Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
Od 15 listopada 2008 roku użytki ekologiczne ustanawiane są wyłącznie w drodze uchwały rady gminy.
Według GUS (2019) na koniec 2018 roku było w Polsce 8206 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 54,8 tys. ha.
Autor: Dr Marek Maciantowicz