biomy leśne – ogólne uwarunkowania

(ekologia lasu, las jako zjawisko geograficzne), Lasy (ekosystemy leśne, formacje leśne, biomy leśne) występują wszędzie tam, gdzie: występuje odpowiedni klimat, jest odpowiednia gleba, zanieczyszczenia środowiska nie przekraczają krytycznego progu i człowiek nie usuwa ich bezpośrednio (wypalanie, karczunek, wylesienia). Klimat jest wiodącym czynnikiem, warunkującym występowanie ekosystemów leśnych, dlatego od dawna poszukiwane są współczynniki, które wyrażałyby tę zależność. Współczynniki klimatyczne określające możliwość występowania formacji leśnej to między innymi: tetraterma Mayra - las może występować tam, gdzie średnia temperatura czterech miesięcy okresu wegetacyjnego (V-VIII) przekracza 10°C; kryterium Rubnera - las może występować tam, gdzie długość okresu wegetacyjnego (temperatury > 10°C) przekracza 60 dni; współczynnik hydrotermiczny Langa - las występuje tam, gdzie iloraz rocznej sumy opadów i średniej temperatury rocznej (L) wynosi ponad 40; współczynnik hydrotermiczny Sielianinowa (K) – las może występować tam, gdzie współczynnik ten (będący ilorazem dziesięciokrotnej sumy opadów i sumy temperatur dobowych) wynosi od 1 do 3 (dla półpustyni wynosi on poniżej 1, a dla tundry powyżej 3). W dowolnym miejscu naszego globu klimat zależy od: nachylenia osi Ziemi do ekliptyki i jej ruchu wokół Słońca, szerokości geograficznej, prądów morskich, panujących wiatrów, odległości od wybrzeża, usytuowania względem łańcuchów górskich, wysokości nad poziomem morza, topografii i innych czynników. Ze względu na wpływ tak wielu czynników przebieg stref klimatycznych (patrz ryc. 1), a w następstwie stref glebowych (patrz ryc. 2) jest dość nieregularny. Z nieregularnej strefowości klimatu i gleby wynika nieregularna strefowość formacji roślinnych, w tym formacji (biomów) leśnych (patrz ryc. 3).

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Jerzy Modrzyński (na podstawie: Szymański S. (2000): Ekologiczne podstawy hodowli lasu. PWN, Warszawa;
Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa i innych źródeł)

Publikacje powiązane tematycznie

Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. (2002). Geografia roślin. PWN, Warszawa.;
Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.;
Szymański S. (2000): Ekologiczne podstawy hodowli lasu. PWN, Warszawa.;
Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa.