świstak tatrzański (Marmota marmota)
gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych (Sciuridae). Największy przedstawiciel rodziny. Duży, krępy. W populacji alpejskiej długość ciała 503-577 mm, długość ogona 130-166 mm, masa ciała jesienią 5,5-6,5 kg, wiosną 2,8-3,3 kg, długość tylnej stopy 85 mm, długość ucha 27 mm. Kończyny krótkie, mocne, palce przednich kończyn chwytne. Ubarwienie grzbietu szarożółte z pojedynczymi czarnymi włosami. Spód ciała jaśniejszy niż grzbiet, żółtawobrunatny. Koniec pyska i stopy żółtawobiałe, ciemieniowa część głowy ciemna, czarniawa. Końcowa część ogona czarna. Ogon gęsto owłosiony. Czaszka masywna, duża. W populacji tatrzańskiej długość czaszki 6-9,5 cm. Zębów 22, wzór zębowy 1023/1013. Pokarm roślinny: zielone części roślin, bulwy, kłącza, nasiona, również owady i inne bezkręgowce. W Polsce tylko w Tatrach ponad górną granicą lasu na wysokości 1700-2300 m n.p.m. Zasiedla łąki wysokogórskie, żyje kolonijnie, kopie głębokie, rozgałęzione nory. Żyje kolonijnie. W grupie rodzinnej rodzice i potomstwo jednoroczne, dwuletnie i starsze, własne i przysposobione, łącznie kilkanaście osobników. Terytoria rodzinne. Hibernuje w norach (IX/X-III/IV). Rozród wiosną. Jeden miot w roku, 2-6 młodych w miocie. Młode rodzą się nagie i ślepe. Dojrzałość płciowa w wieku 2-4 lat. Maksymalna długość życia 15-18 lat. W granicach zasięgu występowania liczebności są stabilne - według IUCN gatunek najmniejszej troski (LC). W Polsce mało liczny, w polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek zagrożony wyginięciem (EN). Objęty ochroną ścisłą.
ŹRÓDŁO (AUTOR)Cassola F. 2016. Marmota marmota. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T12835A510082. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T12835A510082.en
Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa.
Kowalski K., Pucek Z. 1984. Rodzina: Wiewiórkowate - Sciuridae. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 151-165. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183
Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/
Publikacje powiązane tematycznieAtlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki
Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Cassola F. 2016. Marmota marmota. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T12835A510082. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-2.RLTS.T12835A510082.en
Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Gąsienica-Byrcyn W. 2012. Świstak tatrzański Marmota marmota latirostris. Tatrzański Park Narodowy, Zakopane.
Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce. PWRiL, Warszawa.
Kowalski K., Pucek Z. 1984. Rodzina: Wiewiórkowate - Sciuridae. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 151-165. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Kryštufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183
Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/
Zięba F., Krzan P. 2010. Świstak tatrzański Marmota marmota latirostris (Kratochvil, 1961). W: M. Makomaska-Juchiewicz (red.), Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część I: 258-272. GIOŚ, Warszawa.
Zdjęcia
Rysunki
Tabele
Mapy
Filmy
Pliki
LASÓW PAŃSTWOWYCH W BEDONIU
Nowy Bedoń, ul. Sienkiewicza 19
95-020 Andrespol
Tel. (0-42) 677 25 00
Fax. (0-42) 677 25 02
encyklopedialesna@bedon.lasy.gov.pl
orwlp@bedon.lasy.gov.pl
Projekt i wykonanie: BERX Group