G
Ilość znalezionych haseł: 685
(zoologia leśna, ptaki), (łac. Pyrrhula pyrrhula, ang. Bullfinch) ptak z rodziny Fringillidae (łuszczaki), rzędu Passeriformes (wróblowe). Długość ciała 15,5-17,5 cm, masa ciała 20-38 g. Dziób mocny, krótki, stożkowaty. Na głowie czarna czapeczka obejmująca lico. Wyraźny dymorfizm płciowy. U samca wierzch popielaty, spód różowoczerwony, skrzydła i ogon czarne, pasek na skrzydle i kuper białe. U samicy spód różowobrązowy. W Polsce umiarkowanie rozpowszechniony gatunek lęgowy. Zamieszkuje głównie bory świerkowe i lasy mieszane. Gniazdo zakłada na drzewach lub krzewach. W okresie V-VII składa 4-5 jaj, które wysiaduje wyłącznie samica przez 12-14 dni. Wyprowadza dwa lęgi w roku. Gatunek koczujący, zimą wręcz łatwiejszy do obserwacji niż latem. Pożywienie: nasiona, owoce, wiosną bezkręgowce. Liczebność w Polsce szacowana na 50-100 tysięcy par. Gatunek objęty ochroną ścisłą.
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), [niem. gilde = związek], grupy równocennych funkcjonalnie gatunków, które wykorzystują wspólną pulę zasobów w podobny sposób; tworzą je np. w rejonach tropikalnych kolibry wraz z innymi ptakami, które żywią się nektarem, ponieważ wykorzystują pewien zasób roślin kwiatowych, lub wszystkie gatunki bezkręgowców gryzących liście danej rośliny: gąsienice motyli, larwy błonkówek, ślimaki, roślinożerne chrząszcze. Gildie mogą służyć do ustalenia ról funkcjonalnych, które w biocenozie odgrywają poszczególne gatunki. W niektórych biocenozach gatunki w obrębie gildii mogą się zastępować;
Łabno G. (2006): Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Europa, Wrocław,
(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), gildiami nazywamy grupy gatunków o podobnych niszach ekologicznych; na przykład do jednej gildii należą owady odżywiające się liśćmi danego gatunku drzewa. Niektórzy badacze wykazywali stałość proporcji liczebności gatunków należących do różnych gildii w obrębie biocenozy. Sugerowałoby to istnienie pewnych ogólnych prawidłowości tworzenia się struktury biocenoz.
Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych z grupy siarczanów. Jest siarczanem wapnia CaSO4 x 2H2O, posiada twardość 1,5-2, gęstość 2,23-2,4, rysę białą i dokładną łupliwość. Zwykle jest bezbarwny, biały, szary, żółty, różowy, zielonkawy, a nawet czarny. Jest produktem ewaporacji wód słonych, a także - uwodnienia anhydrytu. Stanowi główny składnik skały o tej samej nazwie, a także skał solnych, spotykany w złożach węgla. Należy do minerałów i skał pospolitych bardzo rozpowszechnionych. W Polsce występuje w towarzystwie soli na Kujawach, w Sudetach, w złożach miedzi na Dolnym Śląsku, w Górach Świętokrzyskich, w Dolinie Nidy np. w Gackach, w okolicach Sandomierza, Krakowa, na Ziemi Lubuskiej, na Górnym Śląsku i na Śląsku Opolskim. Z gipsu wytwarzają się rędziny zwane siarczanowymi. Taka gleba jest prezentowana przez → Atlas gleb leśnych Polski, profil nr 15. W klimacie suchym odgrywa zbliżona rolę jak halit, tworząc naskorupienia, naloty i wykwity na powierzchni gleb pustynnych, półpustynnych i suchych stepów jako efekt ewapotranspiracji. Bezwodny siarczan gipsu jest anhydrytem, CaSO4.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), minerał skał osadowych zaliczany do grupy ilastych. Jest uwodnionym glinokrzemianem potasu, sodu, wapnia, żelaza, glinu i magnezu (K,Na,Ca)(Fe3+,Al,Mg,Fe2+)2[(OH)2/(Al,Si)4O10] x nH2O, posiada twardość 2, gęstość 2,2-2,95, rysę jasnozieloną i doskonałą łupliwość widoczną pod mikroskopem. Najczęściej bywa zielony i niebieskozielony. Jest minerałem morskich skał osadowych, zwłaszcza piasków, piaskowców, mułowców, margli. Występuje na Opolszczyźnie i Roztoczu, a także w niektórych piaskowcach fliszu karpackiego. Razem z innymi minerałami ilastymi, takimi jak → wermikulit, → illit, → smektyt, → kaolinit tworzą frakację ilastą w glebach.
Zobacz więcej...
(Gleboznawstwo leśne), gleba jest definiowana jako naturalna, ożywiona, cienka powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, w której wzajemnie łączą się zwietrzałe skały, woda i organizmy żywe. Główne składniki gleby są określane jako → układ trójfazowy gleby. Podstawowe cechy, właściwości i składniki gleby to: → uziarnienie gleby, określane też jako → skład granulometryczny gleby, → materia organiczna w glebie, czyli → próchnica, → sorpcja gleby, → skład chemiczny gleby, a zwłaszcza → biogeny, którymi są → makrolementy i → mikroelementy, → fizyczne właściwości gleby, w tym → faza ciekła gleby obejmująca rozliczne formy wody i jej dostepność dla roślin, → faza gazowa gleby. Wymienione cechy gleby służą określaniu warunków życia roślin i zwierząt w glebie definiowanych pojęciami: → biologia gleby, → organizmy glebowe, → edafon. Gleba spełnia kluczową rolę w utrzywywaniu życia na kuli ziemskiej. Dostarcza żywności, wielu surowców, filtruje i magazynuje wodę, tworzy warunki do kształtowania przestrzeni życiowej, a także rekreacji i wypoczynku. Uczestniczy w krążeniu pierwiastków i przetwarzaniu pozostałości po człowieku. Gleba gromadząc i chroniąc artefakty z życi a człowieka w czasach minionych uczestniczy w ochronie dziedzictwa, stanowiąc „archiwum kultury materialnej” i swoistą „nieodczytaną kronikę”. Gleba wreszcie jest wykorzystywana w ochronie zdrowia człowieka i jego pielęgnacji. Zdefinowano liczne → funkcje gleb, wśród nich: → funkcje gleby w dostarczaniu surowców budowlanych, → funkcje gleby w dostarczaniu surowców do produkcji odzieży, → funkcje gleby w dostarczaniu żywności roślinnej, → funkcje gleby w dostarczaniu żywności zwierzęcej, → funkcje gleby w krążeniu pierwiastków, → funkcje gleby w kształtowania przestrzeni życiowej roślin, zwierząt i ludzi, → funkcje gleby w kształtowaniu krajobrazu, → funkcje gleby w obiegu, retencji i filtracji wody, → funkcje gleby w ochronie dziedzictwa kultury materialnej ludzkości, → funkcje gleby w ochronie zdrowia człowieka i leczeniu chorób, → funkcje gleby w sanitarnym bezpieczeństwie ludności. Ziemia, gleba, rola, kiedyś zwana „matką żywicielką” – to dobro dziś nie zawsze doceniane, choć równie ważne i niezbędne do życia, tak jak powietrze czy woda. Gleba musi być chroniona jako podstawa naszej egzystencji i rozwoju cywilizacji. Aby glebę właściwie zagospodarować i chronić, należy poznać jej budowę, właściwości, zrozumieć liczne → procesy glebotwórcze i → procesy glebowe. Powstawanie gleby to tworzenie jej profilu zróżnicowanego na → poziomy główne i → poziomy diagnostyczne.
Stanisław Brożek
(gleboznawstwo leśne), górna warstwa litosfery, złożona z części mineralnych, materii organicznej, wody, powietrza i organizmów, obejmująca wierzchnią warstwę gleby i podglebie.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska art. 3 ust. 25
Zobacz więcej...
(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), [łac. glaeba = skiba, kawał, bryła], zwietrzała, powierzchniowa warstwa lądów globu ziemskiego umożliwiająca wzrost i rozwój roślin. Czynniki kształtujące glebę to: skała macierzysta, klimat (opady, temperatura i wilgotność), hydrosfera (woda), biosfera (organizmy żywe), ukształtowanie powierzchni (rzeźba terenu), działalność człowieka, czas (wiek gleby). Powstanie gleby poprzedza wietrzenie skały macierzystej, czyli utworu geologicznego, z którego powstaje dana g. Składa się ze składników (części) stałych, płynnych i gazowych. Do składników stałych należą cząstki mineralne i organiczne. Składniki płynne to woda i roztwór glebowy. Składnik gazowy to powietrze glebowe. Części mineralne o średnicy większej od 1 mm nazywa się częściami szkieletowymi, a mniejsze od 1 mm – ziemistymi. Części szkieletowe to kamienie oraz żwir drobny i gruby, a ziemiste stanowi piasek (gruby, średni i drobny), pył – gruby i drobny, oraz części spławialne (iłowe) – ił pyłowy gruby, drobny i koloidalny. Składnik organiczny stanowią wszystkie żywe organizmy znajdujące się w glebie (edafon), organiczne produkty ich rozkładu oraz próchnica. Do organizmów glebowych należy przede wszystkim mikroflora i mikrofauna glebowa, czyli bakterie, promieniowce, grzyby, glony i pierwotniaki. Organizmy te powodują rozkład materii organicznej, mineralizację związków organicznych oraz przemiany związków mineralnych. Rośliny wyższe po obumarciu dostarczają glebie masy organicznej. Bakterie glebowe rozkładają różne związki organiczne, przyczyniają się do tworzenia próchnicy, soli amonowych, azotanów i fosforanów w glebie. Przykładami procesów zachodzących przy udziale bakterii są nitryfikacja i denitryfikacja.
Zobacz więcej...
(Ekologia lasu, siedlisko i środowisko leśne), gleba leśna pozwala rozwijać się korzeniom drzew i innych roślin, zapewniając im stabilność. W niej zgromadzone są zapasy wody i soli mineralnych, pobierane przez rośliny i wykorzystywane przez nie do budowy swoich tkanek i podtrzymywania funkcji życiowych. Obecność soli mineralnych, kwasów humusowych i innych związków zawdzięcza gleba aktywności edafonu, który stanowi ważny element biocenozy leśnej i ekosystemu leśnego, odpowiedzialny za dekompozycję detrytusu gromadzącego się na dnie lasu. Edafon tworzy wręcz niezależną podbiocenozę ekosystemu leśnego, realizującą swoje procesy życiowe w heterotroficznym łańcuchu detrytusowym. Niektóre gatunki (na przykład owady czy gryzonie) występują zarówno w glebie jak i na jej powierzchni. Między glebą a pozostałymi składnikami ekosystemu leśnego (fitoklimatem, biocenozą nadziemną) działają silne sprzężenia zwrotne, przyczyniające się do sprawnego funkcjonowania całego systemu. Gleby w każdym ekosystemie leśnym są inne, co wynika z jego złożonej, mozaikowej struktury, wynikającej m. in. z rzeźby terenu, rodzaju skały macierzystej, warunków wodnych czy różnorodności flory i fauny. Niemniej można znaleźć pewne ogólne właściwości gleb leśnych, które odróżniają je od pozostałych gleb. Gleby leśne odznaczają się mianowicie: obecnością dużej ilości materii organicznej, charakterystycznymi typami próchnic (mull, moder, mor) i gleb (m. in. bielicowe, brunatne, rdzawe, płowe), dużą aktywnością edafonu (zwłaszcza grzybów), stosunkowo niskim pH (przeważnie od 4 do 7), dużą porowatością oraz zdrenowaniem przez edafon i korzenie (co wzmaga ich właściwości retencyjne), mniejszymi amplitudami temperatur i szybszym odmarzaniem na wiosnę, pionowym zróżnicowaniem stosunków wodnych (wierzchnia warstwa wilgotna – osłaniana przez okap koron, rizosfera mniej wilgotna - silnie eksploatowana przez korzenie drzew, poziom wód gruntowych zmienny (wysoki poziom obniżany – dzięki transpiracji drzew, niski poziom podwyższany – dzięki retencji).
Zobacz więcej...
« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 »
Wszystkich stron: 46
