(uboczne użytkowanie lasu), Tricholoma portentosum (Fr.) Quél. - dość pospolity gatunek grzyba, występujący w borach iglastych, głównie na glebach kwaśnych, piaszczystych. Tworzy mikoryzę głownie z sosną, a także świerkiem. Owocniki występują często gromadnie, od września do listopada, czasem nawet później. Kapelusz o średnicy 4 - 12 cm jest szary, ciemnopopielaty, z odcieniem brązowawym, fioletowobrązowym lub nawet stalowoniebieskawym; błyszczący, gładki. Od środka ku brzegom kapelusza widoczne są czarne, delikatne, promieniście biegnące włókienka (ważna cecha). Kształt kapelusza u młodych owocników jest stożkowaty, później płaski z garbkiem, z powyginanymi brzegami, niekształtny (stąd nazwa). Blaszki są białawe, później szarawe, ze słabym, ale widocznym odcieniem żółtozielonkawym, średnio gęste, szerokości 5 - 10 mm, przy trzonie zatokowato wycięte. Trzon jest białawy, cylindryczny, wysokości 6 - 12 cm gładki lub lekko kosmkowaty, pełny; w górnej części z zółtozielonkawym odcieniem. Miąższ jest białawy lub szary, mięsisty, po przekrojeniu nie zamienia zabarwienia, o lekko mącznym zapachu. Gąska niekształtna, zwana siwką, jest bardzo smacznym grzybem jadalnym, dość często zbieranym. Można ją przyrządzać w najrozmaitsze sposoby, ale najchętniej bywa marynowana w occie.
Grzywacz A., Staniszewski P., 2003. Wiem, co zbieram w lesie. Oficyna Wydawnicza MULTICO. Warszawa.
Gumińska.B., Wojewoda W. 1988. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL.
Dermek A., 1988. Grzyby znane i mniej znane. PWRiL, Warszawa.
Fluck M. Jaki to grzyb? Delta Warszawa 1995.
Grzywacz A., 1990. Grzyby leśne. PWRiL, Warszawa.
Læssøe T., Del Conte A.1997. Grzyby. Wielka Księga. Warszawa, Wydawnictwo Wiedza i Życie.
Staniszewski P. 2011: Użytkowanie grzybów leśnych – możliwości i zagrożenia. Biblioteczka Leśniczego. Zeszyt 321. Wyd. Świat, Warszawa.