zaskroniec zwyczajny

(zoologia leśna, gady), (łac. Natrix natrix) gatunek węża z rodziny wężowatych (Colubridae). Najbardziej pospolity z polskich węży. Długość ciała samic do 140 cm, samców do 93,5 cm. Głowa duża spłaszczona, wyraźnie odgraniczona od ciała. Wokół oczu jedna tarczka przedoczna, trzy zaoczne. Łuski grzbietowe wyraźne, wypukłe, łuski boczne słabo, a ogonowe bardzo słabo wypukłe. Tarczki brzuszne szerokie, masywne tworzą jeden rząd, tarczki ogonowe ułożone parzyście (dwie obok siebie). Grzbiet ciała szary, oliwkowy lub oliwkowobrunatny, czasem z cazrnymi drobnymi plamkami układającymi się we wstęgi. W tylnej części głowy (za skroniami) dwie duże półksiężycowate plamy żółte lub żółtopomarańczowe, czarno obrzeżone. Brzuch ciemnoszary, z czarnymi plamami. Podgardle jaśniejsze niż brzuch,ogon od spodu ciemniejszy niż brzuch. Gatunek wilgociolubny. Zasiedla różnorodne środowiska leśne, najczęściej wilgotne lasy, zadzrewienia śródpolne, brzegi zbiorników wodnych, wilgotne łąki. Aktywny, dobrze pływa i nurkuje. W pokarmie: płazy (głównie żaby zielone), rzadziej ryby. Gody w kwietniu i maju. Jajorodny. Składanie jaj (do 30 szt.) w lipcu i sierpniu, w pryzmach kompostu, liściach, nawozie bydlęcym, rzadziej w ziemi. Rozwój jaj: 10-15 dni. W ciągu roku aktywny od marca do października. Często zimuje gromadnie, również z innymi gatunkami gadów, w ukryciach ziemnych, również w wykrotach i stogach siana. Płochliwy. W sytuacji uniemożliwiającej ucieczkę wydziela nieprzyjemnie pachnącą ciecz. Gatunek szeroko rozprzestrzeniony - zamieszkuje prawie całą Europę, z wyjątkiem północnej Skandynawii, północno-zachodnią Azję, północną Afrykę. W górach rzadki, do wykokości 1800 m n.p.m. Najdalej w Europie występujący gatunek jajorodny. Objęty ochroną częściową. Wymieniony w III załączniku Konwencji Berneńskiej. Według kategorii IUCN gatunek najmniejszej troski.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. Klucz do oznaczania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2014 r. poz. 1348
Konwencja Berneńska - Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona w Bernie dnia 19 września 1979 r. Dz. U. 1996 nr 58 poz. 263

Publikacje powiązane tematycznie

Juszczyk W. 1974. Płazy i gady krajowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Klimaszewski K. 2013. Płazy i gady. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Blab J. i Vogel H. 1999. Płazy i gady Europy Środkowej. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Głowaciński Z. i Rafiński J. (red.) 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status - rozmieszczenie - ochrona. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Warszawa-Kraków.
Aulak W. i Rowiński P. 2010. Tablice biologiczne kręgowców. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Gierliński G., Grabowska J., Grabowski M., Jaskuła R. 2014. Ilustrowana encyklopedia płazów i gadów Polski. Dom Wydawniczy PWN Sp. z o.o., Warszawa.