(Ekologia lasu, podstawowe zasady, prawa i teorie ekologiczne), [gr. mónos = jeden, jedyny + klimaks = schody, drabina], koncepcja osiągania przez biocenozę stanu klimaksu. Zakłada, że dla każdego rejonu geograficznego właściwa jest tylko jedna biocenoza klimaksowa, do której dążą w swoim rozwoju wszystkie biocenozy. Jeśli proces sukcesji przebiega bez zewnętrznych zakłóceń, to niezależnie od warunków początkowych w danym miejscu, na całym obszarze powstanie i będzie stabilna klimaksowa roślinność tego samego typu. Oznacza to, że klimaks w danym rejonie jest wyłącznie funkcją klimatu. Twórcą t.m. jest F.E. Clements.
Łabno G. (2006): Ekologia. Słownik encyklopedyczny. Wydawnictwo Europa, Wrocław.
Krebs Ch. J. (2011): Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.;
Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. (2005): Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.;
Odum E. P. (1982): Podstawy ekologii. PWRiL, Warszawa.;
Weiner J. (2003): Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik Ekologii Ogólnej. PWN, Warszawa.