hydrogeologia

(inżynieria leśna, hydrologia), nauka o wodach podziemnych i o procesach wzajemnego oddziaływania podziemnej hydrosfery, litosfery, atmosfery, biosfery i człowieka. Ponieważ występowanie i cechy wody podziemnej są ściśle związane i zależne od środowiska geologicznego, hydrogeologia jest traktowana jako jedna z dziedzin geologii, a część metod badawczych jest wspólnych z geologią. Hydrogeologia zajmuje się badaniem zjawisk i procesów związanych z krążeniem wód podziemnych w środowisku skalnym, badaniem oddziaływania skał na wodę i wody na skały, związków z wodami powierzchniowymi, wpływu różnych czynników na kształtowanie się zasobów wód podziemnych. W ostatnich latach, w związku z rozpowszechniającym się skażeniem wód powierzchniowych ogromnie wzrosła rola wód podziemnych jako podstawowego surowca warunkującego rozwój gospodarczy. Wywołało to wzrost zainteresowania tymi wodami, a jednocześnie rozwój problematyki badawczej związanej z ochroną wód podziemnych. W skład hydrogeologii wchodzą takie jej działy, jak hydrogeochemia, dynamika wód podziemnych, hydrogeologia regionalna. Odrębny kierunek stanowi hydrogeologia stosowana. Zajmuje się ona metodyką poszukiwań wód podziemnych i ustalania zasobów na potrzeby gospodarki komunalnej, przemysłu i rolnictwa oraz wód mineralnych i termalnych na potrzeby lecznictwa i energetyki, problematyką zawodnienia i metod odwadniania kopalń, metodyką prowadzenia robót odwodnieniowych w budownictwie i melioracji. Badania hydrogeologiczne towarzyszą wszystkim budowlom, mającym kontakt z wodami podziemnymi.Historia rozwoju hydrogeologiiMimo że wodami podziemnymi, stanowiącymi przedmiot badań hydrogeologii, interesowano się i wykorzystywano je już w starożytności, hydrogeologia jest nauką młodą. Jako osobna nauka zrodziła się w połowie XIX w. Zręby jej stworzyli uczeni francuscy, którzy odkryli wiele fundamentalnych praw hydrogeologicznych. Wśród grupy badaczy, która jest określana jako szkoła twórców hydrogeologii (J. Paramelle, E. Belgrand, A. Daubrée), należy przede wszystkim wymienić H. Darcy, który w swojej pracy (1856 r.) przedstawił podstawowe prawo filtracji wód w skałach okruchowych, oraz J. Dupuita (1865 r.), który je rozwinął i uzasadnił teoretycznie. Na przełomie XIX i XX w. hydrogeolodzy amerykańscy na teoretycznych podstawach hydrogeologii francuskiej rozwinęli kierunek stosowany w praktyce (A. Hazen, C. Slichter, F. King, O. Meinzer i inni). W tym samym okresie hydrogeolodzy niemieccy, austriaccy i szwajcarscy (F. Forchheimer, A. Thiem, O. Smreker, E. Prinz, J. Kozeny i inni) rozwinęli metodykę badań hydrogeologicznych, szczególnie w zakresie techniki ujęć wód podziemnych i budownictwa wodnego.Intensywny rozwój hydrogeologii nastąpił po II wojnie światowej, zwłaszcza w zakresie dynamiki wód podziemnych, kartografii hydrogeologicznej, hydrogeologii złożowej, prognozowania dopływu do kopalń, metod modelowych i izotopowych, hydrogeochemii i monitoringu wód podziemnych. W 1956 r. powstała Międzynarodowa Asocjacja Hydrogeologów (Association Internationale des Hydrogeologues – AIH) z siedzibą w Paryżu. Badaniom hydrogeologicznym patronuje oraz wspiera je finansowo UNESCO. W Polsce pionierami nowoczesnej hydrogeologii byli J. Gołąb, R. Krajewski, Z. Pazdro i R. Rosłoński.ang. hydrogeology, groundwater hydrology