Wartość użytkowa owoców dziko rosnących

Owoce dziko rosnące, leśne, zalicza się w większości do soczystych (jagody, pestkowce, owoce typu jabłka),rzadko do suchych (orzechy). Są one wartościowym uzupełnieniem diety człowieka, jednak ich wartość energetyczna jest niska. Wśród dziko rosnących owoców wysoką wartością kaloryczną  -na poziomie 2,7 MJ/100g - cechują się jedynie orzechy laskowe (owoc leszczyny pospolitej). Jest to od kilkunastu do ponad 20 razy więcej w porównaniu do innych gatunków w stanie świeżym, których wartość kaloryczna waha się zazwyczaj od około 0,14 MJ/100g ( np.maliny, borówki) do około 0,23 MJ/100g (np. owoc bzu czarnego). O wartości użytkowej owoców decydują zawarte w nich składniki odżywcze i substancje lecznicze (ciała czynne). Dziko rosnące owoce leśne są cenione również ze względu na cechy oraganoleptyczne (sensoryczne), jak barwa, (będąca efektem obecności antocyjanów, flawonoidów, karotenoidów), aromat (pochodzący od olejków eterycznych) oraz smak (wynikający z obecności cukrów, kwasów organicznych, garbników i gorzkników). Ze względu na szeroki wachlarz barwny są one cenione jako t. zw. owoce kolorowe zarówno w stanie świeżym jak i w przetwórstwie. Dziko rosnące owoce znajdują też, w niewielkim zakresie, zastosowanie w barwierstwie. Źródłem naturalnych barwników mogą być np. owoce borówki czernicy, bzu czarnego i kaliny koralowej.  Naturalna trwałość owoców zależy od gatunku. Większość owoców jagodowych należy do nietrwałych, z wyjątkiem żurawiny, borówki brusznicy i tarniny. Aby zapobiec utracie wartości użytkowej owoców należy przestrzegać zalecanych zasad ich zbioru, transportu i magazynowania - w odpowiedniej temperaturze, wilgotności powietrza i przewiewie. Owoce przeznaczone do dłuższego przechowywania poddaje się zabiegom utrwalania (konserwowania) bądź przewtarzania. Poziom skupu owoców waha się według danych GUS od kilku do kilkunastu tys. ton/rok. W strukturze gatunkowej skupu  od kilkudziesięciu lat dominuje borówka czernica, ostatnio jednak zaznacza sie duży udział bzu czarnego, którego skup, np. w 2017 r., przewyższył masę podaną dla borówki czernicy. Coraz większego znaczenia nabiera możliwość łączenia rekreacji ze zbiorem owoców leśnych. Z badań ankietowych KULiD, Wydz. Leśny,UR Kraków - wynika, że około 46% respondentów łączy możliwość zbioru owoców i grzybów z wypoczynkiem w lesie.   

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Autor: Prof. A. Barszcz

Barszcz A. 2018. Surowce leśne. Materiały do wykładów. Wersja elektroniczna. ZULiD, UR, Kraków. Elmadfa I., Fritzsche D. 1999.Wielkie tabele witamin i składników mineralnych. Wyd. Muza SA, Warszawa.

Publikacje powiązane tematycznie

Barszcz A. 2006. The influence of harvesting of non-wood forest products on the economic situation of households in Poland. EJPAU, 9, 2.  Beiser R. 2018. Jadalne zioła i owoce - lasów, łąk i pól. Wyd. Amber, Warszawa.  Głowacki S. 1995. Wybrane materiały do ćwiczeń z ubocznego użytkowania lasu. Wyd. SGGW, Warszawa. Grochowski W., Grochowski A. 1994. Leśne grzyby, owoce i zioła. Zbiór i wykorzystanie. PWRiL, Warszawa.