owoc porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.)

(uboczne użytkowanie lasu), Występuje w postaci krzewu, na niżu - w lasach i zaroślach, na glebach wilgotnych i żyznych, rzadko w górach. Zasoby w stanie naturalnym są nieduże, jest natomiast często uprawiana w ogrodach i na plantacjach. Owocem są czarne jagody zebrane w grona, dojrzewające w lipcu. Owoce i liście wydzielają silny, charakterystyczny zapach, czasem uważany za nieprzyjemny; w związku z tym czarna porzeczka jest też nazywana smrodynią lub smorodiną. Zapach słabnie po przetworzeniu owoców. Wśród występujących u nas w stanie dzikim innych jeszcze gatunków porzeczek, owoc czarnej porzeczki wyróżnia się ze względu na wartości odżywcze i lecznicze. Zawiera kwasy organiczne (cytrynowy i jabłkowy), związki azotowe, garbniki i sporo pektyn, antocyjany, flawonoidy, olejek eteryczny, jednak stosunkowo mało cukrów. Jest ceniony ze względu na sole mineralne, występujące w obfitości, głównie związki potasu, żelaza, manganu,  a ponadto wapń, fosfor, magnez i sód. Podkreślić należy szczególnie wysoką w stanie świeżym zawartość witaminy C (190 mg/100g) i witaminy E oraz obecność prowitaminy A,witaminy PP, K i witamin z grupy B (B1, B2, B6). Owoce znajdują zastosowanie głównie w przetwórstwie : na kompoty, dżemy, konfitury, przeciery, soki, galaretki, wina, nalewki i in., rzadziej spożywane są w stanie świeżym ze względu na smak i specyficzny zapach. Znajdują zastosowanie w dietetyce i lecznictwie, jako witaminizujące, usprawniające przemianę materii, przeciwgorączkowe. Również liść porzeczki czarnej jest surowcem zielarskim

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Autor: prof. dr hab. inż. Anna Barszcz

Źródło: Grochowski W., Grochowski A. 1994. Leśne grzyby, owoce i zioła. Zbiór i wykorzystanie. PWRiL, Warszawa. Barszcz A. 2018. Surowce leśne. Materiały do wykładów. Wersja elektroniczna. ZULiD, UR, Kraków. 

Publikacje powiązane tematycznie

Anioł-Kwiatkowska J., Kwiatkowski S., Berdowski W. 1993. Rośliny lecznicze. Atlas. Wyd. Arkady, Warszawa. Elmadfa I., Fritzsche D .1999. Wielkie tabele witamin i składników mineralnych. Wyd. Muza SA, Warszawa. Gawłowska A. 2018. Atlas owoców jadalnych. Wyd. Wademekum, Warszawa. Grochowski W. 1990. Uboczna produkcja leśna. PWN, Warszawa.