rozród gadów

Gady są owodniowcami. Obecność dobrze rozwiniętych błon płodowych uniezależnia rozród gadów od środowiska wodnego. Są jajo- lub jajożyworodne. W czasie godów samce są agresywne względem siebie i często walczą ze sobą. U niektórych gatunków walki samców mają tylko charakter rytualny, u innych decydują o uczestniczeniu w rozrodzie. Samce mają pojedynczy (u żółwi) lub parzysty (u jaszczurek i węży) narząd kupulacyjny. Zapłodnienie zawsze ma charakter wewnętrzny. Jaja dojrzewają w ciele samicy (u gatunków jajożyworodnych) lub poza organizmem samicy (u gatunków jajorodnych). Jaja w skórzastych osłonach składane są na lądzie i tam przechodzą dalszy rozwój. Miejsce składania jaj i liczba jaj są charakterystyczne dla gatunku. Młode gatunków jajożyworodnych wychodzą z delikatnych przezroczystych osłon tuż po wyjściu jaj z ciała matki lub w trakcie ich składania. Młode wszystkich gatunków są podobne do osobników rodzicielskich i przystosowane do samodzielnego życia. Krajowe gady nie wykazują opieki rodzicielskiej nad jajami i młodymi. Gatunki jajorodne: żółw błotny (Emys orbicularis), żółw ozdobny (Trachemys scripta), jaszczurka zwinka (Lacerta agilis), jaszczurka zielona (Lacerta viridis), murówka pospolita (Podarcis muralis),wąż Eskulapa (Zamenis longissimus), zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), zaskroniec rybołów (Natrix tesselata). Gatunki jajożyworodne: jaszczuka żyworodna (Zootoca vivipara), padalec zwyczajny (Anguis fragilis), padalec kolchicki (Anguis colchica), gniewosz plamisty (Coronella austriaca), żmija zygzaowata (Vipera berys).

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Autor: dr hab. Elzbieta Jancewicz

Głowaciński S., Sura P. (red.) 2018. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.
Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Młynarski M. 1991. Płazy i gady Polski. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.

Publikacje powiązane tematycznie

Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Blab J., Vogel H. 1999. Płazy i gady Europy Środkowej. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Gierliński G., Grabowska J., Grabowski M., Jaskuła R. 2014. Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów Polski. Dom Wydawniczy PWN Sp. z o.o., Warszawa.
Głowaciński S., Sura P. (red.) 2018. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.
Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Młynarski M. 1991. Płazy i gady Polski. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.