opieńka miodowa (w szerokim znaczeniu)

(uboczne użytkowanie lasu), Armillaria mellea sensu lato - opieńka miodowa w dawnym znaczeniu traktowana jest obecnie jako gatunek zbiorowy. Pojęcie to obejmuje: opieńkę ciemną (A. ostoyae = A. obscura), opieńkę północną (A. borealis), opieńkę bulwiastą, zwana również żółtotrzonową (A. bulbosa = A. gallica), opieńkę maczugowatą (A. cepistipes) i w nowym ujęciu systematycznym (sensu stricto) opieńkę miodową (A. mellea). W Polsce najpospolitsza jest opieńka ciemna, która poraża żywe drzewa iglaste oraz pniaki. Jest to jeden z najgroźniejszych grzybów chorobotwórczych korzeni drzew leśnych, powoduje także białą zgniliznę drewna. Owocniki pojawiają się od września do listopada, w kępach, gromadnie, czasami wręcz masowo, szczególnie na pniakach lub w szyjach korzeniowych drzew. Półkulisty, później wypukły, wreszcie płaski kapelusz tego grzyba ma średnicę 3 – 10 cm. Jest beżowy, miodowożółty, brązowawy, pokryty ciemnymi łuseczkami (najliczniej w centralnej części), zanikającymi u starszych owocników. Blaszki są jaśniejsze od kapelusza, żółtawe z brązowawymi plamami, lekko zbiegające po trzonie, różnej długości, dość gęste, cienkie. Trzon jest żółtawy, wysokości 5 - 10 cm, ozdobiony białożółtawym, wyraźnym pierścieniem. Miąższ jest bladocielisty, nie zmienia zabarwienia po przekrojeniu, mięsisty, w trzonie twardy, łykowaty, cierpki. Wszystkie gatunki mają owocniki jadalne, ale nie przez wszystkich tolerowane. Ponadto, w stanie surowym lub niedogotowane mogą być szkodliwe – nie należy spożywać opieniek w większych ilościach. Z powodu masowego występowania i dużych tradycji jest to grzyb chętnie zbierany; jest też dopuszczony do obrotu handlowego. Ceniony zwłaszcza na zupy i marynaty. Spożywać można tylko młode kapelusze, łykowate trzony należy odrzucać.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Grzywacz A., Staniszewski P., 2003. Wiem, co zbieram w lesie. Oficyna Wydawnicza MULTICO. Warszawa.
Gumińska.B., Wojewoda W. 1988. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL.

Publikacje powiązane tematycznie

Dermek A., 1988. Grzyby znane i mniej znane. PWRiL, Warszawa.
Fluck M. Jaki to grzyb? Delta Warszawa 1995.
Grzywacz A., 1990. Grzyby leśne. PWRiL, Warszawa.
Læssøe T., Del Conte A.1997. Grzyby. Wielka Księga. Warszawa, Wydawnictwo Wiedza i Życie.
Staniszewski P. 2011: Użytkowanie grzybów leśnych – możliwości i zagrożenia. Biblioteczka Leśniczego. Zeszyt 321. Wyd. Świat, Warszawa.