nicienie glebowe

(Gleboznawstwo leśne), nicienie (Nematoda). Znanych jest na świecie ponad 11 000 gatunków nicieni, z czego połowa to pasożyty roślin i zwierząt. Nicienie glebowe są formami wolnożyjącymi. Nicienie są bardzo rozpowszechnione, można je spotkać na wiecznej zmarzlinie i w gorących źródłach, w wodach słonych i słodkich oraz w glebach, w resztkach organicznych. W glebach leśnych można spotkać te same gatunki nicieni, co w glebach uprawnych, ale skład gatunkowy całego zgrupowania i stosunki ilościowe są w tych glebach różne. Istnieje znaczne zróżnicowanie nicieni w ich mikrośrodowiskach. Przemieszczanie nicieni na dalsze odległości odbywa się biernie, dzięki przenoszeniu robaków lub cyst przez ludzi, zwierzęta, glebę, rośliny, wodę, wiatr. Pod względem liczebności, nicienie zajmują wśród zwierząt glebowych drugie miejsce, po pierwotniakach. Przeciętnie w 1 m² gleby do głębokości 10 cm, może żyć w granicach 5-10 mln nicieni. Najliczniejsze występowanie nicieni stwierdzono w lesie dębowym w powierzchniowej warstwie próchnicy typu → mull – około 30 mln osobników. Najczęściej przebywają w warstwie wody błonkowatej w przestworach glebowych, w ściółce leśnej. Pokarmem nicieni jest treść komórek roślin wyższych, grzybów bakterii, promieniowców, pierwotniaków i innych zwierząt. Martwa masa organiczna nie jest pokarmem nicieni, ale jest substratem na którym żyją mikroorganizmy, będące ich pożywieniem. Nicienie bezpośrednio uszkadzają i osłabiają rośliny, a także ułatwiają bakteriom i wirusom infekcję tych roślin. Drzewa leśne cierpią na uszkodzenie nicieniami tylko w stadium siewek. Nie zaobserwowano, aby nicienie odżywiały się detrytusem i nie stwierdzono ich bezpośredniego udziału w rozkładzie resztek organicznych i stąd nie zalicza się ich do zwierząt próchnicotwórczych.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Górny M. 1975. Zooekologia gleb leśnych. PWRiL.

Publikacje powiązane tematycznie

Gleboznawstwo. 2006. Praca zbiorowa pod red. S. Zawadzkiego. PWRiL. Warszawa. wyd. IV.
Uggla H., Uggla Z. 1979. Gleboznawstwo leśne. PWRiL. Warszawa.
Górny M. 1975. Zooekologia gleb leśnych. PWRiL.
Górny M., Grum L. 1981. Metody stosowane w zoologii gleby. PWN.
Paul E.A., Clark F.E. 2000. Mikrobiologia i biochemia gleb, Wydawnictwo UMCS, Lublin.