Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
K
Ilość znalezionych haseł: 919

Podstawowe pojęcia z zakresu ekologii

klimat

(ekologia lasu, podstawowe pojęcia z zakresu ekologii), [gr. klima = strefa], prawidłowość i następstwo procesów atmosferycznych zachodzących w danym rejonie w wyniku długoletniego oddziaływania promieniowania słonecznego, cyrkulacji powietrza i właściwości podłoża, warunkujących w danym miejscu charakterystyczny układ pogody. Kształtuje się pod wpływem położenia geograficznego, szaty roślinnej i właściwości fizycznych danego obszaru, ciepła wnętrza Ziemi i otrzymywanego od Słońca, a także pod wpływem działalności człowieka. Najważniejszymi jego elementami są: temperatura, opady, wiatry, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność powietrza i zachmurzenie. Jest ważnym czynnikiem ekologicznym. Ze względu na wielkość obszaru, w stosunku do którego odnotowuje się określone czynniki atmosferyczne, wyróżnia się; geoklimat – klimat wielkich obszarów obejmujący część kontynentu lub oceanu, pod którego wpływem kształtują się strefy klimatyczno-roślinne kuli ziemskiej; makroklimat – klimat określonego regionu geograficznego; mezoklimat (lokalny) – klimat wybranych elementów geograficznych (np. jeziora, doliny rzecznej, wzniesień i grzbietów górskich) mających wpływ na kształtowanie się poszczególnych ekosystemów; topoklimat – klimat niewielkiego obszaru o jednolitym charakterze (np. brzeg jeziora, polana leśna, brzeg rzeki) kształtujący konkretne zbiorowiska roślinne; mikroklimat – odnoszący się do małych form terenowych, na który silny wpływ ma roślinność (fitoklimat), np. klimat koron drzew, zadrzewienia śródpolne, miedze. Klimaty kuli ziemskiej występują strefowo i układają się równoleżnikowo. W każdej strefie klimatycznej wyróżnia się różne typy klimatów związane ściśle z rzeźbą terenu i położeniem względem oceanu; np. górski, kontynentalny, śródziemnomorski, pustyń.

Zobacz więcej...

Siedlisko i środowisko leśne

klimat leśny

(Ekologia lasu, siedlisko i środowisko leśne), pod pojęciem klimatu leśnego należałoby rozumieć klimat masy powietrza w jego wnętrzu wraz z warstwą powietrza przylegającą do niego od zewnątrz. Klimat wnętrza lasu jest przez ekosystem leśny dosłownie kształtowany, natomiast klimat przyległy warstw powietrza jest silnie modyfikowany. W jednym i drugim przypadku można mówić o fitoklimacie leśnym, czyli klimacie znajdującym się pod przemożnym wpływem roślinności leśnej. Fitoklimat leśny jest bardzo zróżnicowany, zarówno w poziomie jak i pionie, co przyczynia się do bogactwa nisz ekologicznych w ekosystemie leśnym. Na przykład występujące w dnie lasu zacienienie, brak wiatru, podwyższona wilgotność, mniejsze amplitudy temperatur, czy podwyższona koncentracja dwutlenku węgla – sprzyjają wielu gatunkom roślin runa i naturalnemu odnowieniu wielu gatunków drzewiastych. Wprawdzie każdy ekosystem leśny ma inny klimat, wynikający z jego złożonej struktury (w tym składu gatunkowego i zwarcia drzewostanu), niemniej można się pokusić o pewne uogólnienie cech klimatu leśnego, w porównaniu z przestrzenią otwartą. Fitoklimat kształtowany przez las w jego wnętrzu się odznacza się w zakresie: a) warunków świetlnych – mniejszą intensywnością światła (nawet stukrotnie), przewagą światła rozproszonego i występowaniem osłabionego światła bezpośredniego w postaci wędrujących plam (obrazków), zubożonym widmem (w tym zwiększonym udziałem promieni zielonych, nieprzydatnych w fotosyntezie); b) warunków termicznych – średnią roczna temperatura nieznacznie niższa (około 1°C), średnią okresu wegetacyjnego wyraźnie niższa (około 1,5°C), średnią okresu spoczynku nieco wyższa (około 0,5°C), amplitudą roczną mniejszą o kilka a dobową nawet o kilkanaście stopni, nie występowaniem przymrozków radiacyjnych; c) warunków wodnych - większą wilgotnością powietrza (średnio około 5%), znacznie mniejszą ewaporacją (około 50%), intercepcją opadów w koronach rzędu 25% (do dna lasu dociera około 75% opadów), znacznie większym udziałem opadów poziomych (do ~ 50%); d) warunków anemometrycznych - wnikaniem do zwartego drzewostanu z okrajkiem na głębokość około 30-50 m natomiast do rozrzedzonego drzewostanu bez okrajka na głębokość około 250 m, występowanie pionowych ruchów powietrza (ze względu na różnice temperatur między dnem lasu i jego sklepieniem).

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt