Zasady zbioru ziół leczniczych ze stanu dzikiego

Osoby dokonujące zbioru i organizatorzy skupu ziół leczniczych ze stanu dzikiego powinni przestrzegać zapisów ustawy o ochronie przyrody i stosować się do zawartych tam zakazów, w odniesieniu do gatunków objętych ochroną. Ponadto, przy zbiorze leczniczych surowców zielarskich (w tym również gatunków nie objętych ochroną) należy stosować następujące zasady zapobiegające szkodom w środowisku: 1. Nie powinno się pozyskiwać surowca co roku z tego samego miejsca. Należy stosować nawrót użytkowania, dostosowany do  czasu, w jakim dany gatunek wytwarza części (organy rośliny) przydatne do pozyskania. 2. Miejsce i natężenie zbioru powinno być dostosowane do zasobności bazy. Można zbierać zioła tylko ze stanowisk masowego występowania, w przeciwnym razie zbiór zagraża danemu gatunkowi rośliny, jest też mniej opłacalny. 3. Wskazane byłoby aby do zbioru wyznaczać przede wszystkim te miejsca, na których szata roślinna ma ulec zmianie (np. zaplanowano pozyskanie drewna). 4. Na pozostałym terenie nie można dopuszczać do doszczętnego pozyskania rośliny. Na danym stanowisku około 1/3 roślin powinna pozostać nie naruszona, aby zapewnić odnowienie. 5. Zaleca się zbiór tylko tych części roślin, które mają stanowić surowiec zielarski (od tej reguły są wyjątki). 6. Nie należy pozyskiwać jednocześnie kilku gatunków roślin; pozwala to uniknąć zniszczeń przy zbiorze i lepszą ochronę środowiska. 7. Nie należy pozyskiwać większych ilości surowca ponad rzeczywiste zapotrzebowanie. Większość ziół przy dłuższym przechowywaniu traci wartość. Niedopuszczalne jest marnowanie zebranych surowców. 8. Pączki i pędy można zrywać tylko z drzew ściętych albo już wyznaczonych do wyrębu. Korzystne byłoby przesunięcie przez służbę leśną niektórych cięć pielęgnacyjnych na okres odpowiedni do pozyskania pączków lub pędów (jeśli to możliwe). Najbardziej szkodliwe jest zrywanie pączków wierzchołkowych z drzew stojących (należy też przestrzegać ustawowego zakazu wchodzenia na uprawy o wysokości do 4 m). 9. Korę można złuszczać wyłącznie ze ściętych pędów. Pozostawienie na pniu okorowanych pędów naraża roślinę na zakażenie przez mikroorganizmy chorobotwórcze oraz oszpeca ją. 10. Przy pozyskiwaniu podziemnych części roślin zbyt młode, nieprzydatne korzenie i kłącza należy przykopać w miejscu zbioru surowca. 11. Przy okazji zbioru ziół nie może być narażona na szkodę otaczająca przyroda, np. grzyby kapeluszowe. W przypadku zbioru surowców leczniczych z terenów leśnych obowiązkiem zbieracza jest stosowanie się również do zapisów  ustawy o lasach oraz wskazówek i upomnień ze strony służby leśnej.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Autor: Prof. Anna Barszcz

Grochowski W., Grochowski A. 1994. Leśne grzyby, owoce i zioła. Zbiór i wykorzystanie. PWRiL, Warszawa.  

Publikacje powiązane tematycznie

Barszcz A. 2018. Surowce leśne. Materiały do wykładów. Wersja elektroniczna. ZULiD, UR, Kraków.