Lasy Państwowe
Logo Encyklopedii Leśnej

piżmak amerykański (Ondatra zibethicus)

gatunek gryzonia z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w rodzinie chomikowatych (Cricetidae), największy przedstawiciel rodziny. Sprowadzony do Europy z Ameryki Północnej. W Polsce od pierwszej połowy lat 30. XX wieku. Największy przedstawiciel rodziny. Długość ciała > 25 cm (27-35 cm), masa ciała 750 g -1,5 kg. Krępa budowa ciała, pysk zaokrąglony, tępo zakończony, uszy krótkie, prawie całkowicie ukryte w futrze. Grzbiet ciemnobrunatny, kasztanowaty, spód ciała szary, z lekko rdzawym nalotem. Ubarwienie indywidualnie i geograficznie zmienne. Ogon długi (około ¾ długości ciała), bocznie spłaszczony. Stopa tylna długa (5,5-7,5 cm). Palce i brzeg stopy porośnięte szczeciniastymi, sztywnymi i gęstymi włosami, palce u nasady połączone błoną. U samców gruczoły piżmowe w okolicy analnej. Długość czaszki 6-7 cm. Uzębienie hipsodontyczne. Zęby początkowo wykazują stały wzrost, ukorzeniają się z wiekiem. Zębów 16, wzór zębowy 1003. Zęby trzonowe o budowie pętlowej. Roślinożerny. W pokarmie rośliny wodne, czasem mięczaki, ryby, żaby, raki. Aktywność całoroczna, nocna (od zachodu słońca do świtu). Tryb życia ziemnowodny. Żyje w parach lub rodzinnie. Zasiedla brzegi wód. Gniazdo i magazyn pokarmu w norze w stromym brzegu lub na wodzie w chatce z łodyg trzcin i innych roślin wodnych. Średnica chatki 60-150 cm, wysokość 80-100 cm. Okres rozrodczy od wiosny (III) do późnego lata (VIII). Ciąża 28-30 dni, liczba młodych w miocie 5-9(1-14), liczba miotów 3-4(5). Młode rodzą się nagie i ślepe. Dojrzewają do rozrodu po przezimowaniu. Długość życia 2-10 lat. Uszkodzenia w groblach i obwałowaniach rzek przez kopanie nor. Gatunek łowny. W latach 80. XX wieku zanotowano istotny spadek liczebności, lokalnie z całkowitą redukcją liczebności. Drapieżnictwo ze strony norki amerykańskiej.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Cassola F. 2016. Ondatra zibethicus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T15324A22344525. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T15324A22344525.en

Kowalski K., Ruprecht A. L. 1984. Rodzina: Nornikowate - Arvicolidae. W: Z. Pucek (red.) Klucz do oznaczania ssaków Polski: 169-194. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych. Dz. U. nr 45, poz. 433

Gatunki obce w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ias/gatunki

Publikacje powiązane tematycznie

Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki  

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Cassola F. 2016. Ondatra zibethicus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T15324A22344525. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T15324A22344525.en 

Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Gatunki obce w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ias/gatunki

Kowalski K., Ruprecht A. L. 1984. Rodzina: Nornikowate - Arvicolidae. W: Z. Pucek (red.) Klucz do oznaczania ssaków Polski: 169-194. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Kryštufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych. Dz. U. nr 45, poz. 433

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Autor: Elżbieta Jancewicz

Zdjęcia

Rysunki

Tabele

Mapy

Filmy

Pliki

Indeks alfabetyczny:

POPRZEDNI NASTĘPNY

Indeks tematyczny:

POPRZEDNI NASTĘPNY

Hasło dodane 2020-12-31 przez Administratora Encyklopedii Leśnej
Hasło ostatnio zmienione 2020-12-31 przez Administratora Encyklopedii Leśnej


Zgłoś uwagę do hasła

Maksymalny rozmiar: 5MB
Kontakt

Szybki kontakt