gatunek nietoperza z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w rodzinie mroczkowatych (Vespertilionidae). Najbardziej pospolity w lasach na pojezierzach północnej Polski. Największy spośród karlików. Mały nietoperz: długość przedramienia 31,5-37 mm, masa ciała 6-15,5 g. Uszy krótkie, trójkątne, zaokrąglone. Koziołki krótkie, szerokie, w kształcie rogalikowate. W porównaniu z karlikami malutkim i drobnym pyszczek dłuższy, uszy większe. Futro na grzbiecie krótkie, ubarwienie brązowe. Czasem końcówki włosów kasztanowe lub siwe. Brzuch jaśniejszy - białawy lub żółtobrązowy, wyraźnie odróżniający się od grzbietu. Skrzydła krótkie, szerokie, dłuższe i szersze niż u innych karlików. Gatunek palearktyczny. Zasięg obejmuje prawie całą Europę, z wyjątkiem prawie całej Skandynawii oraz prawie całych półwyspów Apenińskiego i Iberyjskiego. W Polsce występuje na terenie całego kraju, ale nierównomiernie. Zasiedla obszary leśne w pobliżu wód. Kryjówki dzienne w dziuplach, obecnie również w budowlach ludzkich. Kolonie rozrodcze najczęściej w szczelinach w budynkach. Kryjówki godowe najchętniej w dziuplach naturalnych, na wysokości 2-17 m (średnio 7 m). Lot zwinny, zwrotny, dość wysoki, 5-10 m nad ziemią. Wylatuje na żerowiska kilkanaście minut po zachodzie słońca. Poluje głównie na muchówki; ofiary chwyta w powietrzu. Gody od połowy lipca do początków września. Urodzenia (jedno lub dwoje młodych) w drugiej połowie czerwca. Wędrówki długodystansowe. Maksymalna długość życia: 14 lat. Objęty ochroną ścisłą, wymaga ochrony czynnej. Według IUCN gatunek najmniejszej troski (LC). Trend liczebności populacji nie jest znany.
Paunović M., Juste J. 2016. Pipistrellus nathusii. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T17316A22132621. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T17316A22132621.en
Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183
Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki
Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Kowalski M., Lesiński G. 2000. Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i ochronie. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Warszawa.
Kowalski M., Lesiński G. 2000. Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i ochronie. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Warszawa.
Krzanowski A. 1980. Nietoperze. Wiedza Powszechna, Warszawa.
Paunović M., Juste J. 2016. Pipistrellus nathusii. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T17316A22132621. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T17316A22132621.en
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183
Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/