Rok utworzenia 1954, powierzchnia 21 197 ha. Położony w województwie małopolskim. Siedziba dyrekcji znajduje się w Zakopanem. Swoim zasięgiem TPN obejmuje całe polskie Tatry, wraz z częścią Pogórza Bukowińskiego i Rowu Podtatrzańskiego, zarówno te przylegające do obszaru parku, jak i oraz enklawy (np. Polana Rogoźniczańska, Harenda). Najwyższy szczyt to Rysy (2499 m). Najwyższym tatrzańskim wodospadem jest Wielka Siklawa, mająca 70 m wysokości. Największe stawy z krystalicznie czystą wodą to Morskie Oko i Wielki Staw Polski (oba około 35 ha). Park, wraz ze słowackim parkiem narodowym w Tatrach, uznany został za rezerwat biosfery. Ochroną ścisłą objęte jest znaczna powierzchnia – ok. 60% obszaru. Lasy i zarośla kosodrzewiny zajmują większość terenu – 70%. W reglu dolnym są to głównie lasy bukowo – jodłowe i drzewostany świerkowe Powyżej świerczyn znajdziemy piętro kosodrzewiny, a następnie piętro halne i turni. Charakterystyczne dla Tatr są występujące tam murawy wysokogórskie. Na terenie parku rośnie ponad 1000 gatunków roślin, z których około stu podlega ochronie gatunkowej. Wiele z nich można spotkać tylko w tym miejscu – limbę, goryczkę krótkołodygową czy goździka lodowcowego. Do cennych elementów flory należą też: dębik ośmiopłatkowy, skalnica tatrzańska, szarotka alpejska, a także krokusy zakwitająca na halach masowo po zejściu śniegu. Osobliwością faunistyczną parku jest świstak tatrzański i symbol parku – kozica tatrzańska. Można tu też spotkać niedźwiedzie, rysie i wilki. Najrzadsze ze spotykanych tu ptaków to orzeł przedni, głuszec, pomurnik i płochacz halny.
Autor: dr inż. Wojciech Gil