podkowiec duży (Rhinolophus ferrumequinum)

gatunek nietoperza z rodziny podkowcowatych (Rhinolophidae). Największy z europejskich podkowców: przedramię długości 51-62 mm, masa ciała 13-34 g. Podkowa duża, grzebień na podkowie lekko wklęsły, brzegi dolny i górny krótkie i tępe. Uszy, pysk, błony skrzydłowe jasnobrązowe. Skrzydła długie, bardzo szerokie. Zasięg występowania rozległy, obejmuje wyżyny i górzyste rejony Europy, Azji i północnej Afryki. W Polsce pojedyncze stanowiska poza zwartym zasięgiem. Preferuje miejsca cieplejsze, tereny krasowe, skaliste, zalesione w cieplejszych rejonach wyżynnych i niższych partiach gór. W północnej części zasięgu kolonie rozrodcze na ciepłych strychach, w pozostałej części zasięgu również w jaskiniach. Gatunek osiadły. Wędrówki krótkodystansowe (do 30 km) między ukryciami letnimi, przejściowymi i zimowymi. Lot dość wolny, trzepoczący, zwinny, nisko, do 6 m nad ziemią. Na łowy wylatuje późno, 25-30 minut po zachodzie słońca. Na żerowisko leci zawsze wzdłuż liniowych elementów krajobrazu, np. wzdłuż linii lasu. Żeruje w promieniu 3-4 km od kryjówki dziennej. Poluje w mozaice terenów otwartych i zalesionych. Ofiary łowi na różne sposoby: najczęściej chwyta w powietrzu, rzadziej zgarnia z powierzchni liści, często łowi z zasiadki. W pokarmie duże motyle nocne i chrząszcze, również błonkówki i muchówki. Gody od września do grudnia i dalej do wczesnej wiosny z przerwą na zimę. Urodzenia młodych (jedno młode) od połowy czerwca do połowy sierpnia, głównie z lipcu. Dojrzałość płciowa w 2-3 roku życia. Maksymalna długość życia ponad 30 lat. Zagrożenia: ubywanie miejsc na kolonie rozrodcze, niepokojenie na zimowiskach, fragmentacja żerowisk. Objęty ochroną ścisłą, wymaga ochrony czynnej. W polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek najmniejszej troski (LC). W granicach zasięgu wykazuje spadkowy trend liczebności. Według IUCN gatunek najmniejszej troski (LC).

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Piraccini R. 2016. Rhinolophus ferrumequinum. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T19517A21973253. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T19517A21973253.en

Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183

Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa.

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Publikacje powiązane tematycznie

Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa.

Kowalski K., Ruprecht A. L. 1984. Rząd: Nietoperze – Chiroptera. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 85-138. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Kowalski M., Lesiński G. 2000. Poznajemy nietoperze. ABC wiedzy o nietoperzach, ich badaniu i ochronie. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, Warszawa.

Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Kryštufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.

podkowiec duży (Rhinolophus ferrumequinum)

Zdjęcia

Rysunki

Tabele

Mapy

Filmy

Pliki

Indeks alfabetyczny:

Indeks tematyczny:

Zgłoś uwagę do hasła

Szybki kontakt