salamandra plamista

(zoologia leśna, płazy), (łac. Salamandra (salamandra)) gatunek z rodziny salamandrowatych Salamandridae. Największy płaz ogoniasty w Polsce. Długość ciała zwykle do 23 cm, rekordowo do 30 cm. Ciało walcowate, krępe, masywne, dobrze umięśnione. Ogon gruby, słabo bocznie spłaszczony, krótszy niż ciało. Kończyny krótkie, palce krótkie pozbawione błon pływnych. Ubarwienie czarne w nieregularne żółte plamy, indywidualnie zmienne. W skórze wzdłuż grzbietu i ogona liczne gruczoły jadowe. Z tyłu głowy silnie rozwinięte parotydy. Brak dymorfizmu płciowego. W Polsce północna granica zasięgu gatunku. Występuje w Karpatach i Sudetach, najczęściej na wysokości 400-700 m n.p.m. Preferuje górskie lasy liściaste i mieszane. Zasiedla wilgotne i zacienione miejsca w pobliżu cieków wodnych. Aktywna nocą (w ciągu dnia tylko w czasie deszczu). W ciągu dnia ukrywa się w ziemnych norach, w dziurach pod korzeniami, pod płatami kory lub w samodzielnie wygrzebanych jamkach. W pokarmie małe zwierzęta lądowe: skąposzczety, stawonogi i owady. Najbardziej lądowy płaz w Polsce. Jajożyworodna. Gody na lądzie. Zapłodnienie wewnętrzne, najczęściej w czerwcu. Urodzenia młodych (10-48) wiosną następnego roku, najczęściej w maju, w wodzie, zwykle nocą. Długość nowo urodzonych larw około 30 mm. Rozwój larw 3-5 miesięcy. Zagrożenia: zanieczyszczenie wód w miejscach rozrodu, odłowy w celach sprzedaży do hodowli. Objęta ochroną częściową. Wymieniona w III załączniku Konwencji Berneńskiej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2014 r. poz. 1348
Konwencja Berneńska - Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r. Dz. U. 1996 nr 58 poz. 263
Czerwona księga gatunków zagrożonych (The IUCN Red List of Threatened Species)

Publikacje powiązane tematycznie

Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Blab J. i Vogel H. 1999. Płazy i gady Europy Środkowej. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Głowaciński Z. i Rafiński J. (red.) 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Warszawa-Kraków.
Aulak W. i Rowiński P. 2010. Tablice biologiczne kręgowców. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Gierliński G., Grabowska J., Grabowski M., Jaskuła R. 2014. Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów Polski. Dom Wydawniczy PWN Sp. z o.o., Warszawa.