Rybak Szczepan

(historia i tradycja leśna), Szczepan Rybak urodził się 6 XII 1908 r. w Wesołej pod Kępnem. Był synem Stanisława, leśnika i Rozalii z d. Błaszczyk. Po ukończeniu szkoły powszechnej w Zgorzelcu rozpoczął naukę zawodu leśnika w lasach majątku Siemianice pod Kępnem. Po ukończeniu praktyki pracował jako gajowy w tym majątku. W Iatach 1928-30 odbył zasadniczą służbę wojskową w 69 pp. Od 4 IV 1935 r. objął posadę gajowego w leśniczówce Janowo w pobliżu wsi Gułtowy, w lasach hr. Adolfa Bnińskiego (obecnie pow. Środa Wlkp., gmina Dominowo). W sierpniu 1939 r. został zmobilizowany do 69 pp jako dowódca drużyny w kompanii karabinów maszynowych. Brał udział w walkach nad Bzurą i w obronie Warszawy. W czasie walk był ciężko ranny. Przebywał w niemieckich szpitalach polowych, potem w Sochaczewie. Zwolniony wrócił do miejsca zamieszkania w końcu grudnia 1939 r. i został zatrudniony ponownie jako gajowy w leśniczówce Janowo. W początkach 1941r. nawiązał kontakty z plut. Wawrzyńcem Chałupką, który latem tego roku włączył go do miejscowej grupy konspiracyjnej. Jesienią 1941 r. został zaprzysiężony przez por. Alfreda Furmańskiego do ZWZ (pseudonim „Jeż”). W jego gajówce odbywały się liczne zebrania konspiracyjne, a nadto wykonywał szereg zadań związanych z łącznością konspiracyjną. W 1942 r. był szefem łączności konspiracyjnej w Obwodzie AK Środa Wlkp., a następnie kwatermistrzem. Na wniosek por. A. Furmańskiego dokonał reorganizacji grupy pracowników leśnych tak, aby składała się wyłącznie z żołnierzy AK. Od lata 1943 r. organizował placówkę odbioru zrzutów lotniczych, szyfrowaną „Proso 2" i przygotowywał kryjówki ziemne do przechowania broni zrzutowej. W tym okresie został awansowany do stopnia sierżanta i mianowany dowódcą wydzielonego plutonu AK w rejonie Janowa, stanowiącego trzon kadrowy placówki odbiorczej „Proso 2". 14 IX 1943 r. jako zastępca oficera zrzutowego przygotował plan rozmieszczenia placówki odbiorczej. Po północy 15 IX 1943 r. przyjęła ona zrzut typu „OW", dokonany przez brytyjską załogę, którą dowodził S/L Pitt, Nowozelandczyk. Kierował zbieraniem materiałów zrzutowych oraz zacieraniem śladów operacji. Następnego dnia po zrzucie uzyskał z posterunku policji niemieckiej w Nekli informacje o planowanej akcji pościgowej. Ostrzeżenia przekazał por. A. Furmańskiemu, po czym zbiegł z terenu akcji. Ukrywał się kolejno w Klonach, Wysławicach, Bagrowie, w Garbach. W kwietniu 1944 został przypadkowo aresztowany przez Gestapo. Po ciężkim śledztwie w Domu Żołnierza w Poznaniu osadzono go w obozie koncentracyjnym w Żabikowie, gdzie wyrokiem Policyjnego Sądu Doraźnego (Polizeistandgericht STAPO Posen) został skazany na karę śmierci. Rozstrzelany w zbiorowej egzekucji 19 I 1945 r.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Marian Woźniak – W: Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej 1939-1945. Instytut Zachodni, Poznań 1998.