czarnoziemy wyługowane

(gleboznawstwo leśne), Klasyfikacja gleb leśnych w Polsce definiuje uboższe jednostki czarnoziemów - czarnoziemy wyługowane, które występują poza głównym obszarem czarnoziemów w Europie. Są to gleby w których morfologii dominuje poziom próchniczny A o barwie ciemnoszarej i miąższości co najmniej 30 cm, a często znacznie więcej. Poziom ten zawiera liczne ślady biologicznej aktywności zwierząt glebowych i korzeni roślin, jak chodniki kretów, dżdżownic, i kanaliki po korzeniach roślin. Cechy te w morfologii gleby opisuje się za pomocą przyrostka bi stosowanego łącznie z symbolem A - Abi. Pod poziomem próchnicznym występuje less najczęściej o barwie żółtej (→ fotografia). Odczyn waha się od słabo kwaśnego i obojętnego w powierzchniowej części poziomu A, do zasadowego w poziomie skały macierzystej. Morfologię czarnoziemu wyługowanego można przedstawić poziomami: Ol–Abi­–ABbi–Cca. Poziomami diagnostycznymi są: → mollic i → calcic(CaCO₃≥15% części ziemistych) lub nagromadzone → wtórne węglany (CaCO₃≥5% części ziemistych). Zawartość węgla organicznego w poziomie → mollic waha się od 1 do 3%C. Wysycenie kationami zasadowymi od około 70-80% w poziomie A, do około 100% w głębszych poziomach. Wtórne węglany lub poziom → calcic występują pod poziomem → mollic. Są to najżyźniejsze gleby w naszej strefie klimatycznej, a ponieważ zajmowały tereny na ogół wyżynne, czyli łatwe do uprawy, stąd prawie w całości przez stulecia zostały zajęte pod użytkowanie rolnicze. Pod lasami zachowały się tylko wyjątkowo. Właściwości geochemiczne czarnoziemów są bardzo korzystne dla roślin, co pozwala zaliczyć je do odmian → eutroficzna gleba leśna i → hipertroficzna gleba leśna. W klasyfikacji siedliskowej takie gleby to wyjątkowo żyzne lasy z gatunkami drzew o dużych wymaganiach pokarmowych. Potencjalne zbiorowisko roślinne to najżyźniejsze formy wyżynnego grądu subkontynentalnego (Tilio - carpinetum typicum). Wyróżniono następujące podtypy czarnoziemów wyługowanych: właściwe, brunatne, opadowoglejowe oraz gleby szare. Morfologię i pełną dokumentację czarnoziemu wyługowanego z terenu Polski prezentuje → Atlas gleb leśnych Polski, a spoza naszych granic, patrz → gleby Europy, wykaz jednostek szczegółowych stepu kontynentalnego prezentowanych w → Muzeum Gleb.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Klasyfikacja gleb leśnych Polski. 2000. Praca zbiorowa. CILP.
Brożek S., Zwydak M. 2003. Atlas gleb leśnych Polski. CILP.

Publikacje powiązane tematycznie

Klasyfikacja gleb leśnych Polski. 2000. Praca zbiorowa. CILP.
Brożek S., Zwydak M. 2003. Atlas gleb leśnych Polski. CILP.
Klasyfikacja Zasobów Glebowych Świata 2006. Aktualizacja 2007 World Reference Base for Soil Resources First Update 2006. First Update 2007. Charzyński P., Bednarek R., Kabała C. (tłum. i red.) 2009, ISBN: 978-83-231-2425-2. Published by the arrangement with the FAO and UN by Nicolaus Copernicus University.
Gleby w środowisku przyrodniczym i krajobrazach Europy. 2013. Praca zbiorowa (red. S. Brożek). Wydawnictwo UR Kraków.