działalność leśna

(Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe), ogół czynności prawnych i faktycznych w lasach lub na ich rzecz
a) podejmowanych
- z uwzględnieniem reglamentacji oraz nadzoru ze strony zwierzchnich jednostek organizacyjnych oraz powołanych do tego organów władzy publicznej
- przez gospodarzy lasów z użyciem składników i praw majątkowych, składających się na mienie leśne, oraz z użyciem pozostałych składników leśnych zasobów ekonomicznych
- w celu:
- ochrony, w tym zachowania, i powiększania lasów oraz innych elementów leśnego środowiska przyrodniczego, związanego w wyżej  wymienionymi lasami,
- kształtowania,  nieprzerwanego utrzymywania i doskonalenia funkcji (świadczeń) lasu, pełnionych przez ekosystemy leśne,
- systematycznego udostępniania i wykorzystywania tych funkcji (tych świadczeń) w celu bezpośredniego oraz pośredniego coraz pełniejszego zaspakajaniu potrzeb społecznych ( w tym gospodarczych)
b) składających się na:- gospodarkę leśną,
- działalność administracyjną oraz działalność poza gospodarką leśną, bezpośrednio dotyczącą zasobów przyrody, obejmującą czynności prawne oraz faktyczne w lasach oraz na rzecz lasów (w tym w lub na rzecz wyodrębnionych ze względu na ochronę przyrody fragmentów ekosystemów leśnych) , wchodzących w skład parków narodowych, rezerwatów przyrody oraz stanowiących inne formy ochrony przyrody – określona w ustawie o ochronie przyrody,
- działalność leśną w ramach gospodarowania nieruchomościami, ruchomościami oraz wartościami niematerialnymi, polegającego na wprowadzaniu szczególnych ograniczeń w korzystaniu oraz wprowadzaniu szczególnych obowiązków przy korzystaniu (obejmowaniu robotami budowlano - montażowymi, utrzymywaniu, używaniu do realizacji zadań) z nieruchomości (z uwzględnieniem wszelkich przynależności w postaci ruchomości trwałych i nietrwałych oraz z uwzględnieniem majątku niematerialnego), pozostających w zarządzie oraz innym władaniu Lasów Państwowych, w tym:
1) w drodze zakazów administracyjnych,
2) poprzez zaniechanie z korzystania z nieruchomości (z uwzględnieniem przynależności) lub
3) wykonanie prac i robót objętych nakazami prawno-administracyjnymi, za wyjątkiem ograniczeń, zaniechań oraz działań specjalnych, polegających na ochronie przyrody,
4) reglamentowaniem dysponowania aktywami za pomocą specjalnych zapisów księgowych
- działalność leśną poza ramami zwykłego zarządu. Należy wyraźnie zaznaczyć, że prawo leśne w sposób chaotyczny, niechlujny oraz wyjątkowo niespójny określiło działalność leśną. W niniejszym opracowaniu przedstawiono
– w ramach hasła „Działalność leśna” oraz haseł, będących rozwinięciem hasła „Działalność leśna”
– propozycje doktrynalnego usystematyzowania działalności leśnej, które – z uwzględnieniem „dziedzictwa” prawnego oraz utrwalonej przez dziesięciolecia tradycji i praktyki
- zostało poprzedzone poniżej przytoczoną analizą stanu prawnego oraz następując. wywodami prawnymi. W art. 4 ust.3. ustawa o lasach określiła, że w ramach zarządu, sprawowanego w stosunku do lasów własności Skarbu Państwa przez Lasy Państwowe:- prowadzą one gospodarkę leśną,
- gospodarują gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną,
- prowadzą ewidencję majątku Skarbu Państwa oraz ustalają jego wartość.
Z wielu unormowań ustawy o lasach wynika, że ustawodawca wyraźnie rozróżnia grunty jako lasy, grunty, nie będące lasami oraz nieruchomości, nie będące gruntami .Z kolei z art. 6. ustawy o lasach wynika, że gospodarka leśna oznacza:- prowadzenie działalności leśnej w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, - dokonywanie sprzedaży produktów, o których mowa w lit. a),- realizację pozaprodukcyjnych funkcji lasu,Należy w tym miejscu podnieść, że w ustawie o lasach pojęcie „uprawa leśna” używane jest jako synonim roślinności leśnej („Art. 3.pkt.1. Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony”).Zarząd, sprawowany przez Lasy Państwowe, został również określony w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe – choć nastąpiło to z innego punktu widzenia niż w ustawie o lasach. Z § 4. tego aktu wynika, że zarząd, sprawowany przez Lasy Państwowe, obejmuje prowadzenie w Lasach Państwowych:- działalności administracyjnej, prowadzonej w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych oraz w nadleśnictwach,- działalności gospodarczej w zakresie gospodarki leśnej, prowadzonej w nadleśnictwach, podlegającej dalszemu podziałowi na: działalność podstawową oraz działalność uboczną,- działalności dodatkowej o charakterze produkcyjnym i usługowym, prowadzonej w celach zarobkowych (podatek dochodowy) bez ograniczeń podmiotowych, z zastrzeżeniem, że ma się ona odbywać na rzecz gospodarki leśnej (w szczególności można przyjąć, że działalność jako działalność zarobkową na rzecz gospodarki leśnej prowadzi, działający w nadleśnictwie, zakład usług leśnych !).Z powyższego wykazu wynika, że zakładom jako jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych przypada jedynie działalność dodatkowa. Nie mają one bowiem właściwości do prowadzenia działalności administracyjnej, gdyż ta została jednoznacznie zastrzeżona dla Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych oraz nadleśnictw. Nie mogą one również prowadzić działalności w zakresie gospodarki leśnej, nazwanej jako działalność gospodarcza, gdyż ta została zastrzeżona dla nadleśnictw. Mogą prowadzić działalność dodatkową jako zarobkową działalność na rzecz gospodarki leśnej o charakterze produkcyjnym i usługowym. Wnioskowanie nasze nie jest jednak do końca ścisłe, bowiem z ust.2 § 4. rozporządzenia dowiadujemy się, że zakłady prowadzą działalność niezbędną do realizacji zadań Lasów Państwowych w zakresie gospodarki leśnej lub działalność poza gospodarką leśną. Działalność zakładów poza gospodarką leśną nie może polegać wprost na wypełnianiu zadań „zarządczych”, o których w art. 4 ustawy o lasach, polegających na gospodarowaniu gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną, oraz na prowadzeniu ewidencji majątku Skarbu Państwa oraz ustalaniu jego wartości, gdyż działalność taka jest działalnością o charakterze administracyjnymi, a tej zakłady prowadzić nie mogą, chyba że w charakterze działalności usługowej na rzecz takiej działalności, prowadzonej przez Dyrekcje Generalną Lasów Państwowych, regionalne dyrekcje Lasów Państwowych oraz nadleśnictwa. Wszystko to prowadzi do wniosku, że zakłady mogą prowadzić, w zakresie gospodarki leśnej,  działalność dodatkową, t.j. zarobkową działalność produkcyjną  i usługową, niezbędną do realizacji zadań Lasów Państwowych oraz działalność poza gospodarką leśną (uwaga: działalność dodatkowa jest w tym świetle działalnością w zakresie gospodarki leśnej! ). Prawodawca nigdzie  nie ograniczył działalności zakładów poza gospodarką leśną wyłącznie do działalności pomocniczej w zakresie gospodarowania nieruchomościami oraz ruchomościami czy w zakresie ewidencjonowania oraz ustalania wartości majątku Skarbu Państwa. Przez okres stosowania ustawy o lasach utrwaliła się doktryna, że działalność zakładów poza gospodarką leśną może być to wszelka działalność, prowadzona przez zakłady – zarówno w zakresie działalności pomocniczej w wypełnianiu zadania gospodarowania nieruchomościami i ruchomościami czy ewidencjonowania oraz ustalania wartości majątku Skarbu Państwa, jak i wszelka inna działalność poza ramami zwykłego zarządu – pomocnicza wobec innych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych, jak i prowadzona przez zakłady na „swój” rachunek. Rozporządzenie o gospodarce finansowej w Lasach Państwowych zastrzegło dla Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych działalność administracyjną oraz działalność dodatkową. Działalność administracyjna, zastrzeżona dla Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych i dla regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych, nie może oczywiście polegać wyłącznie na gospodarowaniu nieruchomościami oraz ruchomościami, ewidencjonowaniu oraz określaniu wartości majątku Skarbu Państwa. Sprzeciwia się temu choćby lista zadań szczegółowych, przypisana Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych oraz dyrektorom regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych – zarówno w ustawie o lasach, jak i w Statucie Lasów Państwowych czy innych aktach prawnych. W kształtowaniu doktryny prawa leśnego niezbędne okazało się zatem przyjęcie, że ta działalność administracyjna Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych i nadleśniczych, obok działalności administracyjnej poza gospodarką leśną w zakresie gospodarowania nieruchomościami i ruchomościami (także szeroko rozumianymi wartościami niematerialnymi i prawnymi) oraz poza ewidencjonowaniem oraz ustalaniem wartości majątku Skarbu Państwa,  obejmuje również zasadniczą działalność administracyjną (działalność w zakresie kierowania oraz zarządzania jednostkami organizacyjnymi Lasów Państwowych), mieszczącą się  w ramach gospodarki leśnej, jak również wszelką działalność (działalność poza ramami zwykłego zarządu), będącą realizacją zadań administracyjnych (w tym z wykorzystaniem uprawnień do władztwa administracyjnego czy karno – administracyjnego), przypisanych w/w kierownikom jednostek organizacyjnych przez bardzo różne przepisy prawa.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Konrad Tomaszewski. Prototyp Encyklopedii leśnej. Materiał niepublikowany.