korytarzowa metoda hodowli dębu

Korytarzowa metoda uprawy dębu – metoda zapewniająca możliwość uprawy dobrej jakości dębu w znacznie obniżonym zagęszczeniu początkowym i przy obecności gatunków towarzyszących już w młodych fazach rozwojowych. Rozwinęła się na przełomie XIX i XX wieku w południowo-wschodnich regionach dawnej Polski (Podole, Wołyń) oraz w Rosji. Umożliwiała ona wykorzystanie innych gatunków jako podgonu i osłony dla wrażliwego na przymrozki dębu, a jednocześnie przy intensywnej pielęgnacji pozwalała na wyhodowanie wartościowego, dobrej jakości drewna. Prekursorem metody był rosyjski badacz Mołczanow, który w końcu XIX w. zastosował w praktyce sposób uprawy, który rozwinął się później w tzw. metodę „korytarzową”. Polegała ona na sadzeniu lub siewie dębu (w rzędach) na placówkach w kształcie kwadratu o boku 0,5 m, które rozmieszczano w korytarzach o szerokości 1-2 m wyciętych wśród odnowień naturalnych różnych gatunków drzew w znacznej odległości od siebie (4 - 8 m). Odległość dębów w rzędach wynosiła natomiast około 1 m przy sadzeniu lub 0,75 m w przypadku siewu. Uprawę zakładano zazwyczaj kilka lat po zrębie, aby mogła w tym czasie wytworzyć się osłona dla wprowadzanych dębów. W miarę wzrastania drzewek i ich pielęgnowania powstawały wokół nich coraz większe kręgi i tworzyły się bardziej wyraźne korytarze wzdłuż rzędów. Taką metodę rosyjscy leśnicy nazywali tworzeniem „szuby”. Drzewa miały w młodym wieku zapewnioną osłonę boczną poprzez sąsiedztwo innych gatunków, a zabiegi pielęgnacyjne wykonywano starannie tak, aby młode dąbki miały odpowiedni dostęp światła górne. Korytarzowa metoda odnowienia zapewnia możliwość uprawy dobrej jakości dębu w znacznie obniżonym zagęszczeniu początkowym i przy obecności gatunków towarzyszących już w młodych fazach rozwojowych. Zróżnicowany i wielogatunkowy skład gatunkowy od początku rozwoju drzewostanu sprzyja ponadto ochronie i zachowaniu siedliska przyrodniczego grądu. Korytarzowa metoda uprawy dębu daje w warunkach lasu świeżego dobre rezultaty produkcyjne. Drzewostany osiągają pierwszą lub wyższą bonitację wzrostową. Warunkami koniecznymi powodzenia jest prowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych polegających głównie na hamowaniu wzrostu gatunków towarzyszących oraz ograniczenie liczebności zwierzyny.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Jodko J. 1936. O odnowieniu lasu dębem. Sylwan 54 (3): 77-83. Paluch R., Gil W. 2018. Ocena korytarzowej metody uprawy dębu (Quercus sp.) na przykładzie obiektów badawczych w nadleśnictwach Mircze i Kościan. Leśne Prace Badawcze, 79 (1): 29–35, DOI: 10.2478/frp-2018-0004.

 

Autor: dr inż. Wojciech Gil