sucha masa) dla tajgi wynosi około 10, dla lasów strefy umiarkowanej - około 15, a dla równikowych lasów deszczowych - około 40 miliardów ton/rok. Ekosystem leśny jest układem bardzo złożonym i dynamicznym, wykazującym jednocześnie dużą stabilność dzięki znacznemu potencjałowi samoregulacyjnemu, objawiającemu się na wszystkich poziomach jego organizacji - od pojedynczej komórki, poprzez osobniki i populacje poszczególnych gatunków, po ekosystem jako całość. Dynamika ekosystemów leśnych związana jest silnie z dynamiką ich biocenoz. Pojęcie ekosystemu leśnego dotyczy przy tym układów o różnej skali. Podstawowym układem ekologicznym jest roślina (kępa trawy, krzew, drzewo) wraz z całą przenikaną jej nadziemnymi i podziemnymi organami przestrzenią, w której panują swoiste warunki mikrośrodowiskowe (klimatyczne i glebowe) i którą zamieszkują inne organizmy (bakterie, grzyby, owady, ptaki, ssaki). Te podstawowe ekosystemy tworzą większe układy (płaty roślinności runa, grupy i kępy drzew), a wszystko razem składa się na większą całość, na przykład fragment lasu, który można objąć wzrokiem stojąc w jego wnętrzu, czy kompleks leśny widziany z lotu ptaka. Kompleks leśny można zatem rozpatrywać jako zbiór zachodzących na siebie mniejszych ekosystemów o różnej skali. Strefa styku (przenikania się) sąsiednich ekosystemów dowolnej wielkości stanowi ekoton, przy czym najwyraźniej będzie on widoczny na granicy pomiędzy różnymi zbiorowiskami leśnymi, a zwłaszcza na granicy ekosystemu leśnego z innym ekosystemem (łąka, jezioro, pole). Najważniejszą rolę w ekosystemach leśnych pełnią drzewa, które decydują o charakterze klimatu i warunkach glebowych we wnętrzu lasu oraz są głównymi producentami materii organicznej. Udział runa leśnego w produkcji biomasy jest niewielki (rzędu 1%). Biomasa wyprodukowana przez rośliny jest konsumowana w lesie przez roślinożerców (owady, ptaki, zwierzyna) w niewielkim stopniu (około 5%). Roślinożercy stanowią pokarm dla konsumentów wyższego rzędu (drapieżców). Około 95% biomasy drzew (w postaci obumarłych kwiatów, szyszek, liści, gałęzi, pni) trafia na dno lasu tworząc ściołę (detrytus) i jest tu rozkładana przez destruentów (reducentów). Większość destruentów to organizmy glebowe (edafon), których biomasa w lasach umiarkowanej strefy klimatycznej wynosi zazwyczaj kilka ton na 1 ha. W ekosystemach leśnych, ze względu na ich duże przestrzenne zróżnicowanie powstają bardzo liczne mikrosiedliska (w koronach i pniach drzew, podszycie, runie, martwym drewnie, ściole, glebie). Dzięki temu powstaje tu bardzo wiele nisz ekologicznych, zajmowanych przez najróżniejsze organizmy. Można przyjąć, że w przeciętnym ekosystemie leśnym naszej strefy klimatycznej (o powierzchni kilku ha) bytuje od kilkuset do kilku tysięcy gatunków organizmów żywych.
Jerzy Modrzyński (z wykorzystaniem różnych źródeł, m. in.: Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa; Puchalski T., Prusinkiewicz Z. (1990): Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa
(Ekologia lasu, ekosystem leśny), leśne środowisko przyrodnicze rozpatrywane łącznie ze wszelkimi powiązaniami oraz zależnościami, w jakich pozostają przedstawiciele świata organizmów żywych określonej przestrzeni i poszczególne składniki abiotycznej części leśnych zasobów naturalnych oraz klimat (w tym mikroklimat) określonej przestrzeni i leśne zasoby naturalne.
Konrad Tomaszewski. Prototyp Encyklopedii leśnej. Materiał niepublikowany.
Zobacz więcej...
(ochrona przyrody), ekosystem (układ) sztuczny (ang. artificial ecosystem, artificial formation) oznacza biogeocenozę i formację przyrodniczą utworzoną przez człowieka w wyniku jego celowej działalności gospodarczej. Są to np. monokultury rolne i leśne, pastwiska, parki miejskie, trawniki, ogrody botaniczne, arboreta, stawy rybne, zbiorniki zaporowe, glinianki, kanały, tunele, sztolnie, hałdy kopalniane, kamieniołomy itp. Ich utrzymanie w pożądanym stanie wymaga ciągłej interwencji człowieka; zaniechanie tych zabiegów prowadzi do sukcesji i przekształcenia się w system ekologiczny półnaturalny.
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), wyodrębniony fragment biosfery, złożony z żywych organizmów (elementy biotyczne) i składników nieożywionych (elementy abiotyczne), połączonych relacjami troficznymi (sieć troficzna), w którym realizuje się przepływ energii i krążenie pierwiastków (cykle biogeochemiczne). Funkcjonalnymi elementami biotycznymi ekosystemów są producenci i destruenci (wśród nich - konsumenci), elementem abiotycznym są pule pierwiastków chemicznych zgromadzone w związkach mineralnych i w martwej materii organicznej. Wszystkie ekosystemy są otwarte dla energii, która stale przez nie przepływa, natomiast w różnym stopniu są zamknięte dla krążącej materii, np. w ekosystemach lądowych pierwiastki takie jak fosfor i wapń krążą w obiegu dość szczelnie zamkniętym, podczas gdy węgiel, wodór i tlen są stale wymieniane z otoczeniem poprzez atmosferę. Tylko biosfera - ekosystem globalny - jest zamknięta dla wszystkich pierwiastków. O wyodrębnieniu lokalnego ekosystemu z kontinuum biosfery decyduje to, czy powiązania elementów wewnątrz ekosystemu są silniejsze pomiędzy nim a jego otoczeniem.
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 »
Wszystkich stron: 23
