(Ochrona przyrody), (skrót z ang. Important Bird Areas) to obszary o międzynarodowym znaczeniu dla ochrony ptaków. Są to miejsca występowania zagrożonych gatunków ptaków, gatunków o ograniczonym zasięgu, ugrupowań ptaków charakterystycznych dla jednego biomu lub dużych koncentracji ptaków migrujących i zimujących. Identyfikacja ostoi ptaków IBA nie jest równoznaczna z ochroną danego terenu – jest to wskazanie, że dany obszar jest kluczowy dla efektywnej ochrony ptaków w skali międzynarodowej i powinien być on chroniony w ramach istniejących form ochrony obszarowej w poszczególnych krajach. Na terenie Unii Europejskiej ostoje ptaków IBA traktowane są jako obszary referencyjne przy wyznaczaniu obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) w ramach sieci Natura 2000. Na świecie wyznaczono już ok. 11 000 ostoi w blisko 200 krajach, tworząc największą sieć obszarów priorytetowych dla efektywnej ochrony ptaków, a także całej różnorodności biologicznej.
Wyznaczanie ostoi ptaków odbywa się na podstawie ścisłych, ilościowych kryteriów stworzonych przez BirdLife International, na podstawie których wyróżnia się miejsca o znaczeniu globalnym (kryteria z grupy A), regionalnym - europejskim (kryteria z grupy B) i subregionalnym (kryteria z grupy C). Szczególne znaczenie w Polsce mają kryteria z grupy C – operują one na poziomie Unii Europejskiej, wskazując obszary o znaczeniu wspólnotowym, które powinny być chronione w ramach sieci Natura 2000. W Polsce wyznaczono 174 obszary spełniające kryteria ostoi ptaków IBA, a na ich podstawie zatwierdzono 145 obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000.
Marek Maciantowicz
Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.) 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. Wyd. OTOP.