Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej
W
Ilość znalezionych haseł: 810

Elementy mineralogii, petrografii, geologii historycznej, geomorfologii

wietrzenie skał i minerałów

(Gleboznawstwo leśne), Wietrzenie skał to ich rozpad pod wpływem działania słońca, tlenu, dwutlenku węgla, wody i organizmów żywych. Zachodzi na powierzchni skał i w jej powierzchniowej warstwie. Produktem wietrzenia są między innymi zwietrzelina, rumosz, glina, minerały ilaste. Wyróżnia się: → wietrzenie fizyczne - jest powodowane dobowymi i sezonowymi wahaniami temperatury powierzchni skały.  Prowadzi to do występowania naprężeń, powodujących dezintegrację granularną skały, zmierzającą do rozluźnienia minerałów i ich rozsypania, a także pękanie i odpadania zewnętrznych fragmentów skały.  Duże znaczenie w wietrzeniu fizycznym odgrywa woda zamarzająca w szczelinach skalnych zwiększająca swoją objętość, co powoduje rozsadzanie skały. Podobne zachowuje się w szczelinach skalnych sól, która krystalizując zwiększa swoją objętość i rozsadza skałę (tę funkcję widać lepiej w strefie suchej kuli ziemskiej).  → wietrzenie chemiczne - jest powodowane procesami rozpuszczania, ługowania, hydrolizy, hydratacji, karbonatyzacji, utleniania, redukcji,  zachodzących na powierzchni skały pod wpływem kontaktu z wodą, powietrzem i rozpuszczonymi w niej kwasami, prowadzących do zmiany budowy i powstania nowych produktów. Na tej drodze powstają minerały ilaste posiadające olbrzymie znaczenie glebotwórcze. → wietrzenie biologiczne - ten typ wietrzenia rozpoczyna się mechanicznym oddziaływaniem korzeni roślin na powstawanie i powiększanie szczelin w skałach. Korzenie wrastając w szczeliny umożliwiają tam życie innym organizmom, np. bakteriom, które swoimi funkcjami życiowymi przyczyniają się np. do utlenienia gipsu i powstawania siarki. Po obumarciu korzenie stają się materią organiczną, która jest pokarmem dla wielu żywych istot, a rozkład tej materii, to np. powstawanie kwasów próchnicznych, które przyczyniają się do dalszych etapów wietrzenia skały.

Zobacz więcej...
Kontakt

Szybki kontakt