zębiełek białawy (Crocidura leucodon)

gatunek ssaka w rodzinie ryjówkowatych (Soricidae) z rzędu ryjówkokształtnych (Soricomorpha). Pyszczek silnie wyciągnięty w ryjek. Ryjek przed oczami wyraźnie rozszerzony, ostro zwęża się ku końcowi. Okrywa włosowa gęsta, krótka. Grzbiet jednolicie srebrzystoszary, popielato-brunatny lub czekoladowobrązowy. Spód ciała biały lub białoszary, wyraźnie oddzielony od grzbietu. Uszy długie. Ogon stanowi około 50 % długości ciała. Na ogonie spośród krótkich równomiernie rozłożonych włosów pojedyncze bardzo długie włosy wyraźnie odstające w różnych kierunkach. Długość ciała 4-8 cm, masa 4-11 g. Długość czaszki 17-19 mm. Czaszka masywna. Brak łuków jarzmowych. Zębów 28. Wzór zębowy 3113/2013. Korony zębów białe. Drapieżny. Pokarm: drobne bezkręgowce, głównie owady, również gryzonie. Tempo metabolizmu umiarkowane, niższe niż u ryjówek i rzęsorków. Zapotrzebowanie pokarmowe wysokie, równe 100 % masy ciała. W niekorzystnych warunkach zapada w torpor. Gatunek prawdopodobnie terytorialny (terytorializm par). Sucholubny, synantropijny. Zamieszkuje pola, agrocenozy, ogrody warzywne, pryzmy kompostu, sady, obrzeża lasów, zwykle w pobliżu siedzib ludzkich. Zimą wchodzi do zabudowań. W Polsce północno-zachodnia granica występowania w Europie. Rozszerza swój zasięg. Gniazdo z traw pod korzeniami lub pod kupami kompostu. Sezon rozrodczy od wiosny (IV) do jesieni (IX). Ciąża 26-31 dni, liczba miotów w roku 2-4, liczba młodych w miocie 3-6. Młode rodzą się nagie i ślepe. Nieco starsze prowadzone przez matkę w tzw. karawanie. Wspólna opieka samicy i samca nad potomstwem. Aktywność całoroczna nocna (w dzień widywany rzadko). Zimą przebywają w grupach, po kilka-kilkanaście osobników we wspólnym gnieździe. Długość życia 18 miesięcy, w niewoli 4 lata. Wrogowie naturalni: ptaki i ssaki drapieżne. Zagrożenie: chemizacja rolnictwa. Objęty ochroną gatunkową częściową.

ŹRÓDŁO (AUTOR)

Shenbrot G., Hutterer R., Amori, G., Kryštufek B., Yigit N., Mitsain G., Palomo L.J. 2016. Crocidura leucodon (errata version published in 2017). The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T29651A115169304. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T29651A22297101.en

Pucek Z. 1984. Rząd: Owadożerne - Insectivora. W: Z. Pucek (red.), Klucz do oznaczania ssaków Polski: 48-85. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Wilson D. E., Reeder D-A M. (eds.) 2005. Mammal species of the World. A taxonomic and geographic reference. Johns Hopkins University Press, Baltimore. https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dz. U. z 2016 r. poz. 2183

Publikacje powiązane tematycznie

Atlas ssaków Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków https://www.iop.krakow.pl/ssaki/gatunki

Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E. (red.) 2014. Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Churchfield S. Natural history of shrews. Comstock Publishing / Cornell University Press, New York.

Cichocki W., Ważna A., Cichocki J., Rajska E., Jasiński A., Bogdanowicz W. 2015. Polskie nazewnictwo ssaków świata. Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.

Jancewicz E. 2019. Znaczenie polan śródleśnych dla utrzymania różnorodności gatunkowej małych ssaków w Puszczy Białowieskiej. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Mitchell-Jones A. J., Amori G., Bogdanowicz W., Kryštufek B., Reijnders P. J. H., Spitzenberger E., Stubbe M., Thissen J. B., Vohralik V., Zima J. (eds.) 1999. Atlas of European mammals. Academic Press, London.

zębiełek białawy (Crocidura leucodon)

Zdjęcia

Rysunki

Tabele

Mapy

Filmy

Pliki

Indeks alfabetyczny:

Indeks tematyczny:

Zgłoś uwagę do hasła

Szybki kontakt