rozród płazów

rozród krajowych gatunków płazów związany jest ze środowiskiem wodnym. Wielkość zbiornika wodnego, jego głębokość, stopień zacienienia, ukształtowanie linii brzegowej, udział roślin w litoralu mają znaczenie dla godujących gatunków. Gody polskich gatunków płazów z wyjątkiem salamandry plamistej (Salamandra salamandra) mają miejsce wiosną niedługo po przebudzeniu się ze snu zimowego w wodzie. Płazy masowo wędrują do zbiorników rozrodczych, często wspólnych dla wielu gatunków. Jaja rozwijają się wewnątrz ciała samicy (u płazów ogoniastych) lub poza organizmem samicy (u płazów bezogonowych). Samce nie mają narządów kopulacyjnych. Płazy bezogonowe łączą się w ampleksus, by złożyć jaja i je zaplemnić (zapłodnienie zewnętrzne), samce płazów ogoniastych składają spermatofory, które samica umieszcza w kloace (mechanicznie lub z wykorzystaniem chemotaksji). U traszek złożenie spermatoforów poprzedzone jest tańcem godowym wykonywanym przez samca. Taniec godowy i szata godowa u samców traszek, a u płazów bezogonowych głosy godowe (wzmacniane za pomocą rezonatorów) i szata godowa u nielicznych gatunków są cechami okresu godowego. Gody mogą mieć charakter eksplozywny, gwałtowny lub mogą być rozciągnięte w czasie. Po złożeniu jaj osobniki niektórych gatunków opuszczają zbiornik wodny, inne pozostają w nim lub w pobliżu do końca sezonu. Jaja, potem larwy rozwijają się w wodzie. Sposób i miejsce ich składania oraz liczba złożonych jaj są charakterystyczne dla rodziny i gatunku. Z jaj lęgną się larwy, które również rozwijają się w wodzie. Pozostają tam do chwili przeobrażenia (metamorfoza) lub dłużej (osobniki neoteniczne).  Salamandra plamista jaj nie składa, jest gatunkiem żyworodnym. Samica rodzi larwy wprost do wody. Płazy krajowe nie przejawiają opieki rodzicielskiej na żadnym etapie rozwoju.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Autor: dr hab. Elzbieta Jancewicz

Głowaciński S., Sura P. (red.) 2018. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.
Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Mazgajska J. 2009. Płazy świata. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Publikacje powiązane tematycznie

Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Blab J., Vogel H. 1999. Płazy i gady Europy Środkowej. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Gierliński G., Grabowska J., Grabowski M., Jaskuła R. 2014. Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów Polski. Dom Wydawniczy PWN Sp. z o.o., Warszawa.
Głowaciński S., Sura P. (red.) 2018. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa.
Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Krzysztofiak A., Krzysztofiak L. 2014. Płazy Polski - przewodnik terenowy. Stowarzyszenie Człowiek i Przyroda, Krzywe.
Młynarski M. 1991. Płazy i gady Polski. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.