Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
K
Ilość znalezionych haseł: 919

Rośliny zielne

kozłek

(botanika leśna, rośliny zielne), Valeriana – rodzaj z rodziny Valerinaceae (kozłkowate) reprezentowany w Polsce przez 6 gatunków. Z lasami są związane 3 gatunki. Kozłek lekarski (Valeriana officinalis L.) – okazała  dwu- lub wieloletnia roślina z krótkim kłączem pokrytym licznymi korzonkami i wysoką (do 150 cm), bruzdowaną łodygą oraz nieparzysto pierzastodzielnymi liśćmi składającymi się z 7-9 par lancetowatych listków. Kwiaty w baldachokształtnym, gęstym kwiatostanie, drobne, białe lub białoróżowe. Kłącza i korzenie wydzielają charakterystyczny walerianowy zapach.  Gatunek charakterystyczny dla związku Filipedendulion (zbiorowiska ziołoroślowe złożone z wysokich bylin, występujące na wilgotnych siedliskach obrzeży olsów i łęgów olszowo-jesionowych, szuwarów, łąk oraz drobnych cieków) i zespołu Valeriano-Filipenduletum (ziołorośla kozłka lekarskiego i wiązówki błotnej). Spotykany na obrzeżach olsów i łęgów olszowo-jesionowych. Kozłek bzowy (aleriana. sambucifolia J. C. Mikan) – okazała bylina (do 150 cm wysokości) o kłączach z długimi, nadziemnymi rozłogami, zakorzeniającymi się na szczytach. Liście różyczkowe 3-5-listkowe, łodygowe – nieparzysto pierzastosieczne z 2-4 parami jajowatolancetowatych, zwykle grubo ząbkowanych, listków bocznych. Kwiaty w baldachokształtnych kwiatostanach, białe, bladoróżowe lub liliowe. Występuje w lasach łęgowych, olszynach, jaworzynach i ziołoroślach. Jest gatunkiem charakterystycznym dla związku Adenostylion alliariae (wysokogórskie ziołorośla i zarośla liściaste związane  trwałym przepływem wody).  Kozłek. trójlistkowy (Valeriana tripteris L.) – roślina wieloletnia, o pojedynczej łodydze dorastającej do 50 m wysokości, na której osadzone są zwykle 2 lub 3 pary trójsiecznych albo trójdzielnych liści. Liście pędów płonnych i najniższe łodygowe są niepodzielone, przeważnie sercowate. Występuje w Karpatach, rzadziej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Górnym Śląsku. Jest gatunkiem charakterystycznym dla klasy Asplenietea rupestria (zbiorowiska szczelin skalnych w skalistych partiach gór). Rośnie w cienistych lasach i zaroślach liściastych, na glebach wilgotnych i świeżych.

Zobacz więcej...

Uboczne użytkowanie lasu

koźlarz czerwony

(uboczne użytkowanie lasu), Leccinum aurantiacum (Bulliard ex Saint-Amans) S.F. Gray (L. rufum (Schaeff.) Kreisel) - piękny i okazały grzyb, występujący zawsze pod osikami, w lasach, zaroślach, zadrzewieniach śródpolnych, a także pod drzewami rosnącymi pojedynczo. Owocniki pojawiają się od czerwca do października, pojedynczo lub w małych grupach. Kapelusz o średnicy 6 - 20 cm jest pomarańczowoczerwony lub ciemnoczerwony, początkowo kulisty, potem półkulisty, w starszym wieku wypukły lub poduszkowaty; jędrny, mięsisty, o powierzchni suchej, aksamitnej, z wiekiem gładkiej. Rurki długie, białawe, później szarooliwkowe, po zgnieceniu przebarwiają się na  brązowofioletowo. Pory drobne, koliste, podobnie zabarwione jak rurki, po uszkodzeniu barwią się na winnoczerwonawo. Trzon jest białawy, z kosmkami początkowo jasnymi, potem pomarańczowymi do brązowoczerwonych;  cylindryczny lub nieco maczugowaty. Miąższ jest białawy, po przekrojeniu szaroróżowy, fioletowawy, brązowawoczerwony, z czasem niebieskawoszarawy do prawie czerniawego, o słabym, ale przyjemnym zapachu. Koźlarz czerwony nie ma szczególnych walorów smakowych i aromatycznych, mimo to jest chętnie zbierany, z powodu jędrnej konsystencji, wydajności, rzadkich przypadków zaczerwienia, ale przede wszystkim – przyjemności zbioru pięknych owocników. Nadaje się zwłaszcza na zupę i do marynowania w occie, poza tym – jako grzyb domieszkowy.

Zobacz więcej...

Urządzanie lasu

krainy przyrodniczo-leśne

(urządzanie lasu), według Profesora Mroczkiewicza (1952) „Kraina jest to wielki łączny obszar o wyrównanych granicach, o zbliżonych warunkach fizjograficznych, w ramach którego pewien, zasadniczo tylko dla tej krainy charakterystyczny typ siedliskowy lasu, o jednolitych wytycznych gospodarczych, osiąga optimum produkcyjności”. W następnych latach modyfikowano tę definicję, aby przyjąć dziś obowiązującą, iż jest to „wyższa hierarchicznie jednostka regionalizacji przyrodniczo-leśnej, w której przyrodnicze warunki produkcji leśnej są kształtowane przez zróżnicowane na obszarze kraju warunki klimatyczne, czego wyrazem jest różna rola lasotwórcza buka, jodły i świerka oraz ich przydatność do celów hodowli lasu”. Przy ustalaniu granic krain, do których włączono mezoregiony w całości, uwzględniono zasięgi zlodowaceń, rzeźbę terenu oraz klasę krajobrazów naturalnych. Chociaż od czasu pierwszej wersji regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski w roku 1952, przez prawie 60 lat do roku 2010 kilkakrotnie zmieniano definicję krainy, to zachowa¬no jednak podział kraju na osiem krain przyrodniczo-leśnych. W „Regionalizacji przyrodniczo-leśnej 1952” wyróżniono następujące krainy: I. Bałtycka, lasów bukowych i bukowo-mieszanych II. Mazursko-Podlaska, borów świerkowych i świerkowo-mieszanych III. Wielkopolsko-Pomorska, lasoborów świeżych z domieszką dębu i buka IV. Mazowiecko-Podlaska, lasoborów świeżych bez domieszki świerka, buka i jodły V. Śląska, lasoborów świeżych i wilgotnych z udziałem świerka, buka i jodły VI. Wyżów Środkowo-Polskich (później zmieniona na Wyżyn Środkowopolskich, a następnie na Małopolska), lasoborów i lasów świeżych i wilgotnych VII. Sudecka, lasów regla dolnego i borów regla górnego VIII. Karpacka, lasów regla dolnego i borów regla górnego. Nazwy siedmiu z nich pozostały od początku bez zmian, a dwukrotnie zmieniano nazwę jednej (VI) z krainy Wyżów Środkowo-Polskich na Wyżyn Środkowopolskich, a następnie na Małopolską. Grani¬ce krain były zmieniane i nieznacznie uszczegóławiane (KO-38_M). Najmniejsze zmiany nastąpiły w areale krain VII i VIII (Sudeckiej i Karpackiej). W roku 1990 dość znacznie zmieniono granice i obszar krain I–VI, a w roku 2010 istotne zmiany wprowadzono w granicach i areale krainy I oraz III–VI. Zmiany w kolejnych wersjach regionalizacji, które następowały w granicach krain polegały na: zwiększeniu liczby dzielnic z 36 do 59; wprowadzeniu jednostek niższej rangi – to jest 149 mezoregionów oraz 5 mikroregionów; a także rezygnacji z wyróż¬niania dzielnic i zwiększeniu liczby mezoregionów do 183. Podział ostateczny na 8 krain wynika głównie ze zróżnicowania przyrodniczego kraju, a w szczególności: - z warunków klimatycznych, wyrażonych przez takie dane jak: suma rocznych opadów atmosferycznych, średnia roczna temperatura powietrza, długość okresu wegetacyjnego, amplituda temperatur rocznych, - zasięgów naturalnego występowania jodły, świerka i buka – wskaźników zróżni¬cowania warunków klimatycznych, - zasięgu głównych zlodowaceń, - występowania i rozmieszczenia klas krajobrazów naturalnych, - występowania i rozmieszczenia głównych jednostek potencjalnej roślinności natu¬ralnej i krajobrazów roślinnych, Podział na krainy przyrodniczo-leśne jest podziałem ogólnym, zbudowanym od góry.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt