(prawo ochrony środowiska i
polityka leśna), państwowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej reprezentująca
Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia. Ustawa z dnia 28
września 1991 r. o lasach
(prawo ochrony środowiska i
polityka leśna), należy przez to rozumieć:a) firmę (nazwę), znaki towarowe oraz inne oznaczenia indywidualne Lasów Państwowych (w tym znaki firmowe), b) część zasobów ludzkich, tworzących kadrę pracowniczą, zatrudnianą przez jednostki organizacyjna Lasów Państwowych jako pracodawcę, rozpatrywaną łącznie z jej przymiotami niematerialnymi, c) mienie Skarbu Państwa, pozostające we władaniu Lasów Państwowych zasadniczo pod tytułem zarządu (
mienie leśne), obejmujące:-
leśne zasoby naturalne wraz ze związaną z nimi przymiotami niematerialnymi, - nie wchodzące w skład zasobów naturalnych – inne nieruchomości, ruchomości oraz niematerialne składniki majątkowe (w tym bardzo szeroko rozumiane
wartości niematerialne i prawne),- prawa majątkowe, przywiązane do wyżej wymienionych składników majątkowych (o ile nie zostały zaliczone do wartości niematerialnych i prawnych)d) zobowiązania oraz ciężary, związane wprost oraz pośrednio z prowadzeniem gospodarki leśnej – t.j. odpowiednio:a) zalegalizowana (legalizowanie działalności leśnej prowadzonej przez
Lasy Państwowe), b) zorganizowana (
system organizacyjny Lasów Państwowych), c) określona przez akty reglamentacji zewnętrznej oraz wewnętrznej pod względem:- obszaru zadaniowego (katalog zadań przypadających Lasom Państwowym),- uprawnień majątkowych (prawa majątkowe przypadające Lasom Państwowym),- zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych,- zdolności do czynności faktycznych,- systemu informacyjnego,- systemu finansowego, - innych zasad i sposobów funkcjonowania określona część leśnych zasobów ekonomicznych, używana i potrzebna do realizowania przez
Lasy Państwowe czynności prawnych oraz faktycznych, składających się na realizację zadań, przywiązanych do Lasów Państwowych. Reasumując - Państwowe
Gospodarstwo Leśne „
Lasy Państwowe” jest państwową jednostką organizacyjną:d) nie posiadającą osobowości prawnej,e) określoną przez prawo pod względem:- obszaru zadaniowego,- majątku we władaniu, będącego wspólnym dobrem łącznym wszystkich obywateli,- formy władania majątkiem,- uprawnień majątkowych - zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych ,- zdolności do czynności faktycznych, - zasad oraz sposobów funkcjonowaniaf) powołaną do prowadzenia gospodarki leśnej w lasach, stanowiących własność lub pozostających pod innymi tytułami we władaniu Skarbu Państwa, oraz do realizacji innych zadań, określonych ustawami.W uzupełnieniu powyższej definicji Lasów Państwowych należy podnieść, żea)
Lasy Państwowe (jednostki organizacyjne Lasów Państwowych) mogą być traktowane jako nie określone w kodeksie cywilnym ułomne osoby prawne, albowiem:- według definicji encyklopedycznej
zdolność prawna jest to zdolność do tego, aby być podmiotem stosunków cywilnoprawnych (p.103),,- ustawa o lasach określiła, że:•
Lasy Państwowe jako państwowa jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej reprezentują
Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia (t.j. reprezentują
Skarb Państwa w sprawach, dotyczących składników majątkowych, należących do Skarbu Państwa, a pozostających we władaniu Lasów Państwowych, oraz w sprawach, dotyczących prawa majątkowych, związanych z tymi składnikami majątkowymi ),• Dyrektor Generalny Lasów Państwowych, dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych i nadleśniczowie są reprezentantami Skarbu Państwa w stosunkach cywilnoprawnych, w zakresie działania tych organów - jednostki organizacyjne, wszystkie jednostki organizacyjne, działają przez swoje organy,-
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
regionalne dyrekcje Lasów Państwowych i nadleśnictwa spełniają w/w warunek występowania w roli podmiotów stosunków cywilnoprawnych, skoro organy, przez które jednostki te działają, mają oczywistą zdolność podmiotową do cywilnoprawnego reprezentowania Skarbu Państwa w stosunkach cywilno – prawnych,- według definicji encyklopedycznej, każdy, kto może być podmiotem stosunków cywilnoprawnych, czyli ma zdolność prawną, jest osobą w rozumieniu prawa, -
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
regionalne dyrekcje Lasów Państwowych i nadleśnictwa są zatem osobami w rozumieniu cyt. definicji encyklopedycznej, -
zdolność prawna nie jest pojęciem tożsamym ze zdolnością do czynności prawnych., - według definicji encyklopedycznej
zdolność do czynności prawnej jest to zdolność określonej osoby do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych (p.89), (p.103),- w prawie leśnych zawarto aż nadto przykładów nabywania praw i zaciągania zobowiązań w imieniu Skarbu Państwa przez w/w jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, - prowadzi to do wniosku prawnego, że
Lasy Państwowe, rozpatrywanej jako jedna jednostka organizacyjna,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
regionalne dyrekcje Lasów Państwowych i nadleśnictwa, działając przez swoje organy, mają określoną zdolność do czynności prawnych,- według definicji prawno - naukowej – dla uznania danej jednostki organizacyjnej za osobę prawną wystarczające jest, aby jednostka organizacyjna była powołana do określonych celów i była uznana przez prawo za osobę, tj. za podmiot stosunków cywilno – prawnych z racji określonej zdolności prawnej, - powyższą definicję encyklopedyczną wspiera wyraźnie pogląd A. Kleina [„Ewolucja instytucji osobowości prawnej ; Tendencje rozwoju prawa cywilnego; Ossolineum 1983], iż wymóg „przyznania osobowości prawnej przez przepisy szczególne przewidziane w art. 33 k.c. nie oznacza, aby przepisy takie musiały wyraźnie nazywać dany typ struktury podmiotowej (obejmującej odpowiedni typ podmiotowego stosunku prawnego) osobą prawną, wystarczy, jeśli obowiązujący porządek prawa określa kształt i treść poszczególnych struktur podmiotowych dopuszczonych do bytu prawnego oraz wskazuje zdarzenia prawne służące do ich powołania i zniesienia, a także kształtowania ich treści w zakresie dopuszczonym przez obowiązujący porządek prawny ”, - skoro powyższe okoliczności doprowadzają do wniosku, że
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
regionalne dyrekcje Lasów Państwowych i nadleśnictwa są osobami, lecz nie są osobami fizycznymi ani osobami prawnymi w rozumieniu kodeksu cywilnego i osobami prawnymi w rozumieniu ustawy o lasach - należy postawić pytania, jakimi zatem osobami są powołane jednostki organizacyjne LP, - pytanie to może prowadzić do jednej tylko tezy, że
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna, oraz
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, regionalnej dyrekcje Lasów Państwowych oraz nadleśnictwa są ułomnymi osobami prawnymi, tj. specyficznymi osobami prawnymi, które wprawdzie wprost nie zostały dotąd nazwane przez prawo, lecz stanowią przedmiot wielu publikacji z zakresu prawa cywilnego, w tym gospodarczego [ por. K. Kruczalak- „Prawo handlowe – zarys wykładu”; Wydawnictwa Prawnicze PWN; Warszawa 1997, str. 105 i nast.)] b)
Lasy Państwowe ( jednostki organizacyjne Lasów Państwowych) jako ułomne osoby prawne mogą nawiązywać stosunki cywilnoprawne zgodnie z regulacjami kodeksu cywilnego, albowiem: (p.102) (p.103)-
Skarb Państwa jest osobą prawną,- stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnych reguluje (określa) kodeks cywilny,- przy nawiązywaniu stosunków cywilnoprawnych z osobami prawnymi i z osobami fizycznymi - kodeks cywilny jest dla Skarbu Państwa aktem prawnym bezsprzecznie właściwym, chyba że przepisy szczególne, odnoszące się do Skarbu Państwa jako osoby prawnej, normują określone sprawy inaczej
niż k.c.,- byłoby oczywistą obrazą zasady racjonalnego ustawodawcy przyjęcie, że jednostka organizacyjna, działając za, w imieniu i na
rzecz Skarbu Państwa, nie może stosować regulacji prawnych kodeksu cywilnego przy nawiązywaniu stosunków cywilnoprawnych z osobami fizycznymi oraz prawnymi., - ale przecież kodeks cywilny jest podmiotowo adresowany do osób fizycznych i osób prawnych, a jednostki organizacyjne Lasów Państwowych takimi osobami w rozumieniu kodeksu cywilnego nie są,- tę ułomność prawa cywilnego usunął utarty zwyczaj, a raczej doktryna prawna, dopuszczająca właściwość kodeksu cywilnego w odniesieniu do jednostek organizacyjnych będących ułomnymi osobami prawnymi (np. powszechnie przyjęto, że kodeks cywilny odnosi się do spółek komandytowych jako ułomnych osób prawnych),-
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
regionalne dyrekcje Lasów Państwowych i nadleśnictwa mogą zatem, przy realizacji uprawnionych zadań, stosować regulacje kodeksu cywilnego, chyba że:- przepisy odrębne, dotyczące Skarbu Państwa, jednostek organizacyjnych
bez osobowości prawnej spoza sektora finansów publicznych oraz wprost Lasów Państwowych normują nawiązywanie stosunków cywilnoprawnych inaczej
niż kodeks cywilny, oraz- przeszkodą w nawiązaniu danego stosunku cywilnoprawnego jest brak uprawnień majątkowych, przysługujących Lasom Państwowym, potrzebnych do nawiązania danego stosunku cywilnoprawnego- z powyższego wywodu wynika również, że relacje wzajemne pomiędzy jednostkami organizacyjnymi Lasów Państwowych mogą być układane na podstawie kodeksu cywilnego, chyba że z unormowań prawnych wynika wprost, że powinny być układane na podstawie stosunków administracyjno – prawnych lub przybierać formę władztwa służbowego c)
Lasy Państwowe (jednostki organizacyjne Lasów Państwowych) jako ułomna osoba prawna, związana jurysdykcyjnie kodeksem cywilnym, może być uznana za przedstawiciela ustawowego Skarbu Państwa, albowiem: (p.103)- norma art.95 § 1. kodeksu cywilnego określiła, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonywać czynności prawnej przez przedstawiciela,- norma art. 95 § 2. kodeksu cywilnego dookreśliła, że czynność prawna dokonywana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośredni dla reprezentowanego,- norma art.95 k.c. rozróżniła: mocowanie do działania w cudzym imieniu oparte na ustawie, określając ten przypadek działania przedstawicielstwem ustawowym lub umocowanie do działania w oparciu o oświadczenie reprezentowanego (pełnomocnictwo),- w świetle w/w norm kodeksu cywilnego –
Lasy Państwowe (jednostki organizacyjne Lasów Państwowych) są
bez wątpienia przedstawicielem ustawowym (przedstawicielami ustawowymi) Skarbu Państwa, umocowanym (umocowanymi) przez ustawę o lasach i inne akty ustawowe do działania za, w imieniu i na
rzecz Skarbu Państwa, przy czym należy zauważyć, że:- przedstawicielstwo to ma charakter szczególny, gdyż cechuje się:• autonomią ekonomiczną umocowanego, przejawiającą się tym, iż zgodnie z unormowaniami prawnymi zdecydowana część wpływów finansowych Lasów Państwowych pozostaje jako
przychody (tzw.
przychody własne) w tej jednostce organizacyjnej
bez obowiązku pierwotnego koncentrowania w budżecie państwa (zasada samofinansowania/samowystarczalności działalności leśnej przez
Lasy Państwowe) , • wysoką autonomią działania umocowanego w realizacji zadań , wynikającą z tego, iż ustawodawca, pomimo iż działanie Lasów Państwowych pociągają skutki bezpośrednio dla reprezentowanego (bezpośrednio dla Skarbu Państwa), nadał umocowanemu (Lasom Państwowym) dużą swobodę (dużą samodzielność) decyzji zarządczych, z zastrzeżeniem obowiązku sporządzania przez
Lasy Państwowe corocznego raportu o stanie lasów i poddania się Lasów Państwowych określonemu nadzorowi ze strony ministra właściwego do spraw ochrony środowiska i ze strony innych organów administracji publicznej, • dużym ryzykiem ekonomicznym, występującym po stronie umocowanego, wynikającym z braku unormowań prawnych, zobowiązujących
Skarb Państwa do interwencjonizmu finansowego z budżetu państwa w razie zaniku płynności finansowej w Lasach Państwowych, w tym zaniku płynności finansowej o charakterze strukturalnym, chyba że zostanie przyjęta doktryna odnoszenia do Lasów Państwowych unormowań ustawy z dnia 30 października 2002 r. o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracyd)
Lasy Państwowe (jednostki organizacyjne Lasów Państwowych), w rozumieniu kodeksu cywilnego, są dzierżycielem materialnego majątku, należącego do Skarbu Państwa, albowiem:- zgodnie z kodeksem cywilnym ten, kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego, jest dzierżycielem, - w rozumieniu kodeksu cywilnego dzierżyciel nie jest posiadaczem (przekonuje o tym choćby treść art. 343) - prawo do dzierżenia (dzierżenie) jest jednak
bez wątpienia szczególnym przejawem prawa rzeczowego – prawa posiadania, -
Lasy Państwowe, w odniesieniu do materialnych składników majątkowych, należących do Skarbu Państwa, są
bez wątpienia w rozumieniu kodeksu cywilnego dzierżycielami tego majątku, bowiem faktycznie władają nim za
Skarb Państwa jako osobę prawną,- ustawa o lasach nie posługuje się jednak pojęciem dzierżenia, lecz zarządu, - w odniesieniu do materialnych składników majątkowych, należących pod różnymi tytułami prawnymi do Skarbu Państwa, dzierżenie i zarząd są pojęciami bliskoznaczne /tożsame/, - w odniesieniu do majątku materialnego - zarząd jest przypisanym przez ustawę o lasach prawem Lasów Państwowych do określonego faktycznego władania przez tę jednostkę za
Skarb Państwa majątkiem materialnym, należącym pod różnymi tytułami prawnymi do Skarbu Państwa, - ważąc, iż ustawa o lasach posługuje się właśnie pojęciem zarządu, a nie kodeksowym pojęciem dzierżenia (dotyczącym de facto, ze względu na przedmiot regulacji, zawartych w kodeksie cywilnym, majątku materialnego) uzasadniona jest teza, że zarząd w rozumieniu ustawy o lasach może rozciągać się również na faktyczne władanie majątkiem niematerialnym, należącym do Skarbu Państwa, zwłaszcza że z mocy ustawy o lasach mienie okręgowych zarządów Lasów Państwowych, a zatem materialne i niematerialne składniki majątkowe, pozostające przed dniem wejścia w
życie ustawy o lasach we władaniu okręgowych zarządów LP, oraz prawa majątkowe i ciężary do tych składników majątkowych przywiązane – z dniem wejścia w
życie ustawy o lasach stały się mieniem regionalnych zarządów Lasów Państwowych oraz nadleśnictw – odpowiednio, przy czym- wszystkie uwagi, powyżej przywołane, nie odnoszą się do władania przez
Lasy Państwowe (jednostki organizacyjne Lasów Państwowych) składników majątkowych, należących do Skarbu Państwa, a znajdujących się w innym zarządzie (innym dzierżeniu); jednostki organizacyjne Lasów Państwowych stają się określonymi posiadaczami zależnymi takiego majątku e)
Lasy Państwowe ( jednostki organizacyjne Lasów Państwowych ) nie mogą podlegać procedurze upadłościowej, albowiem:- unormowanie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r – Prawo upadłościowe (Dz.U.2003 nr 60 poz. 535 z późn. zm.) regulacje swoje adresuje do dłużników będących przedsiębiorcami,- z definicji, zawartej w art. 5 ust.2 przedmiotowej ustawy wynika, że
Lasy Państwowe – jako działające w imieniu, za i na
rzecz Skarbu Państwa – nie są przedsiębiorcą w rozumieniu prawa upadłościowego, gdyż: „przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową”, podczas gdy
Lasy Państwowe nie prowadzą działalności we własnym imieniu, lecz za
Skarb Państwa, w imieniu Skarbu Państwa i na
rzecz Skarbu Państwa,- z, zawartego w art. 5 ust. 3 w/w ustawy, katalogu podmiotów innych
niż przedsiębiorca, objętych regulacjami prawa upadłościowego, wynika, że nie znajduje się w nim Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, gdyż w przepisie tym jest mowa tylko o: spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej; wspólnikach osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki
bez ograniczenia całym swoim majątkiem; wspólnikach spółki partnerskiej; oddziałach banków zagranicznych w rozumieniu przepisów prawa bankowego,- z unormowania art. 6 w/w ustawy wynika, że procedurze upadłościowej nie może podlegać osoba, za którą, w imieniu której i na
rzecz której prowadzą działalność
Lasy Państwowe ( unormowanie art. 6 zastrzegło mianowicie, że nie można ogłosić upadłości Skarbu Państwa ), jednocześnie jednak należy zauważyć, że- norma art. 50 ustawy o lasach określiła, że
Lasy Państwowe prowadzą działalność na zasadzie samodzielności finansowej i pokrywają
koszty działalności z własnych przychodów; w przepisie tym nie ma zatem mowy, że w razie zaniku w Lasach Państwowych płynności finansowej (w tym o charakterze strukturalnym)
Skarb Państwa jest zobowiązany do wzięcia odpowiedzialności za zobowiązania Lasów Państwowych; inaczej
niż w odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego – również w ustawie o finansach publicznych nie określono procedury sanacyjnej w razie groźby zaniku w Lasach Państwowych płynności finansowej o charakterze strukturalnym; w ślad za tym trzeba przyjąć, że wystąpienie w Lasach Państwowych sytuacji ekonomicznej, wyczerpującej faktycznie znamiona upadłości, powinno spowodować – wobec braku możliwości wszczęcia procedury upadłościowej w stosunku do Lasów Państwowych i do Skarbu Państwa – podjęcie przez właściwe organy administracji rządowej działań polegających na określonej inicjatywie ustawodawczej, dotyczące Lasów Państwowych (restrukturyzacja i sanacja poprzez interwencyjne rozwiązania legislacyjne), chyba że stosowaną nowelizacją, uwzględniającą ekonomiczne sytuacje kryzysowe w Lasach Państwowych, zostanie objęta ustawa o lasach ,f)
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
regionalne dyrekcje Lasów Państwowych, nadleśnictwa i zakłady Lasów Państwowych nie są wyłącznie przedsiębiorstwami w rozumieniu kodeksu cywilnego; występują w roli przedsiębiorstw w rozumieniu k.c. w takim zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą, albowiem:- kodeks cywilny pojęcie przedsiębiorstwa zastrzegł dla jednostek organizacyjnych prowadzących działalność gospodarczą, - katalog zadań Lasów Państwowych zdecydowanie wykracza poza obszar działalności gospodarczej, gdyż obejmuje: działalność gospodarczą w ramach gospodarki leśnej (
hodowla lasu,
ochrona lasu w toku zagospodarowywania lasu, inna działalność w toku zagospodarowywania lasu, główne i
uboczne użytkowanie lasu oraz innych elementów leśnego środowiska przyrodniczego, wykonywanie zadań gospodarczych, wchodzących w skład działalności dodatkowej w ramach gospodarki leśnej, działalność zarobkową w ramach działalności leśnej poza ramami zwykłego zarządu), ale także zasadniczą działalność administracyjną w ramach gospodarki leśnej, w tym związaną z wykonywanie władztwa karno – administracyjnego, ,- ochronę przyrody w lasach poza gospodarką leśną, rozumianą jako zadnie zlecone Lasom Państwowym przez administrację rządową, - wykonywanie zadań administracji rządowej lub samorządowej, innych
niż zadania Skarbu Państwa, przypadające Lasom Państwowym z mocy ustawy o lasach w ramach zarządu zwykłego ,- wynikające z ustaw, w tym związane z wykonywaniem władztwa administracyjnego oraz karno – administracyjnego, policyjnego, prokuratorskiego oraz związanego z używaniem środków przymusu bezpośredniego,- zadania zlecone przez administrację rządową oraz zadania powierzone przez administrację samorządową w drodze porozumienia administracyjnego, w tym związane z powierzeniem Lasom Państwowym w tych porozumieniach uprawnień do władztwa administracyjnego, - nabywanie oraz rozporządzanie majątkiem materialnym i niematerialnym poza ramami zwykłego zarządu, - realizację zadań w stanach wyższej konieczności, w tym wynikających z konstytucyjnych stanów nadzwyczajnych, - wykonywanie innych zadań poza ramami zwykłego zarządu, wynikających z ustawg)
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
regionalne dyrekcje Lasów Państwowych i zakłady Lasów Państwowych nie są przedsiębiorcami w dosłownym rozumieniu prawa działalności gospodarczej, ustawy o cenach oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, albowiem, ustawa – prawo działalności gospodarczej określiła, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego - która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, tj. zarobkową działalność wytwórczą, handlową, usługową oraz poszukiwaniem, rozpoznawaniem i eksploatacją zasobów naturalnych, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, gdy tymczasem jednostki organizacyjne Lasów Państwowych nie prowadzą działalności we własnym imieniu, lecz w imieniu Skarbu Państwa,; norma art.3 w/w ustawy zastrzegła, że jej regulacji nie stosuje się do działalności wytwórczej w zakresie
leśnictwa, gdy tymczasem
Lasy Państwowe, rozpatrywane jako jedna jednostka organizacyjna, i poszczególne jednostki organizacyjne Lasów Państwowych nie są osobami prawnymi, osobami fizycznymi, a tym bardziej niemającymi osobowości prawnej spółkami prawa handlowego, z powyższych względów
Lasy Państwowe nie są przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy – prawo działalności gospodarczej,; z kolei ustawa o cenach określiła, że przedsiębiorcą jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu prawa działalności gospodarczej, a także osoby prowadzący działalność wytwórczą w (...) leśnictwie, gdy tymczasem, jak to już wykazano –
Lasy Państwowe nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu prawa działalności gospodarczej, ale nie są również osobami /fizycznymi czy prawnymi/ prowadzącymi działalność wytwórczą w leśnictwie, gdyż są jednostkami nie wyposażonymi w osobowość prawną, chyba że ustawodawca miał tu na myśli ułomne osoby prawne (co jest jednak wątpliwe, gdyż pojęcie to funkcjonuje jedynie w prawniczej literaturze fachowej), ; w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów określono, że przedsiębiorcą jest
przedsiębiorca w rozumieniu prawa działalności gospodarczej, a także jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, organizująca lub świadcząca usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, gdy tymczasem jednostek organizacyjne Lasów Państwowych nie można zaliczyć do grupy jednostek organizacyjnych, których misją jest świadczenie lub organizowanie działalności użyteczności publicznej, jednakże pomimo tych wszystkich niedoskonałości - egislacyjnych. Pomimo powyższych okoliczności -
Lasy Państwowe powinny z ostrożności przyjmować, że unormowania przywołanych powyżej ustaw odnoszą się również do Lasów Państwowych h)
Lasy Państwowe, oprócz zadań, wykonywanych ustawowo za
Skarb Państwa, w imieniu Skarbu Państwa i na
rzecz Skarbu Państwa ( chodzi tu o : zadania Skarbu Państwa, mieszczące się w ramach zwykłego zarządu z wyłączeniem zadań władczych, związanych z władztwem policyjno – administracyjnym, prokuratorsko – administracyjnym oraz władztwem, łączącym się z uprawnieniami do używania środków przymusu bezpośredniego) , realizują również – poza ramami zwykłego zarządu – zadania administracji rządowej i samorządowej w trybie:- zadań zlecanych przez administrację rządową, nie wiążących się z koniecznością używania władztwa administracyjnego oraz karno – administracyjnego, o których mowa w art. 54 ustawy o lasach, - zadań powierzanych w trybie porozumień administracyjnych przez starostów oraz wojewodów w zakresie nadzorowania gospodarki leśnej w lasach, nie stanowiących własności Skarbu Państwa ( z zastrzeżeniem, że porozumienia te mogą zawierać upoważnienie do podejmowania w pierwszej instancji przez nadleśniczych oraz dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych decyzji administracyjnych), - określonych ustawowo zadań, w tym pomocowych, na
rzecz innych gospodarzy lasów, w szczególności na
rzecz właścicieli lasów, nie stanowiących własności Skarbu Państwa,- określonych ustawowo (ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych) zadań, wymagających korzystania z uprawnień do władztwa administracyjnego oraz karno – administracyjnego w ochronie gruntów leśnych Skarbu Państwa przed nieuzasadnionym przeznaczaniem gruntów leśnych na cele nieleśne i nierolnicze,- określony ustawowo (
ustawa o ochronie przyrody, prawo łowieckie) zadań, wymagających korzystania z uprawnień do władztwa administracyjnego w ochronie przyrody oraz prowadzeniu gospodarki leśnej,- określonych ustawowo (ustawa o lasach) zadań w zakresie
zarządzania informacjami o leśnych zasobach ekonomicznych we władaniu innych (
niż Lasy Państwowe) gospodarzy lasów, - określonych ustawowo (ustawa o lasach) zadań, związanych z władztwem policyjno – administracyjnym, prokuratorsko – administracyjnym oraz władztwem, łączącym się z uprawnieniami do używania środków przymusu bezpośredniego- zadań ministra właściwego w sprawach Skarbu Państwa, wykonywanych przez
Lasy Państwowe na podstawie upoważnienia tego ministra, udzielanego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 roku o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (minister właściwy ds. Skarbu Państwa , w porozumieniu z właściwym organem administracji rządowej, może udzielać kierownikom państwowych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej upoważnień do wykonywania zadań ministra właściwego w sprawach Skarbu Państwa polegających na wykonywaniu uprawnień wynikających z praw majątkowych Skarbu Państwa i składania oświadczeń woli o utworzeniu spółki prawa handlowego lub przystąpienia do takiej spółki), - określonych ustawowo zadań w zakresie statystki publicznej,- określonych ustawowo zadań w zakresie Biuletynu Informacji Publiczneji) Kierownicy niektórych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych w określonym zakresie są organami administracji publicznej w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego, albowiem: (p.103) (p.102)- zgodnie z unormowaniem art.5 ustawy – kodeks postępowania administracyjnego, przez organy administracji publicznej należy w szczególności rozumieć organy państwowe, które z mocy prawa lub na podstawie porozumień są powołane do załatwiania spraw indywidualnych, rozstrzyganych w postępowaniu zgodnym z kodeksem postępowaniem administracyjnym w drodze decyzji (t. j. decyzji administracyjnych), - nadleśniczowie, dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych oraz Dyrektor Generalny Lasów Państwowych jako kierownicy jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych są oczywiście organami , przez które jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych prowadzą swoją działalność, - ze względu na to, ze jednostki organizacyjna Lasów Państwowych są państwowymi jednostkami organizacyjnymi, więc nadleśniczowie, dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych oraz Dyrektor Generalny Lasów Państwowych są organami państwowymi, - z mocy unormowań, zawartych w różnych przepisów prawa w/w organy państwowe zostały wyposażone w prawo do władczego oddziaływania w sprawach indywidualnie oznaczonych na osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne
bez osobowości prawnej za pomocą aktów administracyjnych, w tym – decyzji administracyjnych, - w takich przypadkach nadleśniczowie, dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych oraz Dyrektor Generalny Lasów Państwowych są organami administracji publicznej, - ponadto, zgodnie z uregulowaniami, zawartymi w art.5 ustawy o lasach – nadleśniczowie oraz dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych mogą uzyskiwać uprawnienia do władczego oddziaływania na właścicieli lasów nie należących do Skarbu Państwa w sprawach, dotyczących nadzorowania gospodarki leśnej w tych lasach – pod warunkiem zawarcia porozumienia przez nadleśniczego i dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych odpowiednio ze starostą lub wojewodą, - po zawarciu takiego porozumienia
nadleśniczy czy dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych stają się organami administracji publicznej – o ile w porozumieniu tym zawarte zostanie umocowanie do podejmowania przez te organy określonych decyzji administracyjnych, -
nadleśniczy i dyrektor regionalnej dyrekcji LP stają się takimi organami - w zakresie zadaniowym związanym z podejmowaniem przedmiotowych decyzji administracyjnych, - Dyrektor Generalny Lasów Państwowych z kolei może z upoważnienia Ministra Środowiska stanowić akty administracyjne w przedmiocie zgody na przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego określonego gruntu leśnego na cele nieleśne, - nie ulega wątpliwości, że zgoda taka w indywidualnej sprawie (w sprawie konkretnej nieruchomości gruntowej) rozstrzyga co do istotnej kwestii: rozstrzyga o tym, że dana
nieruchomość gruntowa, będąca gruntem leśnym, mocą omawianego aktu administracyjnego uzyskuje oto zdolność do stania się gruntem nieleśnym; zgoda taka jednostronnym aktem władczym nadającym określonym organom prawo do utrwalenia określonego przeznaczenia tego gruntu w planie zagospodarowania przestrzennego; zgoda taka jest zatem aktem administracyjnym zdecydowanie bliższym decyzji administracyjnej
niż postanowieniu,- zgoda, o której mowa powyżej, wynika z uregulowania art.7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, - w normie tej określono, że przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego na cele nieleśne gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa wymaga zgody Ministra Środowiska lub upoważnionej przez niego osoby, - prawo rozróżnia osobę prawną i osobę fizyczną, - jeśli zatem zwyczajowo to właśnie Dyrektor Generalny Lasów Państwowych otrzymuje w określonym zakresie od Ministra Środowiska upoważnienie do wyrażania zgody na przeznaczanie w planach zagospodarowania przestrzennego gruntów leśnych na cele nieleśne – to należy przyjąć, że upoważnienie to odnosi się do niego jako osoby fizycznej, - przywołane uregulowanie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych „rozszerza” normę art. 268a kodeksu postępowania administracyjnego, w której organom administracji publicznej nadano prawo stanowienia upoważnień do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i wydawania zaświadczeń adresowanych do pracowników jednostek organizacyjnych, kierowanych przez te organy („ organ administracji publicznej może w formie pisemnej upoważniać pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń”), - organ administracji publicznej jako pracodawca ma przypisane określone władztwo służbowe w stosunku do podległych pracowników, - trudno byłoby jednak przyjąć, że ustanowienie omawianego upoważnienia mogłoby odbywać się na zasadzie jednostronnego władczego oświadczenia organu administracji publicznej, tj. na zasadzie polecenia służbowego przyjęcia przez pracownika upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych, - zakres zadań, uprawnień, obowiązków i odpowiedzialności, ustalany przez reprezentanta pracodawcy pracownikom, wymaga - w świetle unormowań kodeksu pracy i regulaminów pracy - podpisania przez pracownika na dowód świadomego przyjęcia do realizacji, tym bardziej zadanie wydawania decyzji administracyjnych przez pracownika (jako specyficzna część składowa zakresu zadaniowego pracownika) powinno wiązać się z jego wolą do wydawania takich decyzji, - wyczerpuje to warunek porozumienia, o którym mowa w art. 5 kodeksu postępowania administracyjnego,- pracownicy jednostek organizacyjnych, kierowanych przez organy administracji publicznej, przyjmując na zasadzie dobrowolności upoważnienie do wydawania decyzji administracyjnych i stanowienia innych aktów administracyjnych – stają się w zakresie spraw z tym związanych organami administracji publicznej, - władztwo w relacji „Minister Środowiska - Dyrektor Generalny Lasów Państwowych” jest pewną kompilacją władztwa administracyjnego i władztwa służbowego,- należy zatem przyjąć, że upoważnienia Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych do wyrażania zgody na zamianę gruntu leśnego na cele nieleśne nie może następować na drodze „przymusu” z tytułu podległości służbowej, lecz w procedurze wyczerpującej znamiona porozumienia, - Dyrektor Generalny Lasów Państwowych z chwilą dobrowolnego i świadomego przyjęcia od Ministra Środowiska upoważnienia do wyrażania zgody na przeznaczanie gruntu leśnego na cele nieleśne staje się w zakresie spraw związanych z wydawaniem tych zgód organem administracji publicznej.Polski kodeks administracyjny, w sprawach indywidualnie oznaczonych nie dopuszcza jednostronnie władczego oddziaływania zachowanie (postępowanie) osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych
bez osobowości prawnej poza aktami administracyjnymi (w tym poza decyzjami administracyjnymi), chyba że dla wymuszenia danego działania wystarczy władztwo służbowe (z racji wystąpienia podległości lub uprawnienia do nadzoru służbowego).W tym kontekście - wszechstronna analiza obecnie obowiązującego porządku prawnego prowadzi do następującej listy aktów administracyjnych ( w tym przede wszystkim decyzji administracyjnych), przypadających kierownikom jednostek organizacyjnych: (p.103)- akty administracyjne stanowione w pierwszej instancji przez nadleśniczego: • decyzje w imieniu własnym, w stosunku do których funkcja organu administracji publicznej drugiego stopnia przypada dyrektorowi regionalnemu Lasów Państwowych- akty określające, na podstawie inwentaryzacji stanu lasów, zadań z zakresu gospodarki leśnej w lasach rozdrobnionych o powierzchni do 10 ha w odniesieniu do lasów w zasobie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa,- akty ustalające
plan zalesienia gruntów rolnych na podstawie ustawy o zalesianiu gruntów rolnych,- akty zatwierdzające roczne plany łowieckie dla kół łowieckich, dzierżawiących leśne obwody łowieckie, stosownie do art.8 ust.3 pkt.1 ustawy – prawo łowieckie,- akty zezwalające na wnoszenie przez dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich na terenach zarządzanych przez nadleśnictwa urządzeń związanych z gospodarką łowiecką, stosownie do, stosownie do art. 12 ustawy – prawo łowieckie,- akty upoważniające do wykonanie polowania indywidualnego, stosownie do art. 42 ust. 4 ustawy – prawo łowickie, z zastrzeżeniem możliwości delegowania części upoważnień do dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, - akty oceniające poprawność wykonania odstrzału samców zwierzyny płowej, stosownie do § 12 ust.1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i warunków wykonywania polowań, - wszelkie inne akty administracyjne w sprawach związanych z zagospodarowaniem obwodów łowieckich w odniesieniu do obwodów oddanych do dzierżawy z odpowiednim uwzględnieniem przepisów ustawy - prawa łowieckiego, - akty ograniczające, nakazujące oraz zakazujące korzystanie z lasów, gruntów i obiektów w związku z obowiązywaniem obszarowych i indywidualnych form ochrony przyrody, a także w związku z ochroną gatunkową roślin i zwierząt na terenie pozostającym w zarządzie Lasów Państwowych (z odpowiednim uwzględnieniem otulin) – stosownie do uregulowań w ustawie o ochronie przyrody,- akty ograniczające korzystanie z lasów w związku z zagrożeniem pożarowym,- akty w sprawach zakazu wstępu i ograniczeń w normalnym korzystaniu z lasu wynikających z zasad racjonalnej gospodarki leśnej i innych uwarunkowań, określonych w ustawie o lasach, jeśli zakazy te oraz ograniczenia nie wynikają z samego prawa, - akty w sprawach związanych z ograniczeniami, zakazami, nakazami oraz zezwoleniami (zgodami) na korzystanie z lasów, a także wód oraz gruntów pod wodami we władaniu Lasów Państwowych, w związku z przepisami prawa wodnego, jeśli powołane ograniczenia, zakazy, nakazy oraz zezwolenia nie wynikają z samego prawa,- akty obejmujące zgodę na prowadzenie działalności statutowej na terenie nadleśnictwa przez organizacje społeczne mające na celu ochronę przyrody,- akty w zakresie nieodpłatnego udostępniania sadzonek drzew i krzewów leśnych właścicielom lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa,- akty nadleśniczego, jako zarządcy obwodu łowieckiego, ustalające wysokość odszkodowania wynagradzającego szkody w uprawach i płodach rolnych, wyrządzonych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny oraz za szkody podczas polowania• decyzje w imieniu starosty, w stosunku do których funkcje organu administracji publicznej drugiego stopnia przypadają właściwemu wojewodzie ( odwołania od decyzji
nadleśniczy przekazuje do wojewody za pośrednictwem starosty z równoczesnym powiadomieniem dyrektora regionalnego jako zwierzchnika służbowego nadleśniczego) – o ile upoważnienie do wydawania takich decyzji zostanie zawarte w porozumieniu administracyjnym między starostą a nadleśniczym w sprawie nadzorowania gospodarki leśnej w lasach, nie stanowiących własności Skarbu Państwa:- decyzje w sprawie uznania lub nie uznania zastrzeżeń oraz wniosków do projektów uproszczonych planów urządzenia lasu, sporządzanych dla lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa, - decyzje określające zadania dla lasów rozdrobnionych o powierzchni do 10 ha, nie stanowiących własności Skarbu Państwa , - decyzje zarządzające wykonania zabiegów zwalczających i ochronnych w lasach zagrożonych, nie stanowiących własności Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem, że w przypadku zachowania przez starostę przy sobie prawa do powołanej decyzji, nadleśniczemu służy prawo (oraz obowiązek ) wnioskowania do starosty o zarządzenia przedmiotowych zabiegów, - decyzje w sprawie pozyskaniu z przyczyn losowych drewna niezgodnie z uproszczonym planem urządzenia lasu lub decyzją wyznaczającą zadania dla lasów rozdrobnionych, nie stanowiących własności Skarbu Państwa, - decyzje nakazujące właścicielowi lasów, nie stanowiących własności Skarbu Państwa, wykonanie obowiązków, określonych w niniejszej ustawie w art. 7 ust.1 pkt2 i pkt.3, ust.3, art. 8 pkt.2 i pkt.3, art.10 ust.2 w powiązaniu z ust.4, art. 11 ust.3 i ust.4 oraz art. 80, - decyzje nakazujące właścicielowi lasów, nie stanowiących własności Skarbu Państwa, wykonanie zadań, zawartych w decyzjach dotyczących zadań do wykonania w lasach rozdrobnionych,- decyzje nakazującej właścicielowi lasów, nie stanowiących własności Skarbu Państwa, wykonanie zadań zawartych w uproszczonych planach urządzenia lasu, - decyzje o zamianie lasu na
użytki rolne, gdy
las nie stanowi własności Skarbu Państwa i powierzchnia tego lasu jest mniejsza lub równa 10 ha , - decyzje o przyznaniu dotacji budżetowej na częściowe lub całkowite
pokrycie kosztów zalesienia gruntów, nie będących własnością Skarbu Państwa – na wniosek właścicieli tych gruntów zaopiniowany przez zarząd gminy, - decyzje legalizujące
drewno pozyskane w lasach, nie stanowiących własności Skarbu Państwa, przybierająca postać zaświadczeń, - czynności, określone w porozumieniu administracyjnym, spisanym ze starostą, dotyczące innych decyzji administracyjnych w pierwszej instancji, podejmowanych w związku z zakładaniem i prowadzeniem upraw leśnych na podstawie ustawy o zalesieniu gruntów rolnych, • decyzje z upoważnienia dyrektora regionalnego, w stosunku do których funkcja organu administracyjnego drugiego stopnia przypada Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych (odwołania od decyzji
nadleśniczy przekazuje do Dyrektora Generalnego za pośrednictwem dyrektora regionalnego), - decyzje nakazujące wykonanie odłowu lub odstrzału redukcyjnego zwierzyny – stosownie do art. 45 ustawy - praw łowieckie, - decyzje postanawiające o odstrzale zastępczym – stosownie do art. 45 ustawy - prawo łowieckie,• decyzje wydawane za dyrektora parku krajobrazowego z upoważnienia wojewody w zakresie zadań, objętych planem ochrony parku krajobrazowego (uwzględnionym w planie urządzenia lasu nadleśnictwa) z mocą obowiązywania na terenie nadleśnictwa, objętym granicami tego parku – stosownie do unormowań szczegółowych
ustawy o ochronie przyrody, dla których drugą instancją jest minister właściwy do spraw środowiska ( odwołania od decyzji
nadleśniczy za pośrednictwem dyrektora parku krajobrazowego przekazuje do wojewody, zawiadamiając jednocześnie o wniesionym odwołaniu dyrektora regionalnego, właściwego ze względu na zwierzchnictwo służbowe)- akty administracyjne stanowione w pierwszej instancji przez dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych • decyzje w imieniu własnym, w stosunku do których funkcje organu administracyjnego drugiego stopnia przypada Dyrektorowi Generalnemu (odwołania od decyzji dyrektor regionalny przekazuje do Dyrektora Generalnego),- decyzje o zmianie lasu na użytek rolny, gdy
las stanowi własność Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem, że w odniesieniu do lasów we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa decyzję administracyjną o jego zamianie na użytek rolny podejmuje w pierwszej instancji Prezes Agencji, zaś w drugiej instancji – minister właściwy do spraw środowiska, - decyzje zezwalające na wyłączeniu z produkcji gruntów leśnych (za wyjątkiem gruntów pozostających we władaniu parków narodowych) stosownie do art.11 ust.1 w związku z art.5 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U....), - decyzje zezwalające
pot fakcie na wyłączenia gruntów leśnych (za wyjątkiem gruntów pozostających we władaniu parków narodowych) z produkcji w przypadku, gdy bezdecyzyjne wyłączenie tych gruntów nastąpiło w związku z klęskami żywiołowymi lub wypadkami losowymi stosownie do art.11 ust.3 z uwzględnieniem art.8 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, - decyzje przekazujące prawa oraz obowiązki leśnej rekultywacji gruntów na osoby, stające się w tym zakresie następcami prawnymi osób, wskazanych w uprzednich decyzjach dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych stosownie do art.20 ust.6 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, - decyzje ustalające opłatę w razie stwierdzenia wyłączenia gruntów leśnych (za wyjątkiem gruntów leśnych we władaniu parków narodowych) z produkcji leśnej wbrew ustaleniom ogólnego planu zagospodarowania przestrzennego lub
bez decyzji stosownie do art.28 ust.1 oraz art. 28 ust.2 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych w związku z art.28 ust.7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U....), - decyzje z urzędu o wyłączeniu gruntów leśnych (za wyjątkiem gruntów leśnych we władaniu Lasów Państwowych) z produkcji w przypadku stwierdzenia wyłączenia z produkcji gruntów leśnych, przeznaczonych w planie zagospodarowania na cele nierolnicze i nieleśne stosownie do art.28 ust.2 w związku z art. 28 ust.7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych,- decyzje wyznaczające lub znoszące podwyższone opłaty roczne ( w przypadku niezakończenia w terminie rekultywacji gruntów zdewastowanych) stosownie do art.28 ust.3 w związku z art. 28 ust.7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, - decyzje ustalające i znoszących obowiązek wnoszenia na fundusz leśnych opłat z tytułu niewykonania obowiązku rekultywacji gruntów zdegradowanych stosownie art.28 ust.4 w związku z art. 28 ust. 7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych ,- decyzje zatwierdzające roczne plany łowieckie ustalone przez zarządców obwodów łowieckich stosownie do art. 8 ust. 3 pkt.1) ustawy – prawo łowieckie,- decyzje w sprawie podniesienia czynszu dzierżawnego w związku z niewykonaniem przez
koło łowieckie planu odstrzału, podejmowane na wniosek choćby jednego nadleśniczego, w zasięgu którego w całości lub częściowo znajduje się leśny
obwód łowiecki, z odpowiednim uwzględnieniem właściwych przepisów ustawy – prawo łowieckie, - decyzje w sprawie wypłaty ze środków budżetowych odszkodowań za szkody wśród zwierząt gospodarskich, wyrządzone przez
zwierzęta łowne, objęte całoroczną ochroną i przez
wilki na terenie leśnych obwodów łowieckich stosownie do art. 50 ust.2 ustawy – prawo łowieckie, - decyzje o zmianie decyzji o wyłączeniu gruntu leśnego z produkcji leśnej i zwrocie określonej kwoty należności w razie rezygnacji w całości lub w części z prawa do wyłączenia gruntów z produkcji leśnej stosownie do art. 12 ust.2 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych,• decyzje w imieniu wojewody, w stosunku do których funkcje organu administracji publicznej drugiego stopnia przypadają ministrowi właściwemu do sprawa środowiska ( odwołania od decyzji dyrektor regionalny przekazuje do ministra właściwego do spraw środowiska za pośrednictwem wojewody z równoczesnym powiadomieniem Dyrektora Generalnego jako swojego zwierzchnika służbowego) – o ile upoważnienie do wydawania takich decyzji zostanie zawarte w porozumieniu administracyjnym między wojewodą a dyrektorem regionalnym w sprawie nadzorowania gospodarki leśnej w lasach, nie stanowiących własności Skarbu Państwa:- decyzje zatwierdzające uproszczony
plan urządzenia lasu lub zatwierdzające zmianę uproszczonego planu urządzenia lasu, sporządzonego dla lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa,- decyzje o zmianie lasu na użytek rolne, gdy
las nie stanowi własności Skarbu Państwa i powierzchnia tego lasu przekracza 10 ha- akty administracyjne, stanowione w pierwszej instancji przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych: • decyzje w imieniu własnym , w stosunku do których funkcją organu administracyjnego drugiego stopnia przypada ministrowi właściwemu do spraw środowiska (odwołania od decyzji administracyjnych, podjętych w imieniu własnym, Dyrektor Generalny przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska)- decyzje w zakresie przyznawania osobom fizycznym i jednostkom organizacyjnych środków funduszu leśnego na
zalesianie gruntów nie stanowiących własności Skarbu Państwa, - decyzje w zakresie przyznawania środków funduszu leśnego na badania naukowe i inne zadania w zakresie gospodarki leśnej w parkach narodowych,- decyzje nakazujące właścicielom lasów, nie stanowiących własności Skarbu Państwa na wkraczanie określonych osób na
grunt poza władaniem Lasów Państwowych w związku ze sporządzaniem wielkoobszarowej inwentaryzacji lasów,• decyzje z upoważnienia oraz w imieniu ministra właściwego do spraw środowiska wyrażająca zgodę na przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego gruntów leśnych własności Skarbu Państwa na cele nierolnicze na cele nieleśne stosownie do art.7 ust. 2 pkt.2 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, z tym, że jeśli strona, niezadowolona z decyzji, wydanej z upoważnienia ministra środowiska na podstawie art. 7 ust. 2 pkt.2 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych w sprawie przeznaczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gruntów leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, zwróci się o ponowne rozpatrzenie decyzji – minister właściwy do spraw środowiska czynność, niezbędne do rozpatrzenia tego wystąpienia, przeprowadza oraz będące ich wynikiem decyzje administracyjne podejmuje osobiście.j) Dyrektor Generalny Lasów Państwowych, dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych oraz nadleśniczowie, w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami, są organami właściwymi w sprawach związanych z gospodarowaniem nieruchomościami Skarbu Państwa, pozostającymi we władaniu Lasów Państwowych, albowiem: (p.102)- podstawowym aktem prawnym, regulującym sprawy gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa, jest ustawa o gospodarce nieruchomościami,- w ustawie tej podkreślono, że nie narusza ona innych ustaw w zakresie gospodarki nieruchomościami., w tym w szczególności ustawy o lasach,- ustawa o gospodarce nieruchomościami określiła, że z zastrzeżeniem wyjątków, wynikających z jej przepisów oraz przepisów odrębnych ustaw, organem reprezentującym
Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, - z ustawy o lasach wynika, że nadleśniczowie, dyrektorzy regionalnej dyrekcji LP oraz Dyrektor Generalny Lasów Państwa w stosunkach cywilnoprawnych są reprezentantami Skarbu Państwa w zakresie ich działania, zaś
Lasy Państwowe reprezentują
Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia- do zakresu działania tych organów
bez wątpienia należy, zgodnie z art.4 ustawy o lasach, gospodarowanie gruntami i innymi nieruchomościami, pozostającymi w ich zarządzie,- prowadzi to do oczywistej konkluzji prawnej, że w sprawach gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych właściwi są wyżej wymienieni
kierownicy jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych – z wyłączeniem, co oczywiste, uprawnień do podejmowania decyzji administracyjnych, jeśli takie władcze akty administracyjne w toku gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa są przez ustawę o gospodarce nieruchomościami wymagane (uprawnienia do wydawana decyzji administracyjnych w toku gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa w zarządzie LP muszą zatem pozostać np. przy organach wskazanych w ustawie o gospodarce nieruchomościami, chyba że przynależne są do kierowników jednostek organizacyjnych LP z mocy innych przepisów prawa ),- z ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że nieruchomości w zarządzie Lasów Państwowych stały się w dacie wejścia w
życie tej ustawy składową zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, do którego to wniosku prowadzi następujący wywód:• jak zaznaczono, ustawa o gospodarce nieruchomościami powinna być stosowana w sposób nie naruszający ustawy o lasach,• w ustawie o lasach nie ma zapisu, że nieruchomości Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych nie stanowią składnika zasobu nieruchomości Skarbu Państwa w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami, • w dacie wejście ustawy o gospodarce nieruchomościami w
życie – nieruchomości , znajdujące się w zarządzie LP: - należały do Skarbu Państwa (były własnością Skarbu Państwa),- nie znajdowały się w użytkowaniu wieczystym,- nie znajdowały się w trwałym zarządzie w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami,- w zdecydowanej większości przypadków nie były obciążone prawem użytkowania,• wszystkie zatem nieruchomości w zarządzie Lasów Państwowych, z wyjątkiem nieruchomości obciążonych prawem użytkowania wieczystego lub prawem użytkowania, spełniały kryteria zaliczenia do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, - zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami – generalną zasadą jest, że zasobami nieruchomościami Skarbu Państwa gospodarują starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, - do zadań starosty należy:• ewidencjonowanie nieruchomości;• zapewnianie wyceny nieruchomości;• sporządzanie planów wykorzystania zasobów;• zabezpieczanie nieruchomości przed uszkodzeniami lub zniszczeniem;• naliczanie należności za nieruchomości udostępnione z zasobu oraz prowadzenie windykacji tych należności;• prowadzenie współpracy z innymi organami, które z mocy odrębnych przepisów gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa;• zbywanie za zgodą wojewody nieruchomości, wchodzące w skład zasobu;• podejmowanie czynności w postępowaniu sądowym w sprawach o własność lub inne prawa rzeczowe na nieruchomościach, o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie oraz o wpis w księdze wieczystej lub o założenie księgi wieczystej.- jak wywiedziono powyżej – w sprawach gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa, pozostającymi w zarządzie Lasów Państwowych, w rolę starosty wchodzą z mocy wyjątku, zawartego w ustawie o lasach, nadleśniczowie, dyrektorzy regionalnych dyrekcji LP oraz Dyrektor Generalny LP –
bez prawa do podejmowania decyzji administracyjnych w zakresie gospodarowania nieruchomościami, nie przypisanych im wprost na podstawie innych unormowań prawnych,- zwraca przy tym uwagę, że regulacje ustawy o lasach (prawa leśnego w ogóle) pozwalają w całości na wypełnianie przez wyżej wymienionych kierowników jednostek organizacyjnych LP zadań przypisanych w odniesieniu do zasobu nieruchomości S.P. staroście, - i tak w szczególności:• art. 4 ustawy o lasach zobowiązuje LP do prowadzenia ewidencji oraz ustalania wartości majątku Skarbu Państwa, • plany urządzenia lasu oraz plany finansowo – gospodarcze jednostek organizacyjnych LP i Lasów Państwowych wypełniają rolę planów wykorzystania zasobów, • występowanie w roli reprezentanta Skarbu Państwa w stosunkach cywilnoprawnych w zakresie swojego działania w powiązaniu z uprawnieniem do prowadzenia działalności administracyjnej i zasadą samodzielności finansowej LP – uprawnia i zobowiązuje nadleśniczych, dyrektorów regionalnych dyrekcji LP oraz Dyrektora Generalnego LP do czerpania pożytków z gospodarowania nieruchomościami i dochodzenia mienia w postępowaniu sądowym.Końcowo należy podnieść, że gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa, ujęte w powyższym katalogu zadań starosty ( za wyjątkiem zbywania nieruchomości ), wchodzi w skład zasadniczej działalności administracyjnej, mieszczącej się a ramach zarządu zwykłegok)
Lasy Państwowe są pracodawcami w rozumieniu kodeksu pracy, albowiem: (p.103) (p.101)- w normie art.3 k. p. określono, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników,- w normie art. 3 (1) § 1 k.p. określono, że za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba, - ustawa o lasach jedynie nadleśniczemu nadało wprost uprawnienie do zatrudniania pracowników (pracowników Nadleśnictwa).
Nadleśnictwo jest więc bezdyskusyjnie pracodawcą w rozumieniu kodeksu pracy, - w odniesieniu do Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych i innych jednostek organizacyjnych LP
bez osobowości prawnej, przypisanie im właściwości do występowania w roli pracodawców musi następować z uwzględnieniem : zasady racjonalnego ustawodawcy, uprawnień do nawiązywania stosunku pracy, odziedziczonych z poprzedniego porządku prawnego – z mocy unormowań ustawy o lasach, oraz utartego zwyczaju l) Jednostki organizacyjne Lasów Państwowych nie zostały utworzone do organizowania lub/oraz świadczenia usług użyteczności publicznej, albowiem: - według Cezarego Kosikowskiego („Polskie Publiczne Prawo Gospodarcze” – Wydawnictwa Prawnicze PWN; Warszawa 1998 r ) – „z prawnego punktu widzenia przedsiębiorstwami użyteczności publicznej są tylko te przedsiębiorstwa państwowe, którym organ założycielski nadał taki status w akcie utworzenia przedsiębiorstwa”. ,- z artykułu 6 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych wynika, że przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mają przede wszystkim na celu bieżące i nieprzerwane zaspakajanie potrzeb ludności, w szczególności w zakresie produkcji lub świadczenia usług w zakresie inżynierii sanitarnej, komunikacji miejskiej, zaopatrzenia ludności w energię elektryczną, gazową i cieplną, zarządu państwowymi zasobami lokalowymi, zarządu państwowymi terenami zielonymi, zarządu uzdrowiskami, usług pogrzebowych i utrzymania urządzeń cmentarnych, usług kulturalnych; -
normy prawne, dotyczące przedsiębiorstw użyteczności publicznej, wymagają określenia przez organ założycielski, w granicach obowiązujących przepisów, zakresu i warunków, na jakich przedsiębiorstwa użyteczności publicznej obowiązane są świadczyć usługi na
rzecz ludności, a także nakładają na organ założycielski obowiązek dotowania działalności przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, którego działalność jest nierentowna, ale konieczna ze względu na potrzebę zaspokojenia potrzeb ludności- traktując unormowania dotyczące przedsiębiorstw użyteczności publicznej w sposób posiłkowy należy zauważyć, że-
Lasy Państwowe wymienionej powyżej działalności, wyczerpującej znamiona użyteczności publicznej nie prowadzą,- w ustawie o lasach nie określono, że
Lasy Państwowe zostały utworzone do organizowania oraz świadczenia usług użyteczności publicznej w celu bieżącego i nieprzerwanego zaspakajania potrzeb ludności,-
system finansowy Lasów Państwowych nie przewiduje dotacji zewnętrznych, pokrywających ewentualny deficyt finansowy- z unormowań, zawartych w ustawie o gospodarce nieruchomościami wynika, że realizacją celów publicznych jest: przeznaczanie oraz wykorzystywanie nieruchomości pod drogi publiczne i drogi wodne,
budowa i utrzymywanie dróg publicznych, dróg wodnych, obiektów i urządzeń transportu publicznego, obiektów i urządzeń kontroli ruchu lotniczego, obiektów i urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, ciągów drenażowych

ŹRÓDŁO (AUTOR)
Konrad Tomaszewski. Prototyp Encyklopedii leśnej. Materiał niepublikowany.