gnicie drewna w strefie ubytków wgłębnych

(Arborystyka, pielęgnowanie drzew), gnicie drewna jest zjawiskiem, które opisuje teoria grzybowa, jednak intensywność zachodzących w obrębie ubytków procesów związana jest z teoriami starzenia, fermentacyjną i chemiczną, co wskazuje na złożoność problemu. Rozkład materii organicznej odbywa się dzięki enzymom, wydzielanym szczególnie intensywnie w procesie rozkładu żywej substancji organicznej. W konserwacji drzew zasadniczym problemem jest możliwość infekcji grzybowej przez zranienia, ale proces ten może zachodzić również w warunkach braku ingerencji człowieka. Wymienia się różne czynniki warunkujące rozwój grzybni: skład chemiczny podłoża, temperatura, światło, dostęp powietrza, wilgotność podłoża. W teorii leczenia ubytków wgłębnych ze zgnilizną szczególnie ważna jest kwestia dostępu wody i powietrza do wnętrza ubytku. To właśnie układ powietrzno-wodny w obrębie ubytku warunkuje zasadniczo rozwój grzybni. Optymalna dla rozwoju grzybni wilgotność drewna wynosi 35–50%. Obniżenie wilgotności do poziomu poniżej 20% zabezpiecza w pełni drewno przed rozkładem. Odwadnianie ubytków wgłębnych jest zatem z tego punktu widzenia teoretycznie celowe. Brak zachowania optimum rozwojowego dla rozwoju grzybni może być również istotny w zakresie przekroczenia właściwego poziomu wilgotności. Większa wilgotność drewna nie sprzyja infekcjom grzybowym i stąd tak często obserwuje się na starszych drzewach ubytki wgłębne kominowe z rozłożonymi przyrdzeniowymi partiami pnia, a w mniejszym stopniu strefami obwodowymi z bardziej uwodnionym drewnem bielastym. Wilgotność bezwzględna drewna zależy od: gatunku drewna, pory roku i dnia, strefy pnia i wynosi dla drzew iglastych 100–160%, dla miękkich drzew liściastych 80–180%, natomiast dla twardych gatunków liściastych 50–130%. Zabezpieczenie przed rozwojem grzybów mogłoby zapewnić składowanie drewna na powietrzu, co prowadzi do osiągnięcia stanu powietrznosuchego z wilgotnością ok. 15%. W sytuacji żywych drzew nie jest możliwe osiągnięcie takiego poziomu, zatem „doczyszczanie” ubytków wgłębnych nie jest w stanie zapewnić obniżenia poziomu wilgotności poniżej minimum rozwojowego dla grzybów, może natomiast doprowadzić do przerwania barier fenolowych wytwarzanych samorzutnie przez drzewa, a będących formą samoobrony przed infekcjami.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Krzysik F. 1974. Nauka o drewnie. PWN, Warszawa: ss. 652.

Publikacje powiązane tematycznie

Szczepanowska H.B. 2001. Drzewa w mieście. Hortpress, Warszawa.
Szewczyk G. 2012. Arborystyka. Wybrane zagadnienia pielęgnacji drzew. Wydawnictwo UR w Krakowie.