Modrzew japoński

Modrzew japoński (Larix kaempferi Sarg., Larix leptolepis (Sieb. i Zucc.) Gord., Larix japonica Carr.) jest najczęściej spotykanym w Polsce gatunkiem modrzewia obcego pochodzenia. Jest jednym z nielicznych gatunków obcych, które są mylone z drzewami rodzimymi, mimo że w literaturze dostępne są zestawy cech morfologicznych, które mogą być przydatne przy identyfikacji gatunkowej modrzewia europejskiego i japońskiego oraz ich mieszańców. Zaznaczyć jednak trzeba, iż organy wegetatywne u przedstawicieli rodzaju Larix są bardzo zmienne i nie mają większego znaczenia w taksonomii. Wyjątek stanowią organy generatywne, zwłaszcza szyszki. Poniżej podano najbardziej charakterystyczne cechy diagnostyczne modrzewia japońskiego. Drzewo do 30(-35)m wysokości z szeroką koroną i długimi, rozpostartymi konarami. Pędy czerwonawe (zaróżowione), często z nalotem woskowatym, nagie lub nieco owłosione. Igły są niebieskawozielone lub szarozielone. Szyszki często prawie kuliste końce ich łusek nasiennych są charakterystycznie wygięte na zewnątrz, lub nawet wywinięte. przez co przypominają "małe różyczki".
Ojczyzną modrzewia japońskiego są regiony górskie wyspy Honsiu. Naturalny zasięg, liczy około 7500 km2, nie ma charakteru ciągłego, lecz składa się z szeregu niewielkich powierzchni w górskich regionach tej wyspy.
Ma charakter drzewa pionierskiego, zwłaszcza na obszarach z dużą aktywnością wulkaniczną W Europie do uprawy został wprowadzony w połowie XIX wieku, początkowo sadzony był w parkach i w ogrodach, do Polski trafił w 1861 roku, a do upraw leśnych na przełomie XIX i XX wieku. Na teren Polski został wprowadzony ze względu na szybki wzrost w młodości
i odporność na porażenie przez raka modrzewia Lachnellula willkommii Hartig.
Jest stosunkowo licznie reprezentowany w Polsce, przede wszystkim w północno - zachodniej części kraju, na terenach znajdujących się w I Krainie przyrodniczo - leśnej (Bałtyckiej), chociaż praktycznie można go spotkać we wszystkich częściach kraju.
Do rozpowszechnienia modrzewia japońskiego doszło w Polsce w okresie powojennym, wynikało to z traktowania go jako modrzewia europejskiego i zbierania jego nasion i niekontrolowanego wprowadzania do upraw. Zbiór nasion w uprawach, na których rosły obok siebie modrzew japoński i europejski przyczynił się do powstania i rozpowszechnienia mieszańców tzw. modrzewia eurojapońskiego.
Identyfikacja wyłącznie na podstawie markerów morfologicznych może okazać się trudna; potwierdzeniem jest historia rezerwatu modrzewia „Lenki” znajdującego się blisko Pasłęka. Wybitny botanik Gross w 1932 r. opisał znajdujące się tam modrzewie jako modrzew syberyjski, Rubner w 1939 r. podawał, że jest to modrzew polski czy sudecki, zaś w 1957 r. Krzysztofik zgadzał się, że jest to modrzew syberyjski, a Polakowski 9 lat później po analizach kwiatów i szyszek stwierdził, że jest to modrzew europejski. Jednym z skuteczniejszych i pewniejszych metod określenia przynależności gatunkowej modrzewi jest identyfikacja na podstawie markerów genetycznych.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Autor: Dr Anna Zawadzka

 

Seneta W. Dolatowski J. 1997. Denrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rzeźnik Z. 2002. Larch (Larix decidua Mill.) of polish provenances on experimental areas in Poland. In Improvement of larch (Larix sp.) for better growth, stem form and wood quality. Proceedings from an international symposium in Gap and Auvergne in September 16-21, 2002, pp. 438-446.

Publikacje powiązane tematycznie

Białobok S. 1986. Nasze drzewa leśne. Modrzewie PWN, Poznań
Chylarecki H. 2000. Modrzewie w Polsce. Dynamika wzrostu, rozwój i ekologia wybranych gatunków i ras. Wydawnictwo Naukowe Bogucki Warszawa.